(Chaho), desonratu (Lcc (-honradu), VP 20r, Lar (desh-), Añ, H s.v. desohoratzea ), tresondratu, tresondatu (BN-baig ap. Satr VocP ).
Deshonrar(se), afrentar, infamar. "Deshonorar" Lar. "Abuchear, insultar" Satr VocP. . Tr. Al Norte aparece sólo en Leiçarraga, Etcheberri de Ziburu y Haramburu, en todos ellos alternando con desohoratu (q.v.). Por lo demás, es propio de la tradición meridional hasta fines del s. XIX; posteriormente sólo se encuentra en bersolaris. Aunque aparece en otras obras de Moguel, en PAb sólo lo emplea Maisu Juan. Emplean desondratu los autores septentrionales, f. Bartolomé, Iztueta y Uriarte. Conservan la h Mendiburu, Lizarraga de Elcano (tbn. sin h ) y Guerrico y, a veces, Moguel, J.J. Moguel y Uriarte. Hallamos treshondratu en Ubillos (cf. treshondragarri tbn. en este autor, y treshonragarri en Arrue).
Anhitz berze gauzarik erraiten zutén haren kontra desondratzen zutela. Lç Lc 22, 65 (TB eskarniatu, Ker iraindu). Ohara bat duke ama, aita ere iudua, / burasoen ere ganik daite desondratua. EZ Man I 65. Ea desonradu daben donzellaren bat. Cap 106. Jangoiko beraren izena deshonratzen [...] juramentuz. Mb IArg I 117. Loitu ta treshondratu zuan ango Eleiza. Ub 54. Desonrátus berén búruak, galdurik jendeén álkea. LE Prog 110. Askotán emén honratzen dire gaixtoak, deshonrátzen onak. LE Urt (ms.) 1r. Desondrau nasala. fB Ic I 61. Bidebagekiro desondraturik. Izt C 8. Ai, zenbat deshondretan dodan artuten dodan bakotxian! Ur MarIl 85. Naiago det egiaz desonra nazakean gauzarik egin baño, gizonen begietan desonratutzat egon. Arr GB 22. Ikusten zutenean aiñ desonratua, guziak beragandik alde egingo zutela. Aran SIgn 68. Desonratuak portxaz emazte / fiel ta neskatx garbiak! Otag ( in FrantzesB II 129 ). Baztar guztiak desonratutzen / zabiltzan buru ariña. Tx B I 62. Ni desonratu naian / zuen malizia. MendaroTx 294. Lengo batian desonratu nau / Atsoteneko atsuak. Auspoa 97, 138. Ederki ari zera / nere desonratzen. Yanzi 50. Desonraturik burla eginda. Ayesta 125.
v. tbn. Harb 172. Cb Eg II 160. Mg PAb 45. Añ LoraS 71. AA I 573. JJMg BasEsc 107. Bv AsL 136. AzpPr 46. Itz Azald 88. EusJok 95.