Harremana

    OEH - Bilaketa

    3479 emaitza plat bilaketarentzat

    Sarrera buruan (2)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    azkortu.
    tradizioa
    Tr. Usado por autores meridionales, casi en su totalidad vizcaínos.
    sense-1
    1. (Lar, Añ, H), askortu.
    Fortalecer(se). "Arreciar, agiztu, pizkortu, indartu, azkortu " Lar. "Pelechar, ir cobrando la salud" Ib. "Esforzar" , "convalecer", "cobrar la salud", "revivir" Añ. "Fortifier, se fortifier" H. v. bizkortu, azkartu.
    Atseren apur bat artu due pasioak, baña gero azkortzen dira. Mg CC 183. Adanen pekatubak azkortu ta lotsa gaistokotu zituban geurezko gurari errubaga ta garbi oneek. fB Ic II 257. Pekatubak biztu ta azkortuten ditube gorputzaren erako gurari gaisto oneek. fB Ic III 275. Gustijak lagunduten dabee pasinoiak azkortu, ta peligruba geitutera. JJMg BasEsc 133. Berak indartuten ta azkortuten nau bere graziagaz, deiakaz, argitasunakaz eta laguntasunakaz. Añ EL2 74. Ez nitzat biztu ez askortu su / iñoiz itzalten eztana. Azc PB 30. Jesukristoren espirituagaz azkorturik eta indarturik dagoana. Itz Azald 8.
    sense-2
    2. (H).
    Animar(se).
    Ezaguturik daukat, neure soldadubak, ez diriala berba soil ta utsakaz azkortu ta bizkortuten gizonen biotz jausitu ta makaldubak. Mg PAb 203 (VersBasc 8 azkortzen ta pizkortzen). Baña oneek ez daukee guk legezko orakarririk, ez ainbeste zek azkortu. Ib. 206. Ea bâ euskaldunak / azkortu gaitean: / gabiltzan beti zuzen / ta sendo fedean. Zav Fab RIEV 1907, 93. Gaur Elexa santuak iminten deustaz begien aurrean zeure umiltasun, nekaldi eta penitenzia arrigarriak, nire epeltasuna azkortuteko, eta neu zure antzera biziten ekarteko. Añ EL2 15s. Azkortu bada azkortu / Nagitu bagarik / Ez arren iñok galdu / Era ain ederrik. Ur MarIl 124. Kendu nagitasunak / Bijotzak azkortu / Al dogun on guztija / Oraintxe billatu. Ib. 125. Zeintzuk jasorik biotzak gora, eskatutean, / Batalletako Jaungoikoaren laguntzea, / Azkortu zaite baña naibage askodun aita. AB AmaE 445. Erriko jaiak daukien alaitasun esnagarriagaz azkortuta. Ag Kr 44. Gu pitiñ bat azkortuteagaitik. Ib. 90. Txindorrak azkortu (animarse) eban Mati, ta ipiñi eban, gogo-argiaz, itxaropenez beterik. Echta Jos 211. Guk alegin asko egin dogu Aure azkortu ta biurtuteko geure guramenera. Ib. 229. Edariak apurtxo bat azkorturik, jarri zan guztizko gogaldi onaz, danari barre eragitten, burura etorkazan destañe asmutsuakaz. Ib. 317. Soin bat egiteko Ats batez ukuziak baikera, ta guziok Ats batek azkortuak. Zait Plat 126. Ta lagun barrien artean, zoritxar bardintsuaren erkide ta tarteko dirala igarririk, zertxubait azkortu da Nikanor-en adorea. Erkiag BatB 192. Kristok, ikutu biguiñez, gero ta geiago pitzazi ta azkortzen du bere Emazte arina. Onaind in Gazt MusIx 150.
    azpiadiera-2.1
    Animar(se) (a hacer algo). "Animer, exciter" H.
    Bildurrak ez dau nagituten, ta bai dendatu ta azkortuten pelietako irme ta sendo. Mg CO 86. Zeiñda azkortuten dau gizonik txaldaneena senduagueentzat obato letorkezan gauzeei esestera. JJMg BasEsc I. Azkortuteko gu geijago, geure difuntu maiteen arimaaakaz gomuntau, ta alegiñez sokorrietako. Ib. 268. Azkortu ziran esetsiteko protestanteai, / Garaitu edo emon artean bizitzea. AB AmaE 185.
    azpiadiera-2.2
    (G ap. A ; VocCB →Dv, H).
    Atreverse a. "S'enhardir à, oser" H.
    Etziran azkortu izan, berai erasotzera ez ezik, begiratzera ere. Izt C 278.
    azpiadiera-2.3
    (Part. en función de adj.).Animado.
    Nikanor-ek aspaldiko barre karkaixaz artu eban jazokun bitxi ta azkortua. Erkiag BatB 52.
    sense-3
    3. (Lar→H).
    "Desperezarse" Lar. "S'étirer, étendre ses membres engourdis" H.
    sense-4
    4. "(V-ple-ger), erizarse el cabello" A. v. laztu.
    Gomutatuta beste bagarik, ikara egiten dau bijotzak, azkortuten dira buruko uliak, ta zanetako odola bere oztuten da. fB Ic III 231. Eztira, ez, azkortuten / katamotz-uleak / kentzen deutsezanean / abiati umeak. Azc PB 140. Ikusi eikezuz txoriak lumak azkortu, burua egapetik atara. A Txirrist 252. Zergatik ari zera, illeak azkortzeko gertaera beltz oriek kontatzen! EgutAr 26-9-1958 (ap. DRA ). Uleak azkortuta eta zurituta gelditu zan gizona, zutunik eta bertatik ikararik egin eziñik, arri baten moduan. Alzola Atalak 42.
    sense-5
    5. Crecer, desarrollarse.
    Jaio, azkortu ta ugaritzeko gai dan bizidun atalik txikiena, kizkiña deritza. Zait RIEV 1933, 61. Emakume askok biotzaren sakonean izan oi daben ama-griñea, amatasun-lera sakona, emaro, baratze baratze azkortuten asia dauka andratxu onek bere erraietan. Erkiag BatB 131. Erari hostu zaion hutsunearen inguruan eta haren eraketan osatuak, hantxe hazkortzen dira. "Se desarrollan" . MEIG IX 126. (en colab. con NEtx)
    sense-6
    6. Hacer crecer.
    Erruz baño erruzago azkortuko zaitut; eta zuregandik erregeak sortuko dira. "Faciamque crescere" . Ol Gen 17, 6 (Ker aziko zaitut).
    sense-7
    7. "(G-to), endurecerse el fruto antes de llegar a sazón" A.
    azpisarrera-1
    AZKORTUXE. Aprox. de azkortu.
    Aurtzaroz geroz, soiña azkortuxe izan ondoren, nerekin dabil. 'Desde que dejó de necesitar el cuidado propio de la niñez y fortaleció su cuerpo' . Zait Sof 115.

    azkortu

    azkortu
    << azkengabe 0 / 0 1 azkura >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper