(B), atalasa (B; VocB ), atalase (L-sar; -th- SP), atalaze, atelas (-th- Hb, Dv, A), atalatz (BN-baig; athalatz H, athalhatz H), athe-al(h)ase, ateas (B) Ref.: A (atalas, ateasa); Satr CEEN 1969, 209; Izeta BHizt2 (atalasa).
Umbral. "Seuil de la porte" SP. "Atalasa, piedra debajo de la puerta" VocB. "Pas de la porte. Seuil de la porte" H. "Umbral" A. "Atalatz, atalotz, atalartze, tope o escalón de la entrada, para sujetar la hoja de la puerta. Puede ser de piedra o de madera y va fijo en el suelo" (BN-baig) Satr CEEN 1969, 209. "Piedra de debajo de la puerta" Izeta BHizt2. v. alartze, ATE-ALARTZE.
Etsaiari garaitzen zaio nihor errazkienik utzten ezpadu nihola ere bihotzeko athetik sartzera, bainan athalasetik kanpora ilkitzen bazaio. "Limen" . SP Imit I 13, 5 (Mst, Ip alhar(t)zetik, Echve atetik, Leon athean berean ). Aria hortaz etxe-gizonaren gana athelasera hurbildurik, mintzatu zitzaizkon. "In ipsis foribus" . Dv Gen 43, 19s (Urt, Ol, Ker etxeko at(h)ean, Ur ate atetan ). Haren tenploan sartzen diren guziek ez dute egungo eguna arteo oinaz ukitzen Dagonen athelasa. Dv 1 Sam 5, 5. Athe-alhasearen gainean, san Benoatek eman ziozkan Maoreri Erregela sainduaren liburua. Jnn SBi 107. Kausitu nuen hekien ama, athe-alasearen gainean. Prop 1904, 211. Urzelhai bazterretik ethorria athalaze gainean ustegabeka zagoen. Prop 1906, 139. Batzuk sukaldeko alartze edo atalasean pilotarieri begira, ta besteak barrenean. Lh Yol 24. Athalatzean jarri eta iguzkia janari / eta bera zorrez itoa. Ox 193. Azaldu zen oi bezala ardo-banatzailea, ta atalasean zutik, "egun on" esan zien. Or Mi 107. Atalasean-barrena sartuta, atearen gibeleko maratillari eragin bitartean, alegin gorriak egin bear izan zitun. TAg Uzt 191. Alkar-izketa au zerabilkien bitartean, atalasean azaldu zan Josebe etxekoandrea. Ib. 119. Eskuak alkar zartakatuz, atalasean gelditu ziranengana itzuli zan. Ib. 87. Ate ta atalasen ostean / zure gaza ipiñi zenun. Ol Is 57, 8. Oaidea zitzaion emakumea atondoan etzana, eskuak atalasean ezarrita. 'In limine' . Ol Iud 19, 27. Atalas lagun gabean, txori bat kantuz ari zan. Amez Plat 61 (ap. DRA). Atalazean gorpua / agure eder zimurtua, / haren begien urdin betea zeruak zeken hartua. Erkiag ( in Onaind MEOE 710 ).