OEH - Bilaketa
3479 emaitza plat bilaketarentzat
Sarrera buruan (2)
Sarrera osoan (500)
- abagune
- abaildu
- 1 abar
- abarka
- 1 abaro
- abede
- aberaskizun
- aberastasun
- aberastu
- abere
- abeslari
- abiatu
- aburu
- aburumenka
- adar
- adats
- adaxka
- 1 adi
- adiagile
- adibide
- adierazgarri
- adierazi
- adierazle
- adierazpen
- adierazte
- adimen
- 1 adimendu
- adimendun
- adimenzale
- adin
- adina
- adinbat
- adinon
- adiskide
- adiskidetasun
- aditu
- aditz
- aditzondo
- adizki
- adore
- adoremen
- adoretsu
- adreilu
- afaldar
- afari
- agerbide
- ageri
- agerpen
- agerrarazi
- agertu
- agindu
- agindupe
- aginpide
- agintari
- agintarialdi
- agintaritza
- aginte
- agintedun
- agiri
- agortu
- agustindar
- ahaide
- ahaidego
- ahaiko
- ahakar
- ahal
- ahalegin
- ahaleginka
- ahalik
- ahalizatedun
- ahalkegarri
- ahalmen
- ahaltsu
- ahari
- ahazgarri
- ahaztu
- ahitu
- aho
- ahobero
- ahoberokeria
- ahogozagarri
- ahokatu
- ahopuzgarri
- ahozuri
- ahul
- ahuldu
- ahulkeria
- ahuntz
- aiduru
- aienagotu
- 1 aihen
- aiher
- aindo
- aingeru
- 1 aingeruki
- aintzakotzat
- aintzat
- aintzira
- ainube
- aipagarri
- aipamen
- aipatu
- aipu
- aipunahi
- 1 aire
- 1 airos
- aitama
- aitaso
- aitona
- 1 aitor
- aitoren
- aitor izan
- aitorrarazi
- aitortu
- aitzakia
- aitziko
- aitzin
- aitzindari
- aitzindu
- aitzin-gibel
- aitzitik
- aitzurdin
- aiurri
- aizto
- aiztur
- aizun
- akademia
- akets
- akitu
- 1 ala
- 3 ala
- alabaina
- alai
- alajainkoa
- alamenka
- alartze
- 1 albo
- 1 alda
- aldabe
- aldabehar
- aldabera
- aldagailu
- aldagaitz
- aldagarri
- alda-gogo
- aldakeria
- aldaketa
- aldakor
- aldakuntza
- 1 aldamen
- aldameneko
- aldapa
- aldarte
- aldartetsu
- aldatu
- aldatze
- aldaxka
- alde-aurre
- alde eragin
- aldekaitz
- aldeko
- alderantzi
- alderatu
- alderdi
- alderdikeria
- alderdiko
- alderrai
- alderri
- 2 aldetsu
- aldi
- aldien
- 1 aldizka
- aldizkari
- aldizkatu
- 1 ale
- alegia
- 4 aleka
- aletsu
- aleunka
- alfer
- alor
- alorreratu
- alotz
- alper
- 1 alta
- altzairatu
- 1 altzo
- ama
- amaginarreba
- amaldeko
- amaratu
- amen-omenka
- amerikar
- ameskeria
- ameslari
- amestu
- amets
- amilburu
- amodio
- amore
- amorratu
- amuarrain
- anaia
- anaidi
- anaiorde
- anarte
- anbarra
- anddere
- andeatu
- andere
- andre
- angurri
- anitz
- 1 anker
- antolaketa
- antolatu
- antxoa
- antz
- antzakabe
- antz-bide
- antze
- antzelari
- antzerkigile
- antzetsu
- antzigar
- antzina
- antzinako
- antzinate
- 1 antzoki
- antzu
- apain
- apaindu
- 1 apal
- apaldu
- apar
- 1 apatz
- apeta
- apeu
- aprobetxatu
- apuko
- apur
- 1 ar
- arabera
- arat
- aratz
- arau
- araudi
- arazotu
- arbaso
- arbendolondo
- arbots
- arbuiatu
- ardaila
- 1 ardatz
- ardit
- 1 ardura
- arduradun
- 1 are
- arean
- arestian
- argal
- argi
- argiontzi
- argitarazi
- argitasun
- 1 argitu
- argitzaile
- argi-urratze
- 2 ari
- 1 aria
- ari izan
- 1 ariketa
- arima
- arin
- aringarri
- arintasun
- aritze
- arlo
- arlote
- armiarma
- armoni
- arnasa
- 1 aro
- 1 arol
- arotz
- 1 arra
- 1 arrain
- arraio
- 1 arran
- arranditsu
- arras
- arrats
- arratz
- arrautza
- arrazko
- arrazoi
- arrazoiketa
- arren
- arrimatu
- arrotz
- arrunt
- artabarraska
- artarrabaska
- 1 arte
- 2 arteka
- artekotu
- arteztu
- artile
- artitz
- arto
- artzaingo
- asaro
- asaskaldi
- asebete
- asegarri
- askaezin
- askatasun
- 1 askatu
- aske
- askesis
- 1 aski
- asko
- askotza
- asmabide
- asmagin
- 2 asmakari
- asmakeria
- asmaketa
- asmakizun
- asmalari
- asmatu
- asmatzaile
- asmo
- asnekedun
- aspaldi
- asperkunde
- asperraldi
- aspertu
- astamakila
- astelehen
- astigar
- astindu
- astinduka
- astiro
- asto
- astomandoka
- 1 astun
- astundu
- ataka
- 1 atal
- atalas
- atalka
- atari
- atariratu
- atarramentu
- 1 ate
- atenastar
- atera
- ateraldi
- aterarazi
- atergabe
- atertu
- atezain
- atin
- atomo
- atondu
- atseden
- atsegin
- atsegingarri
- 1 atso
- atunketari
- atx
- atxeter
- 1 atxiki
- atxikimendu
- atxikitasun
- atxilo
- atxilotu
- atxondun
- atzamarka
- atzarri
- 1 atze
- atzealde
- atzeman
- atzerapide
- atzeratze
- atzo
- auhen
- aukera
- aukeratu
- 1 aulki
- aurka
- aurkaz
- aurkez
- aurkeztu
- aurpegi
- aurre
- aurrealde
- aurrealdi
- aurregun
- aurren
- aurreragoko
- aurrerakada
- aurrerapen
- aurreratu
- aurretiko
- aurretxo
- aurtemein
- ausartu
- ausartze
- ausiabartza
- autarki
- 1 auzi
- auzitegi
- auzolan
- axola
- axolagabe
- aza
- azafate
- azal
- azaldu
- 1 azaleratu
- azalkizun
- azalpen
- azao
- azaro
- azeri
- azieta
- azi-orrazi
- 1 azkar
- azken
- azkengabe
- azkortu
- 1 azkura
- azoka
- azpi
- azpikeria
- azpiko
- 1 azpil
- azpilgain
- aztal
- aztarna
- aztarren
- azterka
- azterkatu
- azterketa
- azterkizun
- aztertu
- azti
- aztikuntza
- 1 ba-
- babarrun
- babes
- babesle
- babestu
- badaezpada
- bahegile
- bahi
- bai
- bai-
- baietz
- baiezko
- baiki
- 1 baiko
- baikor
- baila
- baimen
- baina
- baino
- bait-
- 1 baita
- 2 baita
- baitezpada
- baizen
- baizik
- bakan
- bakandu
- bakar
- bakarrizketa
- bakartar
- bake
- bakoiti
- bakoitz
- 1 bakun
- 1 bala
- 1 baldar
- baldin
- baldinbaitere
- baldinkizun
- 1 balditu
- balio
- baliotsu
- balizkako
- balizkatu
- balizko
- 1 baltzu
- bana
- banaka
- banakatu
- banaketa
goiburua
arazotu.
sense-1
1.
(G ap. A
; Lar, Añ (G), H).
Inquietar(se), alborotar, sublevar(se). "Alborotar" Lar, Añ. "Amotinar" Lar. "Être dans la confusion, dans le trouble" H. "2.º sublevarse, [...]; 3.º alborotar, [...]; 4º conmoverse, estremecerse" A.
Abereak ere arazotuko dira. Cb Eg I 256. [Zure pekatuak] ibai edo ujola andi baten gisa arazotuko zaituztela. Ib. 110. Zenbat bider arazotu edo asaldatu ziran [israeldarrak] eremu-bidean zebilzala? Ub 34.
Inquietar(se), alborotar, sublevar(se). "Alborotar" Lar, Añ. "Amotinar" Lar. "Être dans la confusion, dans le trouble" H. "2.º sublevarse, [...]; 3.º alborotar, [...]; 4º conmoverse, estremecerse" A.
Abereak ere arazotuko dira. Cb Eg I 256. [Zure pekatuak] ibai edo ujola andi baten gisa arazotuko zaituztela. Ib. 110. Zenbat bider arazotu edo asaldatu ziran [israeldarrak] eremu-bidean zebilzala? Ub 34.
sense-2
2.
(V, G ap. A
; H).
Ocupar(se) (de, en), preocupar(se) (de). "S'occuper" H. v. arazopetu.
Orazioko orduaz osterontzean arazotzen zan Josefa bere eskuetako lanean bere gelan. Cb Josefa 117. Era berean Jenobeba [...] bere senarrari gerrarako bear zituen gauza guziak prestatzen txit arazotua zebillen. Arr GB 12. Zer zorion eta ditx andiagorik [...] alabantzazko kanta eder zoragarrien artean beren espiritua goratzen arazotuakin, bere adimentu ta biotza batutzea baiño! Ib. (ed. 1960) 52. Arretaz eta espiritu arazotu gabe batekiñ orazio egiteko. Arr Orac 21. Baldiñ lurreko joan-etorrietan arazotu balitz, [...]. Arr May 153s. Danok sentitzen degu bizia; eguzkia altxatzen danok ikusten degu; eta ala ere, nor arazotzen da biziaz eta eguzkiaz? EE 1884a, 422. Baitta egin ebazan eskintzari neketsuak bere biotzeko doneari. [...] Sarri jarri oi zan zerura begira, bere eskariakaz arazoturik. Echta Jos 55. Zer egin leitteke ezizen ori aztu eragitteko. Nik beti izan zaittut gogoan Martin, baña ezizen orrek daukazt neure burua arazotuta. Ib. 129. Eiza lanetan arazotua ibilliko zan moxiñen batek. "Algún gato que andaría ocupado en [...]" . Zink Crit 50. Anibalen Alpeseko igarotzean, Cannas eta Trasimenoko gudaldietan arazotuko da Napoleon. "Napoleón se ocupará en el paso de los Alpes por Aníbal" . Ib. 80. Maitatzallea antxika, egaka ta pozez dabil; yarei da ta ez arazotua. "Liber est, et non tenetur" . Ol Imit III 5, 4 (Pi azke da ta ez arazotua). Atozte abudo! Orra non dagon Joxe, ongi arazotua gañera! TP Kattalin 179. Utzi itzatzu, gizona, liburuak alde batera! Orrenbeste gauzakin ni gero ta geiago arazotu besterik ez dezu egiten. B. Ataun Y 1933, 421. Bakarka-bakarka, txindurriak txindurritegi-bidean bezelatsu, baña ez ain arazoturik, badatoz aldun geiago. Ldi IL 21. Ain zuzen, dakienak lenago aukeratuko luke inorengandik esku-erakutsia iaso, inori ematen arazotu baino. Zait Plat 140. Gure llebarik batere ez izaki, ezta arazotu ere ezpaitzera egiten, zuk iakin diozuna esaten, makurrago ala obeki bizi gaitezken. Ib. 137.
Ocupar(se) (de, en), preocupar(se) (de). "S'occuper" H. v. arazopetu.
Orazioko orduaz osterontzean arazotzen zan Josefa bere eskuetako lanean bere gelan. Cb Josefa 117. Era berean Jenobeba [...] bere senarrari gerrarako bear zituen gauza guziak prestatzen txit arazotua zebillen. Arr GB 12. Zer zorion eta ditx andiagorik [...] alabantzazko kanta eder zoragarrien artean beren espiritua goratzen arazotuakin, bere adimentu ta biotza batutzea baiño! Ib. (ed. 1960) 52. Arretaz eta espiritu arazotu gabe batekiñ orazio egiteko. Arr Orac 21. Baldiñ lurreko joan-etorrietan arazotu balitz, [...]. Arr May 153s. Danok sentitzen degu bizia; eguzkia altxatzen danok ikusten degu; eta ala ere, nor arazotzen da biziaz eta eguzkiaz? EE 1884a, 422. Baitta egin ebazan eskintzari neketsuak bere biotzeko doneari. [...] Sarri jarri oi zan zerura begira, bere eskariakaz arazoturik. Echta Jos 55. Zer egin leitteke ezizen ori aztu eragitteko. Nik beti izan zaittut gogoan Martin, baña ezizen orrek daukazt neure burua arazotuta. Ib. 129. Eiza lanetan arazotua ibilliko zan moxiñen batek. "Algún gato que andaría ocupado en [...]" . Zink Crit 50. Anibalen Alpeseko igarotzean, Cannas eta Trasimenoko gudaldietan arazotuko da Napoleon. "Napoleón se ocupará en el paso de los Alpes por Aníbal" . Ib. 80. Maitatzallea antxika, egaka ta pozez dabil; yarei da ta ez arazotua. "Liber est, et non tenetur" . Ol Imit III 5, 4 (Pi azke da ta ez arazotua). Atozte abudo! Orra non dagon Joxe, ongi arazotua gañera! TP Kattalin 179. Utzi itzatzu, gizona, liburuak alde batera! Orrenbeste gauzakin ni gero ta geiago arazotu besterik ez dezu egiten. B. Ataun Y 1933, 421. Bakarka-bakarka, txindurriak txindurritegi-bidean bezelatsu, baña ez ain arazoturik, badatoz aldun geiago. Ldi IL 21. Ain zuzen, dakienak lenago aukeratuko luke inorengandik esku-erakutsia iaso, inori ematen arazotu baino. Zait Plat 140. Gure llebarik batere ez izaki, ezta arazotu ere ezpaitzera egiten, zuk iakin diozuna esaten, makurrago ala obeki bizi gaitezken. Ib. 137.
azpiadiera-2.1
(Part. en función de adj.).
Baña orazioak geitzeagatik debozioa gutxitu bear ezta, orazio oek lasterka errezatuaz edo ta familia nekatu eta aspertu eraziaz, batez ere aurrak edo persona arazotuak an badaude. Arr May 8.
Baña orazioak geitzeagatik debozioa gutxitu bear ezta, orazio oek lasterka errezatuaz edo ta familia nekatu eta aspertu eraziaz, batez ere aurrak edo persona arazotuak an badaude. Arr May 8.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
