Harremana

    OEH - Bilaketa

    317 emaitza piztu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (12)


    Sarrera osoan (305)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    mugimendu.
    tradizioa
    Tr. Documentado en todos los dialectos desde finales del s. XVI. Al Norte se encuentra desde dicha época (aunque apenas aparece desde finales del s. XIX), siendo mobimendu la forma gral.; encontramos -mentu en CartEsp (donde suelen aparecer rasgos meridionales) y en Mercy. Hay además, salvo errata, un ej. de mobibendu en Haraneder (Gudu 71), junto al frec. mobimendu . Al Sur la forma mejor documentada es mobimentu; hay mugimendu en el catecismo alto-navarro de Añibarro (pero mobimentu en LoraS 55), en Guerrico y en autores modernos; mugimentu en algunos autores guipuzcoanos; mogimendu en algún ej. moderno, mogimentu en el catecismo vizcaíno de Cardaberaz, en Lizarraga de Elcano, Zuzaeta, un ej. de Uztapide (junto a dos de mobimentu ) y Gerrikagoitia, y, por último, un ej. de moimentu en Txirrita, junto a dos de mobimentu . En DFrec hay 302 ejs. de mugimendu, 28 de mogimendu, 5, septentrionales, de moimendu, 4 de mugimentu, 3 de mobimendu y 2 de mogimentu .
    sense-1
    1. mobimendu (Urt I 323, VocBN ), mobimentu (V-gip ap. Elexp Berg ; Lcc), mugimentu, mugimientu, muimendu, mogimendu (T-L), mogimentu, moimendu, moimentu.
    Movimiento (físico). v. mugida (2).
    Mobimenduaz gabetzen ezen zaizko belhaunak. EZ Man I 43. Heien [idien eta behien] mobimendu handia dela kausa. Mong 590. Gorputzarén perlesiak kentzen dú indárra ta mogimentua. LE Urt (ms.) 124r. Etzan alaere ontzia geratzen bere iraultzeko mugimentuan. AA III 377. Beste mobimentua / zuen [relikiak] Motrikura. FrantzesB II 44. Gelditu zan mugimentu gabe ta zentzu-gabe, extasiatua . Bv AsL 41. Begiratzailea oartzen etzan moduan, mugimenturik atera gabe bezela. Or SCruz 46. Eltzen geniyon baño / moimentu gutxi. Tx B III 127 (corregido mogi- por el editor; ib. II 156 mobimentu). Ur-gainean egoteko mugimenduak egiten [zituen] . Mde HaurB 102 (Pr 154 mogimendu). Aldia ez da gorpuzkien zirkiñ edo mugimentua. Or Aitork 326. Griñak errez esnatzen dituzten abesti, mugimentu ta doñuak. MAtx Gazt 67. Gorputzan mobimentuan. Uzt Noiz 15. Uroldearen mugimendu ikaragarriaz zurtuta. Ibiñ Virgil 114. Egualdi ederra datorrenian / egunen mogimentuan. Uzt Sas 321. Mugimendu oro baino bizkorragoa da jakinduria. BiblE Sap 7, 24 (Ol igibera, Ker igidura ). Zer mobimentu ikusten zan begirapena egitera. Alkain 79. Gaixo txar batek artu eban, eta zazpi urtian mobimentu guztiak iñok eragin biarrian gertau zan. Gerrika 124 (ib. 257 mogimentu). Hura beti gazte alabainan, zainez, moimenduz eta nahikeriaz. Larre ArtzainE 58. [Fonetikak] esango digu zein den ezpainen edo eztarriaren egoera eta mugimentua. MEIG VI 99. Geldituko ez den mugimentuaren bila dabiltzanak. Ib. I 239.
    v. tbn. Mobimendu: Harb 398. Gy 166. Mobimentu: JJMg BasEsc 21. CatLlo 59. FamInst 935. EusJok 63. Mugimentu: Ag Serm 362. EusJok II 87. Basarri 172. JAzpiroz 26. Mugimientu: Yanzi 164.
    azpiadiera-1.1
    mogimendu, moimendu. Acción (en una película).
    Moimendua laket dutenentzat, bada hor ixtant on baten iragaitekoa. Herr 18-12-1958, 4. Orduko filma luzeagoa zen eta bazuen mogimendu gehixago. Herr 24-3-1960, 4.
    sense-2
    2. Moción, inspiración; impulso, pasión.
    Hek guztiek zureganik dute mobimendua. EZ Man II 102. [Doẽak ekarten gaituez] espiritu santuen mobimentura. "A la moción de" . Cap 82 (tbn. en El 91 mobimentu). Haren akulu, mobimendu eta tentazione gaiztoak. Tt Arima 68s. Hartzak doluz zaurthurik / zeruko mobimenduak. Gç 103. Gure bihotzeko mobimendu desordenatuak. Ch I 11, 4 (SP y Mst pasione, Ol girin). --Nor dirade mansoak? --Irarik eztuenak ezta ere kasi aren mobimenturik. Iraz 48 (El 92, CatB 83, CatBus 39, CatAe 70, CatSal 71, CatR 71 mobimentu, Cb CatV 63 mogimentu, Añ CatAN 66 mugimendu). Handik goan zen Jesus Izpirituaren mobimenduz Galilearat. He Lc 4, 14 (Dv eragintzaz ). Paillardizaren mobimenduetan. He Gudu 83. Baratzen ditü kolerazko mobimendiak. CatLan 66. Aserrakunzazko mogimentu bidebagakoak sujetau. Zuzaeta 154. Demonstrazino pekatukuak edo mobimentu asmo gaistokuak. Mg CO 133. Berezko mugimendu edo sentimendu natural batekin. Gco I 46. [Orazioak] loroak bezala esatea, biotzaren mugimenturik gabe. AA III 329. [Griñetatik] jaiotzen diran asaldazioak, bagak ta mugimentuak dira pasioak . Ib. 624. Peleazazu zure barrengo mugimentu gaiztoen kontra. Echve Imit 187. Etziran ezer-naikoa izango alako mugimentu, etorrera ta erri ujoldearentzako. 'Conmoción y afluencia del pueblo' . Aran SIgn 98.
    v. tbn. Mobimendu: CatLav 279 (V 139). Lg I 252. Mih 101. Brtc 118. Dh. Mobimentu: Mercy 29. CrIc 124. Ud 140. Mugimentu: Kortazar Serm 43. Mogimentu: LE Urt ms. 11r.
    azpiadiera-2.1
    Deitzen zaie biotz mugida edo inspirazioak Jaungoikoak gure biotzian egiten dituen beragana deitze, mugimentu, [...] argitasun ta ezaguerai.Echve Dev 179.
    sense-3
    3. Movimiento, novedad, cambio.
    Nola deus mobimenturik ezpaita jaun oiekin <ocgequin> artean. CartEsp 456. Udaberrian izaten dira gorputzean ere mobimentuak. Ostoaren irteeran geienak izan oi dugu katarro, buruko min, alerjia ta abar. Ostolaiz 65.
    sense-4
    4. Movilización militar.
    Esaten nizun baño ziñazkoagoa izandu zan seguruere Bilbaoko mobimentua, bada Jenerala [...], ez bire zan atrebitu arrimatzera zeren jende gutxi zuan altxa ziranenzat. (1833). CartAnd 381. Uztailaren 12an hasi zen mobimendua eta 14an 60.000 gizon ikhusten ziren karriketan. Elsb Fram 75.
    sense-5
    5. + muimendu. Movimiento, corriente, tendencia.
    Banako xoillaren alegiñen gaiñetik, badira gizartean mobimendu aundiak. Vill Jaink 172. Materrez gero Lapurdin sortu zen mugimendu bizi eta aberatsa. MIH 58.
    v. tbn. In MEIG VI 32.
    azpiadiera-5.1
    Gaztediaren artian mobimentu barri asko sortzen asi ziran.Gerrika 173. Gure herrietan piztu diren iratzartze eta muimendu batzuek. Larre ArtzainE 96. Nola ikusten dituzu zorioneko "herri mogimenduak", EHE dela, EKB dela, e. a. In MEIG IX 83. Zabu-zabuka baizik ez dakigunez gero ibiltzen, giza-mugimenduetan. MIH 63. Gure literatur mugimenduaren aldizkari bakarra. MEIG VI 40.
    azpisarrera-1
    MUGIMENDUAN JARRI. Conmover(se), alterar(se). v. 1 mugitu (3).
    Sartu zelaik Jerusalenen, ziudade guzia mobimentuan yarri zen. Echn Mt 21, 10 (TB mugitu).
    azpisarrera-2
    MUGIMENDUKO. Movido, de acción (ref. a una película).
    Niri emo'iztazue pelikule bizixek, mobimientokuek, lehengolakuek. Osk Kurl 213.

    mugimendu

    mugimendu
    << motzarazi 0 / 0 1 muin >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper