Harremana

    OEH - Bilaketa

    317 emaitza piztu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (12)


    Sarrera osoan (305)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    sinesmen.
    tradizioa
    Tr. Documentado en autores vizcaínos y sobre todo guipuzcoanos desde mediados del s. XVIII. Se encuentra tbn. en el catecismo alto-navarro de Añibarro, y en Mirande y Xalbador. En DFrec hay 9 ejs. de sinesmen, 33 de sinismen y 10 de sinespen.
    sense-1
    1. (AN-5vill; -nh- Dv A), sinismen (V, G; Lar DVC 286, Añ, Izt 31v, VocCB Dv, H (V, G), Zam Voc), sinespen (-nh- Dv A), sinispen (G; VocCB Dv), sinitsmen , sinistmen , sinizmen , zinismen , ziñesmen , xinixmen (G-azp). Ref.: A (sinismen, sinispen); Iz ArOñ (sinismen); Etxba Eib (sinismena); Elexp Berg (sinismen); Gte Erd 143.
    Fe (ref. a la religión). "Crédito, fe, creencia" Añ. "Infiel, sin fe o gentil, fede bagea, fede edo sinismenik eztaukana" Ib. "Croyance, persuasion inspirée" Dv. "Zer zan gure arbasuen sinismena?" Etxba Eib. "Gerratian ziero joan jakon sinismena" Elexp Berg. "Sinesmen ttikia du orrek (AN-5vill), sinesmen ttikiko persona (AN-5vill)" Gte Erd 143.
    Espiritu Santuaren Fruktuak dira amabi. [...] Bostgarrena, fedea, sinismena. CatBurg 43. Jesu-Kristoren fede, sinismen ta graziara ekartea. Ub 102. Juduak Zeruko sinitsmenik etzuen. Ib. 54 (43 sinistmen). --Zer da Fedia edo Sinesmena? --Da birtute bat, [...]. CrIc 120. Errezetan badozu ondo ta sinismen egiazkoaz. Añ MisE 21. Sinismen orretan il nai dezu. Echve OngiB 170 (ap. Dv). Bear zan adiña sinismen Jesusgan oraindik etzeukatela. Lard 396. Sinismen oso-osoan egon bear gera, lenen-lenengo Amari agertu zitzaiola. Ib. 477. Ez det arkitu sinismen añ aundirik Israelen. Ur Mt 8, 10 (Arriand ziñesmen, Ker sinismen, IBk sinesmen; He, TB, SalabBN, Ip, Ur (V) Echn, Samper, Hual, Leon fede, HeH, Dv sinheste, Ol siñeste). Ziñesmen edo pede barik (1897). AG 1018. Orrek ebagitzen gurabez, / sinispenak irabijauta (1888). AG (ap. NeolAG). Geroko bizitz illezkorraren sinismena piztu. Ayerb EEs 1912, 178. Beren sinismenean portizki zirauten. EEs 1913, 177. Gizon txaldar, narrats, lotsagaberik, sinespena galdu duen gizonik. A Ardi 28. Ziñesmen itxua, azkengeko garra. Zink Crit 67. Sinispengo mirari / txit arrigarriya, / ogiaren irudiz / Jesus estalia. ArgiDL 160 (59 sinismen). Ikusi ez doguna, Jaungoikoak iragarri dauskulako, egitzat eukitea da sinismena. KIkV 12 (KIkG 9 sinismena; v. tbn. KIkG 84 sinispen). Au bai egizko / siñismena ta / maitetasuna / Jainko-Semiaganako. Enb 102 (tbn. 102 siñesmen, 68 ziñesmen, 32 ziñismen). Zenbait bezela ez da izandu / sinismenikan gabia. Tx B 21. Gure artean galdu ez lezaken siñespen biziarekin. Alz Ram 32. Siñismen sendoa zizun. Or Mi I. Beza siñismen. Or Eus 257 (QA 125 siñesmen, 185 siñespen). Zergatik, erbestera yo-ezkero, beren sinismena galtzen ain errezak? Ldi IL 53. Oitura onez, sinismen beroz. SMitx Aranz 179. Sinismen handiko prozezio hartan. Osk Kurl 192. Siñismenik ez dau bear gizon askeak. Erkiag BatB 146. Izan sinismena Jaunagan. MAtx Gazt 48. Sinismeneko egi arrigarri dan Kredoko izkutapen edo misterioa. Ib. 21. Sinistu gero sinismenian / ni oso firme nagona. Uzt EBT 101. Zeruaz jabetzera herritar guziak / susta gaitzala zure sinesmen biziak. Xa Odol 134. Siñismena artu zenduenean, Espiritu Santua artu alzenduen? Ker Act 19, 2 (He fedea errezibitzean, Dv sinheste hartu duzuenek, Or siñestera etortzean, IBk, BiblE sinetsi zenutenean). Ordutik onera sinismena oztu egin zaigu. BAyerbe 16. Eta hor daukagu betiko, batez ere, eusko arima jatorra, sinesmen sendoa, Jaunaren sabel beroan zalantzarik gabe etzana. MIH 33s. Fedea galdu zuen. Gero, 18 urte zituelarik, sinismena itzuli zitzaion bat-batean. MEIG VIII 70.
    v. tbn. BEnb NereA 225 (257 sinismen, 147 siñismen). IBk y BiblE Eph 4, 5. Mde Pr 344. Sinismen: Echag 107. Itz Azald 158. ABar Goi 53. TAg Uzt 91. NEtx Nola 39. Lek SClar 139. Etxde JJ 237. Akes Ipiñ 20. AGoen Agurea 15. Alzola Atalak 105. Azurm HitzB 55. Ker Eph 4, 5. Ataño TxanKan 203. FEtxeb 83. Siñesmen: Pi Imit IV 18, 5. Ol Apoc 2, 19 (Imit IV 18, 5 ziñesmen). Siñismen: Eguzk LEItz 124. Vill Jaink 81. Gand Elorri 90. Onaind in Gazt MusIx 147. Zinismen: LEItz 10. Lh Itzald II 104. Aitzol in Laux BBa XIV. Ziñismen: Ormaetxe Ipuin VII. Laux BBa 128. Sinitsmen: Izt C 209.
    Siñizmen gaiztokoak zirala okerrenak Arnoldoren kontra. Ag AL 77. Kristau eztiranak edo siñesmen-oneko kristau eztiranak eztute gurutzerik egitten. Inza Azalp 13 (10 siñesmen gaiztoko).
    Andre Sinismen, zure nauzu. 'Señora fe'. Or BM 62.
    Creencia, fe, conjunto de creencias.
    Kriston sinizmena daukan gizona. A Cat 5. Prankotarrak Iesusen sinizmenekoak dira. Ag AL 19. Euskalerri guztia Iaunaren siñizmenera ekarri. Ib. 45. Kristau izateak esan nai du Jesukristoren sinesmena ta legea artzea. Inza Azalp 11 (88 siñismen). Zure Elizan sinismena zabaltzeko arazoa Apostoluen ardurapean jarri zenduan Jesus on orrek. ArgiDL 67. Jesukristoren sinismena. JMB ELG 9. Orain aipa ditugun sinismen eta oiturak ario edo indoeuropatarren antziñako uskurtzatik datortzkigunak dira. Ib. 81. Siñesmena autsiz, Juan Hus zeritzan herejearen eskuetan bere buruak ipintzea. Ldi IL 162. Euskeraz sinismena etzaielako itsatsi. Ib. 53. Bere xinixmenak ezurretaraño sartuk zeuzkalako. JAIraz Bizia 108. Paganu-usain gehiegi zeukaten herri sinespenak. Mde Pr 265 (Po 101 sinhesmen). Sinismen danak galdu ziran. Basarri 167. Bere erlijioko sinismenaren kontra. Anab Aprika 80. Sinismenaren aurka edo elizgizonak parregarri agertzen ditualako edo onelako zerbaitegatik. MAtx Gazt 60.
    (Como segundo miembro de comp.).
    Kristau-sinismen iturri-gabe / egarri dago barruan. "Fe Cristiana". Aran CancB III 280 (v. tbn. Inza Azalp 10 kristau siñesmen, ABar Goi 34 kristau sinismen). Eguzki eta illargi-mithoak orduko eusko-sinismenetan zer-ikusi aundia izan nunbait. JMB ELG 102 (v. tbn. SMitx Aranz 151 euskal-sinismena). Bere odola kistar ziñesmenaren (kristau fedea) alde eman zun. Etxde AlosT 43 (v. tbn. Eguzk GizAuz 187 kistar siñesmen). Beren jainko sinesmena zela zio. Mde Pr 292.
    (Como primer miembro de comp.).
    Ekazuz Ama neuri / sinizmen-indarrak / zuzituteko zeure / arerio txarrak. Azc PB 27 (in Ur PoBasc 237 fediaren indarrak). Sinismen-ezkutukiak. KIkG 10 (KIkV 15 sinismen-ezkutukiak). Sinispen-egintza. ArgiDL 43 (tít.). Siñismen gauzetan etzaigu bildur apurrik iñola geldittu bear barruan. Inza Azalp 25. Sinismen egoz yantzita pozik / laster ni goirantz, laister igana... EA OlBe 106. Siñismen-sua. Gand Elorri 142. Siñismen-erlus zaar bat. Ib. 132. Ezin daiteke Artetxe sinismen oinarri sendorik gabe bizi. MEIG II 59.
    sense-2
    2. "Artículo de la fe, sinismena, sinisgeia " Añ.
    Fedeko artikuluak edo sinesmenak. Añ CatAN 8. Zer egiten deutso fedeko egiari, sinismena dala erabagi eta adierazoten danean? Itz Azald 50.
    sense-3
    3. + sinismen (G-azp ap. Gte Erd), sinespen, sinis(t)pen, sinistmen, ziñespen, xinixmen. Confianza; convicción, creencia. " Frantziarekin sinismen aundia zeukan (G-azp), [...] Estaduakin neukan sinismena galtzen ari naiz (G-azp)" Gte Erd 274. Las definiciones de Larramendi (DVC), Añibarro, Duvoisin, Harriet y Azkue podrían equivaler tbn. a esta acepción.
    Sinistmen osoan oi daude beraren erritarrak, ezen, [...] urrezko errosario eder galantak, Fr. Pedrok biralduak direala. Izt C 505. Egia garbiro onen sinistmenerako. Ib. 210. Egia onen sinitspen osoa artu nai debanak. Ib. 121 (103 sinistpen). Denaen sinispena zan laster batuko zirala askatezgarrizko orapilloaz. Otag EE 1881b, 60. Orren sinismenik etzan egundo Arranondon galdu. Ag Kr 169. Ezer bere ezta birrindu Mati; eure siñismenak dittuk orrek. Echta Jos 228 (v. tbn. 187). Eztago bildurrik, neure buruagaz baño ziñespen geiago dot beronegaz. Kk Ab I 108. Darabiltzkigun itzak berak darakuste askotan norañokoa dan gure ziñespena. JMB ELG 10. Biotza su-uts, burua sinispen gori, begietan ernai itxaropena, euskera lantzen. Ldi IL 86. Haien baitan besteek zeukaten sinismena ez da beti erabatekoa izan. Mde Pr 309. Ezjakiñen siñismena da mundua geldi dagoela eta eguzkia dabillela. And AUzta 88. Maite gaituan norbaitengan uste sendoa, siñispen bizi bizia izatea. Erkiag BatB 204. Hezur, mami, odol, ohitura, isuri, joera, sinesmen, izaera, pentsabide, besteri zor dizkiot. MIH 20.
    v. tbn. Xinixmen: JAIraz Bizia 60.
    azpisarrera-1
    SINESMENA EMAN. Dar crédito; dar fe.
    Gizonengandik despreziatuak geranian ta gizonak sinismenik ematen ez digutenian. Echve Imit I 12. Etzaio erozeñ itzi sinismena eman biar. Ib. I 4. Etzien Saulen adiskidetasuneko itzai sinismen andirik eman. Lard 178. Egiaren sinismena emateko. Ib. 451. Oiei egiari baño sinismen geiago emanik. Aran SIgn 100.
    azpisarrera-2
    SINESMEN-AGERTZE. Expresión religiosa.
    Zinismen-agertzeak eta uskurtz-bazkunen azkatasuna. EAEg 9-10-1936, 7.
    azpisarrera-3
    SINESMENEZKO. De fe.
    Siñismenazko burruka onean burruka zaitez, iritxi zazun betiko agindurik daukazun bizitza. Inza Azalp 28. Siñismenazko egiak guri erakusteko. Ib. 29.
    azpisarrera-4
    SINESMEN-UKATZAILE. Apóstata.
    Siniste-gabeak, siniste-ausleak, sinispen-ukatzalleak. KIkG 25.

    sinesmen

    sinesmen
    << sentipen 0 / 0 sinestamendu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper