OEH - Bilaketa

22 emaitza pixkaka bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
jirabira.
tradizioa
Tr. Documentado en textos vizcaínos y guipuzcoanos desde principios del s. XIX. En DFrec hay 8 ejs. de jirabira .
sense-1
1. (LarChaho (g-), , Dv (G)), jiramira (V-gip ap. Elexp Berg ).
Vuelta, giro completo. "Rodeón, vuelta en redonda" Lar. "Rodeo" . "Tournoiement" , "jira-bira <g->, tour et détour" Dv. " Txokolatia artu ta jiramira batzuk iñ an eta bera " Elexp Berg.
Eroan ebazan [aizeak orriak] bide luzean gora-goraka bildurgarrizko jira-bira neketsuetan. Ag AL 108. Asi zan artazika [...] atzera ta aurrera, ta gora-goraka, ta milla jira-biraz. Kk Ab I 36. Ortziko izarren jira-birak azterkatzen. Zait Plat 88. Jira-bira itsuan dabil etengabe. Vill Jaink 37. Elizako jirabirea egindakoan, erroskak erosi ta jan, eta kontuak esanaz, danak antxe egoten giñan. Etxabu Kontu 87.
v. tbn. EA OlBe 26. Erkiag BatB 136.
azpiadiera-1.1
Voltereta.
Egin zituzten aurrerako ta atzerako jira-birak, eskuak eta oñak txandaka lurrean jarrita. Anab Poli 111. Zirkuko jauzi eta jirabira harrigarriak. MEIG I 169.
sense-2
2. Media vuelta, acción de darse la vuelta.
Jirabira bategaz gure erregubak sazerdotiak esketan ditubanian. CrIc 149. Baña orregaitik itzul inguru, jira bira oneez gero lotara bere oe berora biurtzen da. GGero 35.
sense-3
3. Rodeo, circunloquio.
--Zeintzuk murmurau darue berba oso ta argiakaz? --Jira-bira baga edo artez inoren utseginak agertuten ditubenak. CrIc 95. Zertako dira jirabira ta gezur estaldu oriek? Mg CC 160. Estalgarri oekin, txartelaren jira bira bat eginik, daude iru ta lau urtean konfesioko ta komunioko sakramentuetara eldu gabe. (Interpr?). Ib. 210.
sense-4
4. Vuelta, paseo; recorrido, viaje.
Baterik besterako inguru jira birak, pausu tristeak, izerdiak. NekeA 242. Or-emen jira-bira asko egin arren, etzituen topatu. Lard 155. Eman dute zenbait jira-bira. Bil 82. Jira-bira askotan ibilli diranak bere gitxitan ikusiko ebeen gauza atsegingarriagorik. Ag Ioan 117. Mendira egitten ebazan jira-birak . Echta Jos 298. Egin yoan jira-bira bat trenean zear. Bilbao IpuiB 14. Aurrena bi aldeetara jira-bira bat egin nuan [...], nere esana kunplitu ote zuten begiratzera. Alkain 146. Bere nebetatik batzuk Amerikarako itxas-ontziratuak ziran [...]: gazteak oro nai eben urez bestaldeko jirabira. Onaind STeresa 32. Tolosan jira-bira batzuk eman da Donostiratuko zirala. TxGarm BordaB 83.
v. tbn. Insausti 190.
sense-5
5. Recoveco.
Ondo ta astiro ingurau konzienziako jira bira ta bazterrak. CrIc 161.
sense-6
6. Cambio, vuelco.
Oh, denporeen jirabiraak! Zetara biurtu dira [...] erromerijarik geijeenak? JJMg BasEsc 128. O, atzotik gaurko egunera dagoan jira-bira! Ag Ezale 1897, 126b.
sense-7
7. Revuelta.
Jakinik ondo atxarte, bide-zigor, aldatz eta jirabirak. Astar II VII.
sense-8
8. Madeja.
Batu eban atzaparretan ule jira-bira. Ag AL 71.
sense-9
9. Movimiento.
Dana zan ondo neurtua emakume onetan, da bere ibillera ta jira-bira guztiak oso liraiñ da egokiak izan bear eben. Ag AL 11.
sense-10
10. Gestión.
Bikario jaunak egieuskuzan guri bear izan ziran jirabira guztiak. Ag Kr 185.
sense-11
11. Ajetreo.
Ainbestekoa da ango jirabira ta iskanbilla! TAg Uzt 59.
sense-12
12. Vueltas (que se da a un problema, etc.).
Urrengo domekan izango eben euren problema orreri jira-bira batzuk emoteko erea. Bilbao IpuiB 138. Emen ari naiz nere buruari milla jira-bira ematen. NEtx LBB 79.
sense-13
13. (Adv.).Dando vueltas. " Jira-bira, caerse dando vueltas" Garate Cont, RIEV 1935, 351.
Bestela, jira-bira / arras nekaturik, / zingiran geldituko / nintzan ni itorik. It Fab 120. Airean jira-bira oi darabiltzkien geldo illaun ta litxen antzekoak. Izt C 6. Itxas olatu irakiñetan / ara ona jira bira. AB AmaE 47. Ega ariñak / jira-bira. NEtx LBB 219.
azpisarrera-1
JIRABIRA EGIN.
Volcar (ref. gralmente. a embarcaciones). "Girar, dar vuelta" .
Sartu zan kajan; eta urak bazeraman pixkaka pixkaka. [...] eta jira-bira egin zuen. Etxeg EE 1892a, 366. Jira-bira egiñik / guztiak iya-iyan. Arrantz 91. Jira-bira egiten badu zure ontziyak eta tillape edo killari elduaz zaudela. EEs 1918, 158.
azpisarrerakoSense-1.1
Pasear.
Baratzeko bazterretatik jira-bira <gi-> egitten eban. Altuna 46.
azpisarrera-2
JIRABIRAKO. Giratorio.
Ederrak dira kanpaiak, andiak. Ez dira jira-birakoak, geldiak baiño. Etxabu Kontu 92. Jirabirako indarrak daramala. MEIG IX 127. (en colab. con NEtx)
azpisarrera-3
JIRABIRAN.
a) "(Al) rededor, inguruan, jirabiran" Añ.
Gizonezkoen komentu on bat / elizaren jirabiran. SMitx Aranz 88. b) Girando, dando vueltas. "Jirabiran ibilli, andar dando vueltas" A.
Lokatzan jirabiran ibilli oi dirala. Ur Dial 42 (It jira biraka, Dv ihauskatzen, Ip itzailkatzen). Bertako egaztiak ebiltzan jira biran. AB AmaE 377. Jirabiran dabil, ibili geldi eta zertugabean. MEIG IX 127 (en colab. con NEtx).
v. tbn. Berron Kijote 124.
Etengabeko jira-biran dabillen antzo. Etxde JJ 209.
jirabira
<< jardun 0 / 0 justu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper