Harremana

    OEH - Bilaketa

    752 emaitza pare bilaketarentzat

    Sarrera buruan (20)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    praka.
    tradizioa
    Tr. Documentado exclusivamente en la tradición meridional, y más frecuente en autores vizcaínos. Además de la forma más usual praka, hay fraka en Micoleta, Iztueta, E.M. Azcue, Iraola, San Martin y Anduaga, y braka en DicM, Alzaga y Gregorio Mujika (PAm 33). Ejs. claros en sing. se encuentran en DurPl, Arrese Beitia (AmaE 405), D. Agirre y B. Enbeita. En DFrec hay 6 ejs. de praka y 1 de fraka.
    sense-1
    1. (V, G-goi-azp; Lar, Añ, VocZeg 288, Hb, H, Zam Voc ), braka (H), braga (Lcc), fraka (V-ger-ple-arr-oroz-gip; Mic 5v, Lar, Añ, Hb, H, Zam Voc ) Ref.: A (praka, fraka); Iz ArOñ (éuskerasko, frákaak, prakaak); Etxba Eib (prakak, frakak); Etxabu Ond 106; Holmer ApuntV (prakak, fraka); Elexp Berg (praka, fraka); Gte Erd 174 .
     (Gralmente. pl.). Pantalones; calzones, calzas. "Bragas o calzones" Mic 5v. "Bragas" Lcc, Lar y Añ. "Calzas" , "calzones" Añ. "Culottes, grègues, habit aux basques courtes, lacées" Lh. " Éuskerasko frákaak, tenían un botón en la cintura y por bragueta tenían una tapa de tela que levantaba" Iz ArOñ 110. " Ixkiratako prakak, se refiere a pantalones que son cortos para burlarse de quien los lleva" Etxabu Ond 106. " Praka bakeruak erosittut " Elexp Berg. .
    Indazu fraka terziopelo akutxilladuzkoak. Mic 12v. Praka luze bategaz. DurPl 78. Jarten bazara gizategijan, zikinduko dituzu prakaak. Mg PAb 117. Belauna agirian / prakeen zulotik. Zav Fab, RIEV 1909, 37. Onen alkandora ta frakakin abarka mantarrak janzi. Izt C 248. Braka zar orik trukatuko zeñituke beste obeagoak gatik? " Pantalones" . DicM (ed. 1877) 63. Eunezko praka zarrak. AB AmaE 217. Praketako boltsikotik. Apaol 24. Negarrak azi al baleiz / gizonak umetan, / ezingo nintzan sartu / aitaiten fraketan. Azc PB 339. Orla dabilkite gure gizona, batian bere batakin eta bestian besteren frakekin. Iraola 25. Txapela urdiña, amilla urdiña, praka urdiña. Ag G 94. Gure urietako andere apaingarri-zaleak kaltzaz, prakaz jantzi nai izan ebezan. A EEs 1916, 111. Yipoea ta prakak. "Calzas" . Or Tormes 83. Braka batzuei arabakiak jartzen ari da. Alz Burr 11. Anai nagusiago guzien praka igatuak erabilli-bearra. Markiegi ( in Ldi IL 12 ). Kentzen yozak / alkondara ta praka urdiñak. Laux AB 92. Ara beste barik frakak bajatu ta nun ipiñi eban atzia zulo parian. SM Zirik 46. Prakak lotuten ebazan bitartean. Bilbao IpuiB 166. Lebita-luze, praka-labur eta iru puntako [...] txapelagaz. Alzola Atalak 141. Praka edo galtzak jantzi. MMant 45. Praka panazko bana. Gerrika 68. Nondik datozkio Oñatiko San Migeli urrezko "praka" horiek? MEIG I 224.
    v. tbn. JJMg BasEsc 207. Zab Gabon 51. Ud 40. Urruz Zer 31. Kk Ab I 68. JanEd II 43. TP Kattalin 183. Otx 139. Erkiag Arran 40. Osk Kurl 213. BEnb NereA 212.
    azpiadiera-1.1
    Fraka baltzean puntada zuria, umeak iñorenak eta andra nagia, ezta gizonentzako bizimodu andia (V-arr).A EY III 130. Praka baltzetan ari zuria etxat niri inoiz faltadu (V-m). Id. ib. IV 135 (tbn., con alguna variación, en MAtx Gazt 33).
    azpiadiera-1.2
    (Como símbolo del valor o la autoridad varonil).
    Txepetx jaio ta Miru nai daben gizonak / praken lekuan jantzi obe leukez gonak. AB AmaE 242. Auzira zetan juan etxaukok gixonak / zentzuna eta prakak ondo daukazanak. Enb 178. Ago ixilik. Etxe ontan brakak ire emaztiak dituela bazekiau-ta. Alz Burr 29. Itxuria, aren etxian andria asiko zuan frakak jazten. SM Zirik 43. Emakumia prakaren jabe / ta gizon kanpo-zaliak. BEnb NereA 175. Andreak agintea / badauka etxian / eta gizonen frakak / jantzi gorputzian. And AUzta 133s (119 prakak ).
    azpiadiera-1.3
    (Como sinécdoque de 'varón').
    Zuri prakak erakartzen zaittutenez, narakarte ni ere gonak eta iñun gona konturik bada, ez dira urruti nere zankoak. Etxde AlosT 74s.
    azpiadiera-1.4
    Betik gora prakak jazten dituanik iñon bada [= 'si hay algún hombre'], betor Iñazio Marin ondora! Ag G 105.
    azpiadiera-1.5
    " Praka barri asko ez eiñ, dirurik, etekinik, atera ez. [...] Orrek pe liburuak eskribitzetik etzeban praka barri asko eingo " Elexp Berg. .
    Ez dau mutillak, ezkur orregaz, praka barri askorik egingo. Erkiag BatB 145. Euskerak dakarkidan irabaziakin, praka berri asko ez degu egingo. Ataño TxanKan 19.
    sense-2
    2. praga (L ap. A). Bragueta.
    sense-3
    3. Cada una de las perneras del pantalón. " Eskumako prakia apurtu jat " Elexp Berg. .
    azpisarrera-1
    PRAKA-BARREN (V-ger-gip, G-azp). Ref.: A; Elexp Berg. Bajo del pantalón.
    Oñetakoak kendu ta praka barrenak gora jaso zituanean. Ag Kr 140s. Oñetakuak eta praka-barrenak loi-loi eginda lupetzez. Kk Ab I 60. Mutillak praka barrenean igurtzi zituan eskuak. Erkiag BatB 87.
    azpisarrera-2
    PRAKA-BELAUN. Rodilla del pantalón.
    Txirristadaka eskuak eta praka belaunak urraturik eukazan. Ag Kr 143.
    azpisarrera-3
    PRAKA BETE LAN. Mucho trabajo. v. GALTZAK BETE LAN.
    Danean dago praka bete lan-da. Ataño TxanKan 11s.
    azpisarrera-4
    PRAKA-GORRI (V, G ap. A). a) "Diablo [...]. Se usa sin el artículo -a [...]. Praka-gorri dator" A. Diablo, demonio; espítitu maligno.
    Askoren ustez prakagorri oek eltxoen irudikoak dira. JMB LEItz 100. Prakagorri guztiek baletoz auntzok uxatuteko. Akes Ipiñ 32.
    b) "Miquelete, militar a sueldo de las Diputaciones vascas; litm., de pantalón rojo" A.
    c) (Referido a las piernas de los demonios).
    "Alde txarreko" aldra andijak agertu zirala Andikoetxen, euren prakagorri, buztan, adar ta guzti. Kk Ab II 89.
    azpisarrera-5
    PRAKA-GURUTZE. Entrepierna de pantalón.
    Ikullu barrutik irten zan irixko batek, Lauziri, praka kurutzetik oratuta aidean sartamillaka bota zuan. Elizdo EEs 1913, 123.
    azpisarrera-6
    PRAKA-IZTER. Parte alta de la pernera del pantalón.
    Praka iztarrean dauz atzak igortziten. AB AmaE 217.
    azpisarrera-7
    PRAKAK HARTU EZINIK. Con inquietud, preocupación.
    Or dabil gure etsaia / prakak artu eziñik, / esaten ezin daula / Euzkadigaz gauzonik. Enb 93.
    azpisarrera-8
    PRAKAK ASKATU. Soltar los pantalones (euf. por 'defecar').
    Onen billan Saul zebillen bein batean, frakak askatu bearrak eman zion, eta isillik egin naiez, ar-zulo oietatik batean sartu zan. Lard 173. Batalloiaren atzeko aldian yoiazan soldauetarik bat urten zan bidetik, prakak azkatu biar ebazala-ta. Kk Ab II 101.
    azpisarrera-9
    PRAKAK BETEAN. "Prakak betean dabil, anda muy apurado (V-ger)" A EY III 248.
    Arrezkero, [agintaritzak] andizki kordokatzen du erritarren bakea: bidegabekeriak oro bere gain artzen ditu: bere kalte aunditan diran makurrak eta geiagorik ere egiten ditu, prakak betean ibilki. Zait Plat 18.
    azpisarrera-10
    PRAKA-MANTAL (G-azp). Delantera del pantalón. "Garai bateko prakek izaten zuten brageta lauki formakoa eta botoiduna" ZestErret .
    Daguaneko esposariyoko arropak gorritu ditu ladrilluba bezela; batez ere, galtz-ipurdiyak eta praka-mantalak beintzat, azariyaren isatza dirudite! Moc Damu 16.
    azpisarrera-11
    PRAKA-MENDEL (V ap. A). Ruedo del pantalón.
    azpisarrera-12
    PRAKA-MOTZ, PRAKA-MOTX (El) que lleva pantalones cortos.
    Laister atzian itxi eben praka motza. Kk Ab II 177 (cf. ib. unas líneas más abajo, usado ya como apodo: etzan ondiño agiri Prakamotz). Gizonezkoak, tira ba! prakamotz eta galtza labur-samarrak izan arren. Erkiag Arran 25. Nola diteke gaur ain utsa zu [itxasoa], / atzo baziñan beterik? / Praka motx oiek ez al dakite / zureganako biderik? Basarri 164.
    azpisarrera-13
    PRAKAN-PRAKAN. "Prakan-prakan eztago gizona (V-m), no en todos los pantalones hay hombre" A.
    azpisarrera-14
    PRAKA-PARE (V-gip, G-azp). Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 25. Pantalones, par de pantalones. "Iru praka-pare besteik etxat gelditzen" Elexp Berg. "Beste praka-paria ondatuta daukat" Ib. "Pare bat praka (V-gip)" Gte Erd 250.
    Pare bi fraka miesazkoak. Mic 14v. Bada ezpadan be praka pare bi eroango yozakela esan ei yok. Bilbao IpuiB 17.
    azpisarrera-15
    PRAKAPEAN. Debajo del pantalón.
    Prakapean eukan buztanetik eldu-ta, sasi-arte batera bota eban [azeria] . Bilbao IpuiB 203.
    azpisarrera-16
    PRAKA-SAKELA. Bolsillo del pantalón.
    Ezkerreko praka-sakeletik ardaia, galtzairua ta subarrija atara. Kk Ab I 102s.
    azpisarrera-17
    PRAKA-UZTAI. "Fraka-uztai (V-ple-arr), piezas de hierro con que se endurece y se afirma la rueda cerrada de carros, no la rueda de radios" A.
    azpisarrera-18
    PRAKA ZURI ( fraka z. Añ), PRAKA XURI ( fraka x. Hb, H; frakatxuri Lar). "Calzoncillos" Lar. "Calzoncillos [...] fraka zuriak, galtza txuriak, uzkeronziak" Añ. "Caleçons de toile" Hb.
    azpisarrera-19
    PRAKETAN. "Fraketan, en bragas. Una de las edades del niño. Gure umia atzo arte gonetan; gaurtik aurrera fraketan" Etxba Eib.
    azpisarrera-20
    PRAKETAN HARTU EZINIK, PRAKETAN HARTU EZINDA. No cabiendo en sí.
    Pozen pozaz praketan artu eziñik dabiz. Kk Ab I 99. Ta eurai atzera eragingo eutsenik ondiñokoan etzala jaio ta, orretara arroen arroaz praketan be artu ezinda. Kk Ab II 11.
    azpisarrera-21
    PRAKETAN EGON (Precedido de gen.). Estar en el lugar (de).
    Olango gauzak emen entzunda / asko dabiz amesetan, / diñuelarik: Nor egon leiken / Barroetaren praketan! BEnb NereA 67.
    azpisarrera-22
    PRAKETAN KABITU EZINDA. "Pozez zoratzen. Batzuetan harrokeria puntu bat adierazten du. Semiak karreria irabazi dabela ta praketan kabidu ezindda jeuan . Praketan kabidu ezindda jaok kontzejal urten dabelako" Elexp Berg (s.v. kabidu).
    azpisarrera-23
    PRAKETAN SARTU (Precedido de gen.). Meterse en los asuntos (de).
    Zeure lekuan konpondu zaitez, / ez sartu iñon praketan. BEnb NereA 112.

    praka

    praka
    << PETXU-PARE 0 / 0 SOKA-PARE >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper