Harremana

    OEH - Bilaketa

    752 emaitza pare bilaketarentzat

    Sarrera buruan (20)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 erne.
    sense-1
    (G-goi-azp, AN, L, B, BN-ciz-arb, Ae, S; O VocPo , Urt I 118, Ht VocGr , Mg Nom , Añ, Lecl, Dv, H, VocB ) Ref.: A; A Aezk 291; Gte Erd 13, 27, 203.
    (Uso pred.). (Estar, etc.) despierto; atento, vigilante. "Diligentemente" Mg Nom y Añ. v. 1 ernai, esna . Tr. Documentado desde principios del s. XVII en textos de autores septentrionales, alto-navarros y guipuzcoanos (en estos últimos en menor medida, al menos hasta el s. XX); en el s. XX tbn. lo encontramos en algunos vizcaínos. En DFrec hay 41 ejs.
    Zu bethi zaude erne eta iratzarririk. Mat 293. Gu bagina emaitera prest, erne eta bolondres. Ax 228 (V 152). Hura erne dagoela zu lo zauntzan bizkitartean. SP Phil 167s. Beharriak erne tuzte. ES 196. Hala ere, anaia maiteak, zuetarik batbedera izan bedi erne aditzerat, uzkur ordean mintzatzerat. He Iac 1, 19. Ots, begira ta erne, Jerusalen ta Jerusalengo guziok. Mb IArg I 159. Lo daude erne bear duten guziak. Lar Carta a Gandara 161. Erne bailagoke balaki zer mugaz edo zein gauez ethorri gogo duten ohoinek. Lg II 186. Izialdurak erne itxikiko nau. Mih 9. Aski dea Katiximan erne egoitia? CatLan 20. Otoitzari erne jarraiki zite. AR 105. Kontuzago eta erneago aurrera egoteko alegiñak. Gco II 54. Guardatzenbaináu érne. LE Ong 36r. Guardiak erne zauden. Bordel 40. Sugearen pare erne bethi zaren. Gy 123. Zaudezte erne gizonen kontra. Dv Mt 10, 17 (Lç, He begira zaitezte, Ur gorde zaitezte). Burua oso, izpiritua xuxen eta erne. Laph 250. Begiyak erne zeuzkan. Xe 207. Beharriak erne atxikitzea. Elzb PAd 10. Ez dut uste ihiztaria erneago dagoen ihiziari. Arb Igand 8. Han dagozilarik erne. JE Bur 210. Txopiñ bat ardogatik edozertarako erne. Ag G 166. Begiak erne, hurbildu zen Attitto. Barb Sup 175. Etxekoeri erne behatzen denean. FIr 190. Erne ebillan. Kk Ab II 188. Erne! Uitzi ta lagunak sartu dira berriro beribillean. Ldi IL 42. Erne zegokion bere adiskide izanaren bizimoduari. Etxde JJ 200. Atxik begia erne. JEtchep 96. Kale ertzetan dagoz seiñan seiñan, erne, artega, urduri. Erkiag BatB 146. Illargiaren aldi negurtuei erne baldin bazaude. Ibiñ Virgil 78. Ardier erne begia. Xa Odol 97. Erne die egürükiren. Casve SGrazi 148. Entzun erne. Berron Kijote 196. Begiak erne jende arekin. AZink 91. Au ez da txorakeria. Erne! Ostolaiz 55. Hunek behar zuen eme ta zalu ibili, guziz antxu gazte basa batzuekin. Larre ArtzainE 58. Erne ez bagabiltza. MIH 328.
    v. tbn. EZ Eliç 112. Hm 38. Ch III 1, 1. Hb Esk 175. Zby RIEV 1908, 93. HU Aurp 206. Goñi 53. Lh Yol 49. Inza Azalp 123. Ox 173. Tx B II 162. Etcham 171. Zub 98. Anab Usauri 62. Lek EunD 45. Or BM 132. Ir YKBiz 283. TAg Uzt 200. Zait Sof 23. Munita 115. LuzKant 106. Zerb Azk 43. NEtx Antz 155. Mde HaurB 14. Basarri 182. Izeta DirG 21. Osk Kurl 129. Lab SuEm 166. Uzt Sas 89. Ataño TxanKan 143.
    azpiadiera-1.1
    (AN-5vill-ulz; SP, Lar, Aq, Añ, Lecl, VocBN, Dv, H, VocB ) Ref.: Iz Ulz; Gte Erd 27.
    (Como adj. pleno). "Argos, vigilante, listo" Lar. "Advertido, despejado" Aq 894. "Agudo, ingenioso" Lar ib. 1318. "Activo", "despierto, despejado" Añ. "Érnia, el vivaracho" Iz Ulz. "Beharri ernik ttu orrek (AN-5vill)" Gte Erd 27.
    Oillar erneak zueneko / hiruretan kantatu. EZ Noel 95. Konzientzia batzuk dira erne, sentikor, minbera, hertsi. Ax 425 (V 275). Egiten dizkigu geren biotzera bere txistu meak eta belarri ernera [...] ojuak. Mb IArg I 310. Galdetu zuen itsu erneak. Ib. 219. Ez dire aski erneak bere umeen eta sehien gainean. Lg II 177. Erneak baitu topatzen erneagoa bethi. Gy 52. Etsai erne eta atzarriak. Hb Egia 79. Emen daukazu jende / erne eta fiña. Afrika 37. Haren begi ernea. Laph 2. Gizon izpiritu ernekoak. Lap 5 (V 5). Gure arbaso atzar eta erne, giristino azkarrek. HU Zez 80. Axeri zar bat bainan ernia, / ladron eta ollo jalia. LuzKant 25. Zuzendari erneari. Inza ( in Jaukol Biozk II ). Begi erne batek aski errazki bila dezake aita. FIr 159. Irakurtzeak argitzen du ernearen adimendua, bainan gizon ilunarena mutzitzen du. Zub 35. Mutil erne aski batekin. Or Mi 35. Bestetan nintzen ernia, / Lan egunetan nagia. Etcham 98. Iñoren utsak ikusi ta maiseatzeko begi erneak ditugu. Ir YKBiz 136. Haren arima erneak eni irakatsiz. Mde HaurB 93. Begi ttipi erne batzu baditu. JEtchep 25. Mutil ernea zirudian. Anab Aprika 76. Jendaki erne ta eragiñak. Erkiag BatB 170. Ikusmen ernea adierazten digute. Onaind ( in Gazt MusIx 145 ). Gazte suhar eta erne batekin. Ardoy SFran 103. Gizon ernea baitzen eta alaia, frango ausarta. Larre ArtzainE 148. Begi-belarri erneak. MIH 226.
    v. tbn. Arg DevB 2. He Gudu 125. Arch Gram 25. Zab Gabon 72. Elzb Po 197. Arb Igand 53. JE Bur 48. StPierre 30. Lh Yol 35. MendaroTx 101. Yanzi 110. Kk Ab II 168. Barb Leg 149. TAg Uzt 14. Lf Murtuts 1. SMitx Aranz 28. Zerb Azk 85. Bilbao IpuiB 51. Osk Kurl 38. Ibiñ Virgil 84. Xa Odol 61. Uzt Sas 295.
    azpisarrera-1
    ERNEAREN ERNEZ. De tan despierto.
    Asko begiduni aitzindu baitzazkote [itsuak] ernearen ernez, jarraikiaren jarraikiz. HU Aurp 189.
    azpisarrera-2
    ERNE-ERNE (Con reduplicación expresiva). v. ERNE-ERNEA.
    Zakurrak ala ogi-puskari / erne erne begiratu oi. Or Eus 420.
    azpisarrerakoSense-2.1
    (Como adj. pleno).
    Athe hortan, erne-erneak [...] hiru soldado frantses. Lf Murtuts 47.
    azpisarrera-3
    ERNE-ERNEA (Estar, etc.) muy despierto, muy atento.
    Bertze biligarrorik non ikusiko zuen erne ernea. Barb Sup 168. Etxek-ande gaztia gizunen askaria zari xuri batetan, burian bullutian phausaturik, bi eskiak anka ezurretan badua erne ernia sohualat. D. Béhéty GH 1931, 108. Nafarrotik erne ernea joan behartu baitzitzaioten hor gaindi hedatuak ziren soldadoeri. Ardoy SFran 77. Naparra ere hor etzaukuia / erne-ernea atzarri? Xa EzinB 56.
    azpisarrera-4
    ERNERIK (Estar, etc.) despierto, atento; diligente.
    Zure manuei begira nagotela ernerik. EZ Eliç 236. Ene bihotza dago ernerik. SP Phil 499. Iainkoa zegoen ernerik zure gainean. Ib. 506. Eskalduna gelditu ernerik athetan. Hb Esk 58. Ernerik banago zure solasari. Dv Lab 350. Ernerik hartzen eta izkribatzen zituela Eskualdunen kantu ederrak. Arb Igand 8. Bazabiltzan harat-hunat, ernerik. JE Bur 73. Ernerik zauden artzainak. Ox 91. [Mendiak] guk ernerik iragan ginituela. Larre ArtzainE 238.
    v. tbn. Etcham 71. Zait Plat 99.
    azpisarrerakoSense-4.1
    " Begiak ernerik da (BN-ciz)" Gte Erd 136.
    Han zen, bethi xuxen, beharriak ernerik. Barb Sup 5. Lerroan guri so daudenak begiak ernerik. JE Ber 28. Mikel Eleder ez dabil nagi, ernerik begi ta esku. Or Eus 81.
    azpisarrera-5
    ERNEXEAGO. Algo más despierto, vivo.
    Izpiritua ernexagoa izan bazindu, etzinduen gogotik galtzera utziko. Dv Lab 81.

    erne

    erne
    << erditzaile 0 / 0 errabiatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper