OEH - Bilaketa

132 emaitza paraje bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 malkar.
tradizioa
Tr. Documentado al Sur desde mediados del s. XVIII. Su uso aumenta considerablemente en el s. XX. Al Norte se encuentra en Etcheberri de Ziburu, Axular, Duvoisin y en la edición de la biblia de Haraneder modificada por Harriet. La forma mejor documentada es malkar, seguida de malkor; hay mank(h)ar en Dassance (Herr 10-3-1956, sg. DRA , aunque la ref. es incorrecta), Gatxitegi (sg. DRA ) y en un ej. de GH .
Onom.: Sancho de Malcor. (1260) GLarr SJ 397.
sense-1
I. (Sust.).
azpiadiera-1.1
1. (V-gip, G, L, B, BN-baig; Lar, Añ (G), H (G); -kh- O-SP 230, SP, Dv, H (L)), malkor (V-gip, G, B; Lar Sup, Izt, H), mankar , mankarro (L-côte). Ref.: A (malkar, malkor, mankarro); Iz ArOñ (malkar, malkor); Elexp Berg.
Terreno en cuesta, terreno costanero, escabroso, abrupto, áspero, duro; cuesta, pendiente; despeñadero. "Falda de monte" Lar y Añ. "Derrumbadero" Izt. "Malkar bat, una cuesta no lisa, sino con altibajos, con saltos y malezas" Iz ArOñ. "Malkorra, el lugar que tiene cuesta (a todos los lados)" Iz ArOñ. "Malkar, falda áspera, pendiente, especie de despeñadero" Ib. 171n. "Aitz-malkor en las proximidades del bosque de Leiza-Larrea... Viene a ser como una especie de balcón rocoso de unos 300 m. de desnivel (José Miguel Elosegui Aldasoro)" Munibe 13 (1961) cuad. 2.º, 161s. Cf. Iz ArOñ 171n: "Malkorra, topónimo de un monte de Alava, confinante con la zona de Aránzazu". v. maldar.
Pasatzen zituztenean Sinaiko malkharrak. EZ Man II 122. Gehiago urak eztu malkharrik gelditzeko, / ez zuhaitz edo adarrik bizia salbatzeko. Ib. 139. Galduak zarazte ta munduko amiltegi ta malkor illunetan sartuak. Mb IArg 373.Aldapa, egi, muno ta malkorrak. Izt C 25. Ez malkharrek, ez mendiek, [...], deusek-ere ez-nau nere bidean baraturen. Dv LEd 238. Erraondoko-ko malkarretan. Mok 10. Bazter itsusiak zinez; zoko menditsu, oro patar: malkorra eta mallo utsa. FIr 134. Beste bide bat [...] beti goruntz, baña iraduka-gabe, malkar bizien igesi. Ldi IL 145. Bidearen malkarraz nekaturik-edo. Ir YKBiz 185n. Sakon guziak beteko dira [...], okerguneak xuxenduko ta malkorrak zelaituko. Or MB 62 (v. tbn. Poem 531 malkor). Dena basamortua ta malkarra, antxe pittiñenbat zelaixeagoa. JAIraz Bizia 81. Malkarretako lurrari arbolak eusten dio. Munita 138. Amilka asi zen malkorran behera. Etxde JJ 33. Patar edo mankar. Gatxitegi Gazte 1957 (n.º 9), 4 (ap. DRA). Ixillik malkor legorra. 'Abismo'. Gand Elorri 144. Zelai ta malkor, / ire soiñuz pozkor. NEtx LBB 230 (Antz 55 malkor). Aspaldi auetan ez dizkik malkor auek igo ta jetxi. Ataño TxanKan 249. Badago zelai ederrik. Emen ez dago malkarrean amildu bildurrik. TxGarm BordaB 145.
Leize zuloren batean edo hango mendi malkarreko bestean jasoak izan direnak. MEIG VII 39.
v. tbn. EA OlBe 108. SMitx Aranz 59. Ol Lc 3, 5. Ostolaiz 63. Insausti 305.
Monte.
Ber-bertan ditu Txonkone-borda, / Trintin-malkorra gaiñean. "Monte". Or Eus 330. Ikusi nuanean / nik zure mokorra, / iruditu zitzaidan / Azpiroz-malkorra. "Montañas de Azpiroz". Ib. 55.
(Fig.).
Kontatzen duena euskara erraz, laster, malkarrik gabeko batean esaten du. MEIG II 123. Latin-joskeraren malkarretan barrena. MEIG VIII 78s. Ona jartzen duenak beti bide ona eramango du; ta txarra jartzen duenak beti malkarretan bizi bearko du. Ostolaiz 20.
azpiadiera-1.2
2. (H (+ -kh-)), malkor (AN-larr-araq-ulz; Dv (AN-larr-araq), H (G; -kh- L)) Ref.: A y A Apend (malkor).
Roca; peñasco. "Madotz'en eta Larraungo erri geienetan, malkorra esaten zaio atx edo arkaitzari " Inza Eusk 1968, 84. En AxN se explica muger (513) por malkor.
[Iainkoak] ganbiatzen arrokak <arroç-> / urezko langotara / hark desertuko malkharrak / ithurri onetara. EZ Eliç 262. Malkor ori onako eskuñeko pagadi au gora ordu t'erdiko bidea bezela ibilli zuzen zuzenean da. EEs 1913, 26. Arri, arkaitz, malkorrak puskatu ziran. Inza Azalp 70. Larre gaiñeko malkor koxkor batera igo zen. Etxde JJ 11.
v. tbn. Malkor: ZArg 1957, 312. Gand Elorri 59.
azpiadiera-1.2.1
malkor, malkarro. Peñascal.
Zure oitura berdin gabeak / Gaitzikabeak et'onak / Malkarro latzak eta burkaitzak / Lur biurtzen dituztenak. Otag EE 1890a, 171. Dana..., malkor ta belardi. 'Peñascal' . Gand Elorri 54. Ementxe zagoz malkor / gorritan, bakarti. 'Roquedal' . Ib. 58.
azpiadiera-1.3
3. "Bosque, banué malkorreá (AN-araq)" Echaide Nav 40-41 (junto a baso, oihan y mendi de otras zonas).
azpiadiera-1.4
4. "(AN), joroba" A.
sense-2
II. (Adj.).
azpiadiera-2.1
1. (B ap. Izeta BHizt; SP (-kh-), Lar Sup, Dv (-kh-), H), malkor (H), mankar. Escabroso, abrupto, áspero; costanero. " Bide malkharra, chemin raboteux" SP. "Duro, áspero" Lar Sup. " Leku malkarra gure bordaldea " Izeta BHizt.
Bidexkak, bide xidorrak, hertsiak, meharrak, malkhorrak eta perilez betheak. Ax 216 (V 144 (quizá errata por malkhar-); tbn. bide malkor en HeH Lc 3, 5, Ir YKBiz 39). Bekatu berrien lokatz edo amiltegi malkor gaistoan. Mb IArg I 373. Bidea berdiña da aurrenekoz eta gero goitik-beerakoa, mendi-egal malkarratik joan bearrean zirrimarrak egiten ditu ezker-eskubira. Anab Usauri 12. Muñagorri Iturbek Prantziyan sar-arazi zuen ta etzuen berastegiarrak toki malkarrik aukeratu. Inzag RIEV 1933, 415. Mendi mankharra heietan. Pochelu GH 1935, 309. Irritsen zorretik leize malkorrera. Or Aitork 383. Arbel malkarrak eta kelidra beltzez pitzatutako kreta-arriak. "Scaber" . Ibiñ Virgil 86. Hemen bazterrak hertsi eta xuhur eta harritsu baitira, edo konkorrak xutak eta malkarrak. Larre ArtzainE 78. Agertu zaigu malkar eta elkor itxurako lur aberatsak lantzera. MEIG III 50. Euskararen bide luze bezain malkarrak. (In MEIG VI 25 ).
v. tbn. Txill Let 142. BiblE Lc 3, 5. Malkor: FIr 144. Erkiag Arran 154.
azpiadiera-2.1.1
Sermoi malkarretan labaintzen bazaigu inoiz Erkiaga, ez du behinere han behera eroriko larririk egiten.MEIG III 78s.
azpiadiera-2.2
2. " Malkor (G, AN, L), estéril" A. " Elkar, leku elkarra, paraje seco y estéril, menos malo que malkarra " Iz ArOñ 94. (Quizá relacionado con elkor; v. FHV 272).
azpiadiera-2.2.1
Marchito.
Malats goizean zegon lorea tximel, malkarra / Ikusi diat eldu baño len illunabarra. Arruti ( in Onaind MEOE 818 ).
azpisarrera-1
MALKAR-BIDE. Cuesta, pendiente.
Malkor bidetatik urrun baitabil erreka zaratatsua. Etxde JJ 43s.
azpisarrera-2
MALKAR-HERRIKO. Habitante de la montaña, montañés. v. malkartar.
Eriotz arek dardara zitun / koko ta malkor-erriko. "Montañeses" . Or Eus 383.
azpisarrera-3
MALKAR MALKARREAN. En plena cuesta, en terreno muy pendiente.
Etxe bizitza egin zuan [...] ibaiko uretik gora xamar, malkar malkarrean. JAIraz Bizia 83.
azpisarrera-4
MALKARRAK GORA. Cuesta arriba.
Liarni-ra igotzeko asmoan malkarrak gora zijoan. Ayerb EEs 1917, 79.
azpisarrera-5
MALKARREKO. "Malkharreko, qui appartient à un endroit rocheux" Dv.
azpisarrera-6
MALKARREZ MALKAR. De pendiente en pendiente, de precipicio en precipicio.
Badabill malkorrez malkor, amilltokiz-toki ta askotan erortzen ere da bekatu berrien leze izugarrian. Mb OtGai III 206. Garraztan-barna, malkorrez-malkor / perra-zantzuak igarri. "Sierra" . Or Eus 327.
azpisarrera-7
MALKARRIK MALKAR. De cuesta en cuesta.
Bide okerretik, malkarrik malkar ibiliak garela. MEIG VI 76.
malkar
<< malapartatu 0 / 0 meatoki >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper