OEH - Bilaketa
157 emaitza pairatu bilaketarentzat
Sarrera buruan (4)
Sarrera osoan (153)
- 1 adimendu
- afruntu
- agertu
- agonia
- ahalkeizunki
- aitzin
- aitzinatu
- aitzingidari
- akabatu
- akitasun
- alabaina
- amaizun
- andere
- animoski
- 1 apal
- arantza
- arbaso
- ardo
- arnegazio
- 1 asaldu
- 1 aski
- asko
- asmarazi
- atesatu
- atrebitu
- atsegin
- aurre
- azotarazi
- azote
- 2 baita
- behar
- behar izan
- beheramendu
- bekatoros
- 1 belar
- beltz
- 1 bere
- berehala
- berik
- berretu
- betiere
- bezainbat
- bidaia
- 2 bide
- borratu
- 1 bota
- broia
- burdina
- desohore
- dorpe
- egari
- egosi
- ekarri
- eman
- erabili
- eragozpen
- 1 eraman
- eskarnio
- eskas
- estresa
- ezen
- 1 ezin
- eztiki
- flakoki
- frogantza
- gabe
- gehiago
- gogo
- gomendatu
- gorte
- hainbat
- hainbeste
- halaber
- halako
- halaz
- harri
- hauta
- herio
- heriotze
- hiztunkeria
- hobekiagotu
- honelako
- honen
- 1 huts
- iharduki
- iratze
- irentsi
- izan
- izugarri
- jazarkunde
- keru
- kobratu
- konparatu
- konpreniarazi
- kontrario
- kurubilatu
- laido
- laidozki
- 1 lazeria
- leku
- makur
- maldizio
- 1 manu
- martiri
- medeatu
- 1 men
- 1 mende
- mesprezio
- nahigabe
- nahi izan
- nahitura
- nekaldi
- neke
- neskatxa
- neurtu
- ohore
- oinaze
- 1 on
- ondiko
- 1 onetsi
- padezitu
- paieratu
- pairatze
- 1 pare
- paritu
- pasio
- pena
- piztu
- probetxu
- saminki
- samurtu
- satisfazio
- sentimendu
- sufritu
- suportatu
- tormenta
- trabailu
- 1 trantsitu
- umiliagarri
- urgoi
- urrats
- xantxin
- xintximari
- 1 xuri
- zenbat
- zentzamendu
- zer
- zerbait
- zernahi
- 2 zerratu
- zigortu
- 1 zin
- ziztako
goiburua
mesprezio.
tradizioa
Tr. Documentado en autores labortanos y bajo-navarros (tbn. en Tartas) desde la primera mitad del s. XVII. Son escasos los ejs. desde mediados del s. XIX. Al Sur lo emplean CatBurg, Legaz, D. Agirre y Villasante.
sense-1
(Urt II 359 y 420),
mesp(e)rexio,
mezprezio (Añ (G), Dv, H (V, G)).
Desprecio, menosprecio. "Aspernatio, mesprezioa, mesprezatzea " Urt II 420. "Arrogans, [...] mesprezioz bethea " Ib. 359. v. desprezio, mespretxu.
Pazienzia indazu / othoi mezprezioan. EZ Eliç 54 (Noel 153 mesprezio). Zenbat mesprezio, zenbat pobrezia [...] behar izan zituen pairatu. SP Phil 281. Bere emastearen mesperexioak. Tt Onsa 53. Ez duzula harentzat mespreziorik [...] eta abhorrimendurik baizen. He Gudu 113. Gaxtaginari mesprezio guziarekin behatzen zioela. Dh 262. Munduarentzako mesprezioa. Jaur 370. Biziaren hitsa ta larua ongi frogatu ondoren arrokeriazko mezprezioan [gorde] . Vill Jaink 137. Gure asabek erromanoen "deus" hitza mesprezio edo erdainuzkotzat hartu zuten. Lf CEEN 1973, 130.
v. tbn. Arbill III 52, 11. Gç 85. ES 147. CatLav 68 (V 42). MarIl 8. Ag Serm 261. Mezprezio: Ch III 13, 3. Brtc 22. Lap 394 (V 179).
Desprecio, menosprecio. "Aspernatio, mesprezioa, mesprezatzea " Urt II 420. "Arrogans, [...] mesprezioz bethea " Ib. 359. v. desprezio, mespretxu.
Pazienzia indazu / othoi mezprezioan. EZ Eliç 54 (Noel 153 mesprezio). Zenbat mesprezio, zenbat pobrezia [...] behar izan zituen pairatu. SP Phil 281. Bere emastearen mesperexioak. Tt Onsa 53. Ez duzula harentzat mespreziorik [...] eta abhorrimendurik baizen. He Gudu 113. Gaxtaginari mesprezio guziarekin behatzen zioela. Dh 262. Munduarentzako mesprezioa. Jaur 370. Biziaren hitsa ta larua ongi frogatu ondoren arrokeriazko mezprezioan [gorde] . Vill Jaink 137. Gure asabek erromanoen "deus" hitza mesprezio edo erdainuzkotzat hartu zuten. Lf CEEN 1973, 130.
v. tbn. Arbill III 52, 11. Gç 85. ES 147. CatLav 68 (V 42). MarIl 8. Ag Serm 261. Mezprezio: Ch III 13, 3. Brtc 22. Lap 394 (V 179).
azpiadiera-1.1
(Con egin
).
Guziz behar duzu mesprezio handi bat egin zure buruaz. SP Imit III 13, 1. Ikusiko da klarki [...] Iainkoaz egin zuten mesprezioa. SP Phil 52 (He 54 egiñ dioten afruntua eta mesprexioa). Mespreziorik egiten badu zure senharraz [...]. Ib. 398 (He senharraz gibelondorik eta mespreziorik egin). Nihork haren kontra arbuiorik ez mezpreziorik ezin egin dezaken maneran. ES 148. Behar duzu oraino onetsi, zutaz egiten duten mespresioa. He Gudu 85. [Entseia sentitzerat] zer mesprezio egin dugun hartaz. Dh 60.
Guziz behar duzu mesprezio handi bat egin zure buruaz. SP Imit III 13, 1. Ikusiko da klarki [...] Iainkoaz egin zuten mesprezioa. SP Phil 52 (He 54 egiñ dioten afruntua eta mesprexioa). Mespreziorik egiten badu zure senharraz [...]. Ib. 398 (He senharraz gibelondorik eta mespreziorik egin). Nihork haren kontra arbuiorik ez mezpreziorik ezin egin dezaken maneran. ES 148. Behar duzu oraino onetsi, zutaz egiten duten mespresioa. He Gudu 85. [Entseia sentitzerat] zer mesprezio egin dugun hartaz. Dh 60.
azpisarrera-1
MESPREZIO IZAN
(Con aux. trans. bipers.). Despreciar. v. mesprezatu.
Zure baithan tut, o Jainkoa / nahi tudan ontasunak; / Mesprezio tut zuregatik / munduko handitasunak. Gç 169.
Zure baithan tut, o Jainkoa / nahi tudan ontasunak; / Mesprezio tut zuregatik / munduko handitasunak. Gç 169.
azpisarrera-2
MESPREZIOZ.
Por desprecio.
Enatzaio heldu izan ahal bezala, ansigabez, edo bihotz gogorrez edo mesprezioz. SP Phil 157 (He 159 mespresioz). Ajolakabez ta mezprezioz uzten baditu [sakramentuak] . CatBurg 33. Mezprezioz orai arte / zuri homaia egiñ gabe / arauz egotu naizela. Gy 75. Aukezaz edo mezprezioz uzten baditu. Legaz 36.
Enatzaio heldu izan ahal bezala, ansigabez, edo bihotz gogorrez edo mesprezioz. SP Phil 157 (He 159 mespresioz). Ajolakabez ta mezprezioz uzten baditu [sakramentuak] . CatBurg 33. Mezprezioz orai arte / zuri homaia egiñ gabe / arauz egotu naizela. Gy 75. Aukezaz edo mezprezioz uzten baditu. Legaz 36.
azpisarrera-3
MESPREZIOZKO
(Adnom.).
Mezpreziozko irriparreaz. Vill Jaink 122.
Mezpreziozko irriparreaz. Vill Jaink 122.
mesprezio
-
mesprezio. Tr. Documentado en autores la...
-
(Urt II 359 y 420), mesp(e)rexio, mezpre...
-
(Con egin ). Guziz behar duzu mesprezio ...
-
MESPREZIO IZAN (Con aux. trans. bipers.)...
-
MESPREZIOZ. Por desprecio. Enatzaio held...
-
MESPREZIOZKO (Adnom.). Mezpreziozko irri...
<< 1 mende 0 / 0 nahigabe >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
