OEH - Bilaketa
157 emaitza pairatu bilaketarentzat
Sarrera buruan (4)
Sarrera osoan (153)
- 1 adimendu
- afruntu
- agertu
- agonia
- ahalkeizunki
- aitzin
- aitzinatu
- aitzingidari
- akabatu
- akitasun
- alabaina
- amaizun
- andere
- animoski
- 1 apal
- arantza
- arbaso
- ardo
- arnegazio
- 1 asaldu
- 1 aski
- asko
- asmarazi
- atesatu
- atrebitu
- atsegin
- aurre
- azotarazi
- azote
- 2 baita
- behar
- behar izan
- beheramendu
- bekatoros
- 1 belar
- beltz
- 1 bere
- berehala
- berik
- berretu
- betiere
- bezainbat
- bidaia
- 2 bide
- borratu
- 1 bota
- broia
- burdina
- desohore
- dorpe
- egari
- egosi
- ekarri
- eman
- erabili
- eragozpen
- 1 eraman
- eskarnio
- eskas
- estresa
- ezen
- 1 ezin
- eztiki
- flakoki
- frogantza
- gabe
- gehiago
- gogo
- gomendatu
- gorte
- hainbat
- hainbeste
- halaber
- halako
- halaz
- harri
- hauta
- herio
- heriotze
- hiztunkeria
- hobekiagotu
- honelako
- honen
- 1 huts
- iharduki
- iratze
- irentsi
- izan
- izugarri
- jazarkunde
- keru
- kobratu
- konparatu
- konpreniarazi
- kontrario
- kurubilatu
- laido
- laidozki
- 1 lazeria
- leku
- makur
- maldizio
- 1 manu
- martiri
- medeatu
- 1 men
- 1 mende
- mesprezio
- nahigabe
- nahi izan
- nahitura
- nekaldi
- neke
- neskatxa
- neurtu
- ohore
- oinaze
- 1 on
- ondiko
- 1 onetsi
- padezitu
- paieratu
- pairatze
- 1 pare
- paritu
- pasio
- pena
- piztu
- probetxu
- saminki
- samurtu
- satisfazio
- sentimendu
- sufritu
- suportatu
- tormenta
- trabailu
- 1 trantsitu
- umiliagarri
- urgoi
- urrats
- xantxin
- xintximari
- 1 xuri
- zenbat
- zentzamendu
- zer
- zerbait
- zernahi
- 2 zerratu
- zigortu
- 1 zin
- ziztako
goiburua
egari.
etimologikoa
Etim. Para su posible relación con ekarri, v. FHV 232 (y nota 13).
sense-1
1.
(S, Sal, R; Gèze, Dv, H),
egarri (L; Dv),
egartu (Ht VocGr 429, 277, Lar, Hb)
Ref.:
A (egar, egari, egartzekotan);
Lrq;
Gte Erd 6
.
Soportar, llevar una carga; soportar, aguantar, padecer. "Llevar" Lar. v. jasan, pairatu, eraman. Tr. Documentado en Dechepare, Leiçarraga y autores suletinos; tbn. lo utilizan Duvoisin y algunos escritores meridionales modernos, como Orixe, Zaitegi e Ibiñagabeitia. La forma egarri se encuentra en Dechepare, Duvoisin y (junto con egari, más frecuente) en Orixe.
Batbederak egarriko orduian bere haxia. E 35. Dohatsu dituk hi egari auen sabela, eta hik edoski dituán ugatzak. "Qui t'a porté" . Lç Lc 11, 27 (v. tbn. Io 16, 12, Rom 11, 18, Gal 6, 2 y 1 Petr 2, tít). Hirur perfekzione handi hek iduri baita [...] elgar ezin egarten dutela. Tt Onsa 118. Gaizkien emeki egartia. Bp I 51. Egarten dü phezü dena. Mst III 5, 3 (SP karga darama, Ch iasaten tu penak, Leon jasaiten ditu nekeak). Lan egar elirokiena. Egiat 226. Ene zaiñek ez nahi khorpitza egari. Etch 182. Nola jasan eta egarri nauzun. Dv LEd 73. Dohatsu jazarpenak zuzenaren gatik egartzen dituztenak. Dv Mt 5, 10 (He jasaten). Gük halere [gaztigia] jüstoki egarten diagü. Ip Hil 130. Gaitz hartu eta egarian ikhasgarri. ArmUs 1906, 70. (ap. DRA) Ekaitzak egari bear badire ere. Or Mi 11. Birritan ezpaitizkizut [buruausteak] egari nai. Zait Sof 115. Gaitz au ere, ama maitasunak egarri oi du. "Sustinetur" . Or Aitork 108. Bi gerla alabedereko egaririk. Herr 10-12-1959, 3. Lenengoz Lukineren naigabeak egaria. Ibiñ Virgil 114. Gurekilan ez tie ahal / egarten min txankeiarik. Casve SGrazi 98.
Soportar, llevar una carga; soportar, aguantar, padecer. "Llevar" Lar. v. jasan, pairatu, eraman. Tr. Documentado en Dechepare, Leiçarraga y autores suletinos; tbn. lo utilizan Duvoisin y algunos escritores meridionales modernos, como Orixe, Zaitegi e Ibiñagabeitia. La forma egarri se encuentra en Dechepare, Duvoisin y (junto con egari, más frecuente) en Orixe.
Batbederak egarriko orduian bere haxia. E 35. Dohatsu dituk hi egari auen sabela, eta hik edoski dituán ugatzak. "Qui t'a porté" . Lç Lc 11, 27 (v. tbn. Io 16, 12, Rom 11, 18, Gal 6, 2 y 1 Petr 2, tít). Hirur perfekzione handi hek iduri baita [...] elgar ezin egarten dutela. Tt Onsa 118. Gaizkien emeki egartia. Bp I 51. Egarten dü phezü dena. Mst III 5, 3 (SP karga darama, Ch iasaten tu penak, Leon jasaiten ditu nekeak). Lan egar elirokiena. Egiat 226. Ene zaiñek ez nahi khorpitza egari. Etch 182. Nola jasan eta egarri nauzun. Dv LEd 73. Dohatsu jazarpenak zuzenaren gatik egartzen dituztenak. Dv Mt 5, 10 (He jasaten). Gük halere [gaztigia] jüstoki egarten diagü. Ip Hil 130. Gaitz hartu eta egarian ikhasgarri. ArmUs 1906, 70. (ap. DRA) Ekaitzak egari bear badire ere. Or Mi 11. Birritan ezpaitizkizut [buruausteak] egari nai. Zait Sof 115. Gaitz au ere, ama maitasunak egarri oi du. "Sustinetur" . Or Aitork 108. Bi gerla alabedereko egaririk. Herr 10-12-1959, 3. Lenengoz Lukineren naigabeak egaria. Ibiñ Virgil 114. Gurekilan ez tie ahal / egarten min txankeiarik. Casve SGrazi 98.
azpiadiera-1.1
(S ap. A
; Gèze).
Apoyar una afirmación, garantizar. "Préserver, garantir" Gèze. "Confirmar" A.
Eta bere erranak nola egartzen zütien? Bp II 77. Goraki egarteko Jesüs-Krist arrapiztürik ikhusi, enzün eta honki ziela. Ib. 77.
Apoyar una afirmación, garantizar. "Préserver, garantir" Gèze. "Confirmar" A.
Eta bere erranak nola egartzen zütien? Bp II 77. Goraki egarteko Jesüs-Krist arrapiztürik ikhusi, enzün eta honki ziela. Ib. 77.
sense-2
2.
(S, R; SP→Dv, Arch VocGr),
egai (S-saug),
egartu (Hb)
Ref.:
A;
Lh (egai);
Lrq
.
Utilizar; gastar con el uso. "User, higatzea. Egari dut arropa " SP. "Hacer uso. Egarizak daillu hori, lurrari hunki gabe (Sc), usa ese dalle sin tocar la tierra " A. " Egari ditut nik aitaren oskiak (R), yo he usado (me he servido de) los zapatos del padre" Ib.
Adixkidea behar da gaiza txipietan borogatu, handietan egari. ArmUs. (ap. DRA; en O Pr 3 enplegatu) .
Utilizar; gastar con el uso. "User, higatzea. Egari dut arropa " SP. "Hacer uso. Egarizak daillu hori, lurrari hunki gabe (Sc), usa ese dalle sin tocar la tierra " A. " Egari ditut nik aitaren oskiak (R), yo he usado (me he servido de) los zapatos del padre" Ib.
Adixkidea behar da gaiza txipietan borogatu, handietan egari. ArmUs. (ap. DRA; en O Pr 3 enplegatu) .
sense-3
3.
"Emprunter"
Dv.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
