OEH - Bilaketa

49 emaitza pagadi bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
orraztu.
tradizioa
Tr. Propio de la tradición meridional; al Norte sólo se documenta en Mirande. Hay orrazatu en Iturriaga y Noe (25) --además de en Lizarraga de Elcano (Urt 128) , forma debida al editor: en el original (45v) hay orrastatu --, y orrazetu en Iñarra e Iraola. En DFrec hay 6 ejs. de orraztu.
sense-1
I. (Vb.).
azpiadiera-1.1
1. (V, G-to-bet, L, BN, S; SaraskHizt, Lcc, Aq 318 (G), Añ, Dv (V)), orrazatu (G, AN; VP 70r, Lar, , Dv (G), H (G)), orrazetu (vEys, Dv) Ref.: A (orraztu, orrazatu); Lh; Iz ArOñ (orrástu), LinOñ 178, To (zimak); Etxba Eib ; Elexp Berg.
Peinar; cardar. "Peines, ulea orraztekoak" SaraskHizt 20 (por el contexto, se refiere probablemente a cardar). "Orrazketan (V-m), peinando" A (cf. orrazketan 'jugando a alifileres' s.v. orratz). "Lenengo errestillu nasaixan orrasketan zian ari-geixak" Iz LinOñ 178. v. orraztatu.
Eskutadak dituguz / gero orraztuten. Mg PAb 142. Orraztu ta konpontzen burua. MisE 242. Buruti biatzera apainduta, moduztauta, garbituta, orraztuta. fB Olg 50. Bear da ere orrazatu egun oro. It Dial 34 (Ur orraztu; Dv orraztatu, Ip iresi). Burua berriz orraztu bage. Aran SIgn 21. Ez det uste daguela / ofizio oberik / txakur txiki politak / orraztia baizik. Noe 24. Bizarra gorrizka-samarra, ondo orraztua. Ag AL 58. Soila orrazetzia, nai duenarentzat. Iñarra Ezale 1897, 148a. Orraztu bear naun. Ag G 336. Bidez moko motx beltxeranakin / luma legunak orrazetuaz. Iraola EEs 1914, 9. Beizaiaren beor zuriak zumeletan itsatsa orrazten zuen. Or Mi 60. Ulia atzerantza dana orraztuta. Kk Ab II 98. Egoaizearen arnas bigunak dardarazten du noizbeinka pagadi orraztuaren adatsa. TAg Uzt 78. Ilhe gorriak orrazten. Mde Po 13. Neskatilla orraztu bageak. Erkiag BatB 135. Nik Aren adats-izpi / orraztu bitartean. Gazt MusIx 175. Ulea ondo orraztuta beti. Alzola Atalak 39. Aize amurratuak / ganeak orraztu. Atutxa Mugarra (ap. DRA). Txekor da beiak orrazten. TxGarm BordaB 133. Ikullu atxurrarekin illea orrazten ikusi zutela [Murumendiko dama] . BBarand 23.
v. tbn. DurPl 48. Astar II 223. Urruz Urz 32. Azc PB 53. Iraola 88. A CPV 1024 (V-ger). Enb 172. Anab Usauri 138. MendaroTx 217. Ldi IL 23. Gand Eusk 1956, 215 (V-gip). Bilbao IpuiB 20. Akes Ipiñ 28. Arti MaldanB 207. Osk Kurl 47. MAtx Gazt 29. Lab SuEm 202. Balad 126 (V-ger). Ataño TxanKan 150.
azpiadiera-1.1.1
(Por ext.).
Arantza puntaz gorputza orraztuta. fB Ic II 59. Ekin zitzaion etsaia bretxarako bidea garbitu, berdindu eta orraztutzeari. Izt C 353. Irurogeita amazazpi gizon andientsuenen aragiak lar eta arantzakin orraztu eta zeaerazo zituen. Lard 131. Atxurrakin sokil mokorrak autsi ta zumezko eskuarez orrazten dituenak. Ibiñ Virgil 71. Serestarrek ostoen larru-mintza nola orrazten duten. Ib. 85. Oialak orrazten ditu orrazi arantzatsuz. "Arguto [...] percurrit pectine telas" . Ib. 75. Aizeak uzten badu [zuatza] / erdi orraztuta, / urrengo euriteak / oso narrastuta. Insausti 93.
azpiadiera-1.1.2
Orduak orraztuaz, / aurrera dijoa gaba.NEtx LBB 260.
azpiadiera-1.2
2. Retocar, repasar, pulir (escritos, trabajos de creación). "Examinar, repasar para corregir" A Apend.
Sermoe guztiz orraztu baten zatijak ta zatijen zatijak ez badaukaz bere. fB Ic I VII. Zerbait geiago orrazturik eta aldan guztia leunduta argitaratu bearko dira. Ag Kr 7. Argitaltzalleak [...] esakuntzak orraztu. "Limar" . Zink Crit 72. [Bertso] bakarroi bialtzeko / pizkat orraztute. Enb 172. Esan bezait irakurleak [...] Martinen jarduna orraztu ta edertu ditekenik. Anab Usauri 66. Nire lantxo onen zirriborroa orraztu nairik nenbilela. A Y 1934, 5. Testua esango nuke gramatika-aldetik piska bat orraztua dagoela. Vill ( in And AUzta 90 ). Eta, [ipui] horiek orrazteaz gainera, beste zortzi erantsi zizkion. MEIG III 122.
v. tbn. Elzo in Muj EEs 1916, 297. Eguzk LEItz 14. Inza Azalp 6. JArt Y 1933, 325. Zendoia 62.
azpiadiera-1.2.1
Retocar, pulir, mejorar, perfeccionar.
Aitatutako baiespen guziak orraztu eta agindu bakar batean antolatu bear ditugu. EAEg 30-10-1936, 173. Euskaraz ikasten edo dakitena zerbait lantzen eta orrazten hasi direnei. PMuj ( in MEIG I 97 ). Gaurko euskaldun kaxkarren hizkera, apurren bat orrazturik gehienez ere. MEIG III 49.
azpiadiera-1.2.2
Corregir (defectos, etc.).
Gintzarentzat lez Euzkadirentzat ere kaltegarriak bai ziran [bidegabekeriak]. Ortaz, orraztu bearrekoak. "Poner remedio". EAEg 19-2-1937, 1109. Ezbear oiek guziak orraztu bearrean gera bai. Ib. 3-2-1937, 968.
azpiadiera-1.3
3. "Étriller quelqu'un; s'étriller, se peigner parlant de plusieurs qui mutuellement se battent, se peignent" H.
azpiadiera-1.4
4. Criticar, censurar. " Orraztu dute elkar (AN-5vill)" Gte Erd 128 (junto a eletzarka ari, gaizki esaka ari, gibeletik jorratzen ari, etc., de otras zonas).
Orraztu bear andia daukate [baserritar] askok. Ag G 96. Beti berriketa zaleak, edozeñ ordutan edozeñ orraztu. Ib. 296.
azpiadiera-1.4.1
(No aplicado a personas).
Jakintsu guztien gañetikotzat daukate beren iritzia, ta berak astindu, orraztu ta erabaki oi dituzte agintarien arauak. Ag G 163. Orain iritzia ipin-apan orraztu ezak! Zait Sof 170. Jauntxokeria orraztutzeko / asmatu zun aitzakia. SMitx Aranz 68.
azpiadiera-1.5
5. "(Vc), barajar" A.
azpiadiera-1.6
6. orrazitu (V-m). "Enrarecerse, por ej. lluvia, quitar espesura, clarear un semillero" A Apend.
azpiadiera-1.7
7. Peinar, examinar.
Goazen etxeondora ta orraztu ditzagun etxea ta etxe-inguruak. TAg Uzt 10. Bide ori dogu lurrean gauzak adimenez aztertu, adialdu, alkarregaz erkatu, orraztu, gogaldu ta ulertzeko bide bakarra. Ibarg Geroko 20.
azpiadiera-1.8
8. Arreglar, ordenar.
Etxekoandreari zegokion, berriz, bigarren oñeko logelak zuzendu, orraztu ta txukuntzea. TAg Uzt 111.
azpiadiera-1.9
9. " Orrastu, quitar dinero" Iz Ar .
Lenago ere naiko justuak / baserriko etekiñak [...] / Utzi gaitu orraztuak / pentsutako gastuak / derriorrak eragiñak. Insausti 52.
sense-2
II. (Sust.).
azpiadiera-2.1
1. Corrección, reprimenda; castigo. " Orraztu bat emon, loc. verbal que viene a significar como ponerle a uno los puntos sobre las íes. Orraztu bat emon detsazu guzurti anpor orri " Etxba Eib.
Atakatubaz noiznai / Zeutako erriya, / orraztu bat artzien / bazuten premiya. Afrika 135. Mutillek, gure bizkarretik amaikak jaten die. A ze nolako orraztua eman diguten. ZArg 1957, 296.
azpiadiera-2.2
2. "Repartición" A Apend.
azpiadiera-2.3
3. Disminución, menoscabo, recorte.
Zer nolako orraztua artu bear duan zure zizku txikiak, Europako diruaz trukatzekoan. Mok 10.
azpiadiera-2.4
4. Retoque, corrección, pulido.
Euskel-iztegi bikain bati azken-orraztuak egiten. Ldi IL 63.
azpiadiera-2.4.1
Revisión.
Etxekoandreak astasaskiai azkenengo orraztua eman bezain laster, irten ziran. TAg Uzt 76.
azpiadiera-2.5
5. "Peinado. Astuai orraztu bat emon bia jako ferixara eruateko. Orraztu on bat emoixezu ille orrei " Elexp Berg. .
azpisarrera-1
ORRAZTUXEAGO. Algo más pulido, esmerado.
Izkera orraztuxeagoa erabili nezakela? Basarri XIX.
orraztu
<< 1 murgildu 0 / 0 pagadei >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper