Harremana

    OEH - Bilaketa

    5 emaitza otarrain bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    zapata.
    tradizioa
    Tr. La forma zapata es general en autores antiguos. Hay zapeta en Lizarraga de Elcano y, desde mediados del s. XIX, tbn. en autores septentrionales, en su mayoría bajo-navarros; sapata en Voltoire y en Ortuzar, y un ej. de zapat en Hiribarren. En DFrec hay 6 ejs. de zapata.
    sense-1
    1. (V, G, AN, L, BN; Lcc, IC 441v, Volt 117, O Not, Deen I 51, Urt I 174, Ht VocGr, Lar, Añ, Arch VocGr, VocBN , Dv, H, VocB ), zapeta (AN-ulz; Arch VocGr (s.v. oskia)), sapata (V-gip; SP) Ref.: A; Iz ArOñ (sapáta) Ulz (zapeta); Etxba Eib; Elexp Berg .
     Zapato. "Çapato" Lcc. "Alpargate, zapata ilarizkoa " Ib. "Calzado, zapatak " Ib. "Calceus" O Not 52. "En S, según aparece en un manuscrito de Chaho [...], zapata quiere decir 'chancla, zapato viejo'. Lope de Isasti (180) designa con este nombre 'el zapato de mujer'" A. Tr. Documentado desde Leiçarraga, lo hallamos en todas las épocas y dialectos.
    Ene ondoan ethorten dena, ni baino borthitzago da, zeinen zapatén ekharteko ezpainaiz digne. Lç Mt 3, 11 (TB, SalabBN zapata; He, Echn, Ker oiñetako, Dv, IBe oinetako, Ip huñetako, Hual, Samper sandalia). Oi eztot zerren azkero janzi / seda finozko kalzea, / ez geiago aren gañean / zapata kutxilladea. Lazarraga A24 1195v. Zapata bat duzunean neurri, iustu, doi. Ax 425 (V 275). --Nai dau imini borzegerik? --Ez, ezpada zapatak ta pantofleak basatzakaiti. Mic 12v. Zapata trabatu ta erori. Mb IArg I 321. Boozek erran zioen ahaide hari khentzeaz bere zapata, bere zuzena utzten zioelako seinaletzat. Lg I 249. Zer oñetako? zapetak edo abarkak edo espartinak? (81) LE-Ir. Zapatia esaten jako oñetako zoru sendodunari. Mg PAb 94. Oñetako orreek obiaguak diriala zuben zapata asmo barrikuak baño. Ib. 118. Zapatak, galzak, galzerdiak saltzea. AA II 52. Zazpi milla pare zapata. Astar II X. Haren etxian zapatarik ez zen. Prot 69. Etorriko da beste bat ni baño gogorragoa zeñen zapatetako lokarria askatzea ez dedan nik merezi. Oteiza Lc 3, 16 (Brunet zapatetako lokarri; He zapata-lokharri). Ara bota bear dira zapata zar, abere il eta zatarreria guztia. It Dial 51 (Ur, Dv zapata; Ip oski). Zapeta zilatu. Bordel 96. Eskalapoinak hartuz othe pikatzeko / eta zapatak utziz besta handitako. Hb Esk 164. Etzutena zapatik ibili oinetan. Ib. 164. Emakume bat, zapatak sartzen ta korbatako lazua jartzen lagunduko diyona. Sor Gabon 43. Naiz da bidean egin zapatak urratu. AB AmaE 378. Zapetak khendu zituen Jaun Erretorak. Elsb Fram 73. Arri finez beterik / zapata oinekoak. Azc PB 303. Olezko zapata, oñzorro edo trauskoak oñazpian. Ag Kr 87. Oinetan, kautxuzko zapata lodi batzu. JE Bur 113. Ez dizut ematen ostiko bat zapatak ez zikintziatik. Alz Bern 76. Zapatak khendurik eta espartinak emanik. Zerb Ipuinak 521. Zapata xuriak paperez, uria denian batere ez (L-côte). Lander Eusk 1928, 312 (en A EY III 120 zapata zuriak). Zapata koskordunak / anketan sartuta. Tx B II 107. Oin-ugalaz gogor lotuta eukola belaun-ganian zapata bat zoruaz gora. Kk Ab II 14. Zapata berri pare bat. Barb Leg 142. Ekarri eidak ia zapata pare bat mendian zear joateko. Bilbao IpuiB 194. Zapatak eskuetan zituala, sartu zan galtzutsik. SM Zirik 25. Geiena arritu ninduana, neskari txilabaren azpian zapatak takoi luzeakin ikusteak. Anab Aprika 16s. Bizkarrean dauka keza bat zapeta ziratzeko puskekin. Larz Iru 64. Zapatak baño sarriagotan / jantzi izan det abarka. Uzt LEG II 87. Ik besterengatik zapata-pare gutxi urratuko dituk (AN-gip). Inza NaEsZarr 820. Ez zituzten zapetak higatuko eta hartu zuten akidura hartuko debalde. Etchebarne 54. Zapatak kendu ta galtzerdi utsean jarri zan. BBarand 182. Lau edo bost egunien neure negurriko zapatarik barik. Gerrika 47. Oinak badituela, eta oinetan zapatak. MEIG VI 180.
    v. tbn. DurPl 54. CrIc 80. VMg III. Echag 75. Gy 274. Xe 180. Elzb PAd 53. Iraola 24. EusJok II 159. Ort Oroig 57. Altuna 67. Or Tormes 103. Zub 66. Lab EEguna 88. Ir YKBiz 301. EY IV 72 (B). Lf Murtuts 40. Canc. pop. in SMitx Aranz 131. JEtchep 79. Arti MaldanB 230. And AUzta 77. Osk Kurl 189. Larz Iru 66. Etchebarne 79. Zapeta: HerVal 172. Barb Sup 14. Etcham 71. Larre ArtzainE 97. Sapata: Volt 269. Ort Oroig 46.
    azpiadiera-1.1
    " Billatuko du horrek bere neurriko zapata (G-azp, AN-gip) [= 'su merecido] [...] arpateko izu negurriko zapata (AN-gip-5vill, B), nolako anka, alako zapata (AN-gip), atxemanen duzu zure izariko zapeta (BN-arb)" Gte Erd 220.
    sense-2
    2. Pezuña. "Astoarenari [atzazkalari], asko hazten zaionean, zapatak ere esaten zaie. Atzo astuai zapatak mozten ibilli giñuztan " Elexp Berg (s.v. pelu).
    Bide gañean [sugeak] ausikitzen dituela zamariaren zapatak. Urt Gen 49, 17 (Ur azkazal, Dv hatz, Ol, Bibl aztal, Ker apatx, BiblE orpo).
    sense-3
    3. (V-ple-gip, G-to, L-ain, B, BN-baig, Ae; Dv), sapata (V-gip) Ref.: A; Iz ArOñ (sapáta); Satr CEEN 1969, 211; CEEN 1969, 369 y 1970, 333; Elexp Berg. .
     Zapata, viga sobre la que se apoya el tejado. "Sablière" Dv. "Contrafuerte entre un machón o pilar y las vigas que en él se apoyan" A. "Zapata o kapiriua, cabrio" SMuj. "Viga que se pone a lo largo sobre la pared de la casa" Iz ArOñ. "Carreras [en un hórreo] (Ae)" CEEN 1969, 369. "Soporte de madera que va sobre el remate del muro" Satr ib. 211. "[Vigas] que coronan los muros (Ae)" CEEN 1971, 333. "Traviesa" Elexp Berg.
    Goi-agak, kontragoi-agak eta zapatak Otarrain-txabal-en banatu ziran. JAzpiroz 58.
    sense-4
    4. "(V, G, AN), umbral de una puerta" A. v. atal-zapata, atalas.
    sense-5
    5. "(R), contrafuertes del arado" A.
    sense-6
    6. "(R), piedra de lavadero" A.
    sense-7
    7. "(V-m-gip), armazón del carro" A.
    sense-8
    8. "(V-gip), base de un tabique o cerrado de madera" A.
    sense-9
    9. (V-gip ap. Elexp Berg ).
    Zapata del freno. "La pieza que roza con la rueda del carro para frenarla" Elexp Berg. .
    sense-10
    10. "Refuerzo exterior, hecho de cemento o piedra, de una casa" Elexp Berg s.v. matxoi.
    azpisarrera-1
    XAPATA (Forma con palat. expr.). "Babouches, xapatak" Foix. "(L, BN, S), [...] babouche. Dim. de zapata" Lh. v. txapataska.
    Au poxa!... Erregiak / [...] Zorioneko gu! / xapata barrenean / a, zenbat jostallu! EA Txindor 122.
    azpisarrera-2
    ZAPATA-ARROSA. Adorno de los zapatos en forma de rosa. "Zapata arrosak, les roses de soulier" SP s.v. arrosa.
    azpisarrera-3
    ZAPATA-AZPI. Suela de zapato. v. ZAPATA-ZOLA.
    Nikanor-ek egin bear dituan ibilliak eta deadarrak, eta urratu bear dituan zapata-azpiak, ez dituzu gogoan asko. Erkiag BatB 33.
    azpisarrera-4
    ZAPATA-HERRESTA. "Pantoufle" Hb.
    Kasakina, buruko eta lephokoa, / zapata herrestekin, yauntzi bethikoa. Hb Esk 180.
    azpisarrera-5
    ZAPATA-KONPONTZAILE. Zapatero remendón.
    Zapata-konpontzalle / nere ofiziyua. MendaroTx 310. Toledoko zapata-konpontzaille baten alaba zela. Berron Kijote 56.
    azpisarrera-6
    ZAPATA-KONPONTZE. Reparación de calzado.
    Asko egiten zana, alpargatie, minbrezko otzarak, eskobak, kapazuek, zapata konpontziek eta gañerako txutxilleri asko. Gerrika 104.
    azpisarrera-7
    ZAPATA-KORDA. Cordón de zapato. v. ZAPATA-LOKARRI.
    Heldu da ni baino botheretsuago dena, zeinaren ez bainaiz gai zapata korden laxatzeko. TB Lc 3, 16 (He zapata-lokharri ).
    azpisarrera-8
    ZAPATA-KOSKO (Lar, Añ, H (s.v. koskoa)). "Tacón" Lar. "Polevi, ponlevi, tacón de zapato" Ib. "Polevi" Añ.
    azpisarrera-9
    ZAPATA-LOKARRI (V-gip ap. Elexp Berg). Cordón de zapato.
    Ni haren muthil xipi bat / baizen ez naiz, zeiñaren / digne ez bainaiz lexatzeko / zapata-lokharrien. EZ Noel 166. Zapata lokharrien lexatzeko. He Lc 3, 16 (Lç zapatetako hede, TB zapata korda, Oteiza, Brunet zapatetako lokarri, Dv oinetako lokharri).
    azpisarrera-10
    ZAPATA-MIHI (zapata-miiñ V-gip ap. Iz ArOñ). "La lengua de los zapatos y botas" Iz ArOñ (s.v. míiñ).
    azpisarrera-11
    ZAPATA-ONGITZAILE. "Savetier" Ht VocGr 421.
    azpisarrera-12
    ZAPATA-ZAHARKA (-zarka V-arr-m-gip, G-goi). Ref.: A; A EY IV 383s; Elexp Berg. "(V-m), al escondite, juego de niños que consiste en esconder entre varios un pañuelo que traspasan de mano en mano, mientras uno lo busca" A. "Abarketa zoru bigundua belaunpean gordeten dau batek [...]. Guztiak lurrean yarrita dagozala, bat kukuruntxu beste guztien artean zoru ori arrapau nairik ibilten da (V-gip)" A EY IV 383. "Zapata-zarka ibilli, batik bat" Elexp Berg.
    azpisarrerakoSense-12.1
    (-zarka V-gip ap. Elexp Berg). (Uso sust.). "Antigua versión del juego de la zapatilla" Elexp Berg.
    azpisarrera-13
    ZAPATA-ZOLA (G, L, B; Ht VocGr 422, H, VocB; zapeta-z. AN-ulz). Ref.: A; Iz Ulz (zapeta). Suela de zapato.
    Ene zapeta zolak bezenbat ez jakin, eta zuek behar nauzue ni eskolatu? Laph 176. Bertze mihikuek ez dute horren zapeta zolako zikina ere balio. Guilsou GH 1951, 97.
    azpisarrera-14
    ZAPATA-ZORU. Suela de zapato.
    Zapata-zoruek jostiak. Kk Ab II 15.
    azpisarrera-15
    ZAPATA-ZURRUMA. v. zurruma.
    azpisarrera-16
    ZAPATETAN. En zapatos.
    Oiloa zorriketan, atera zaite zapatetan. Zerb GH 1936, 310.

    zapata

    zapata
    << otearrain 0 / 0

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper