Harremana

    OEH - Bilaketa

    357 emaitza ostatu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (25)


    Sarrera osoan (332)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    lain.
    sense-1
    1. (V-gip), lagin (-iñ V; Añ), laina (V-och) Ref.: A (lain, lagiñ); A Apend (laina); Iz ArOñ (laiña) .
     (Tras posesivo). Parte correspondiente (de), (su, etc.) parte. "Porción, parte, [...] (V) bere lagiña" Añ. "Parte, porción, pedazo" Ib. (sin duda, refiriéndose al uso anteriormente citado). "2.º (V-gip), parte proporcional. Zure laiña au da, beste au nerea, ésta es su parte, esta otra es la mía; 3.º (?), equivalente" A. "Lagiñ (V-ger-och-m-gip), proporción, catadura, talla" Ib. "Zure laiña or dago, ahí está tu parte, lo que te corresponde. Ari bere laiña itxi, dejar a aquél su parte" Iz ArOñ. Cf. lagin.
    Etaraten daube Meza Santubaren erru oneitatik bakoitzak bere lagiña... bakoitzak aldaben gara. msOñ 193r. Oge errial eman zidan / batek bere laña, / uraxe izan zan neretzat [...] / pagua ta zelaña. Noe 86. Zu eregiten egiña gaitik / lengoak euren lagiña, / gaurkuok arei artzea gura / dogu aurrea ta gaiña. AB EE 1900b, 215. --Galdu dot txakur nausia / [...] --Eutsi txakur nausia, galdu aren laiña. AB AmaE 314.
    azpiadiera-1.1
    (Tras gen.).
    Ta karga aiñ ariñaz bialdu gura nau? / Ez, Jauna, zorren laiñaz bear nau kastigau. AB Olerk 427.
    azpiadiera-1.2
    (Tras frase relativa).
    Ori bait da zuri ta zure semeei Yauberi erretakoetatik dagokizuen laiña. Ol Lev 10, 13 (Ker atala, BiblE partea;
    v. tbn. Ol Gen 14, 24).
    sense-2
    2. (V-ger-ple-arr-oroz-m-gip, G-azp), lagin (-iñ V-arr-och), laina (-iña V-gip, G), lagiña (Lar, Añ, H) Ref.: A (lagiñ, lain, laiña); Iz ArOñ (laiña); Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret.
    (Precedido de -t(z)eko, sintagma nom. con -(r)entzako/-(r)endako o adv. con suf. -ko ). Tanto como para. "Tanto como, adiña, lagiña, ainbeste " Lar, Añ. " Jateko lain, tanto como para comer" A. " Gaurko lagin badaukagu ta biarkoa ikusteko dago, tenemos suficiente para hoy [...]" Ib. " Beretako laiña, [...] tanto como para sí" Iz ArOñ. " Arendako laiñ iñoiz ez jata falta. Ondo bizi izateko laiñ eiñ dabenian [...] " Etxba Eib. v. ailagina, adina. Tr. Documentado en Iztueta y en textos vizcaínos y guipuzcoanos desde finales del s. XIX. Lain es la forma general. Hay laiña en Iztueta y lagin en Eguzkitza y Alzola (en ambos junto a lain ). En DFrec hay 6 ejs. de lain .
    Alzagako erriak baditu iturriak [...] bertako jendea naierara ornidutzeko laina. Izt C 79. Ikasi neutsun bizitzeko laiñ irabazten. AB AmaE 192. Ogitarako lain aterako al degu. Apaol 83. Jateko ta jazteko lañ [irabazi] . Ag Kr 157. Aurtengo lain badago. Ag G 321. Izadia bear guztietarako lain bai da [...]. Izadiak nai aña argi, bero ta indarra demaizkiguke. Anab Usauri 102. Zure buruentzako lain ezin sortu dezu ta emaztia biar dezula? Alz Burr 12. Sendia elikatu, jantzi ta erabilteko lagin dan alogera zor yakola. Eguzk GizAuz 175 (31 lain). Lanariak ordaintzeko lain emango da. EAEg 21-3-1936, 1332. Gure arrantzaleak lan biziteko lain egin oi dabe, ez aundikitzeko. Erkiag Arran 118. Zoritxarrean, danentzako lain / ezin degu irabazi. Basarri 140. Ondo jateko lain irabazten dozu? And AUzta 61. --Zenbat mirari erabat. --Gizona arritzeko lain, Santxa andrea. NEtx LBB 51. 6.500 laurleko artu zituan [...] bear zanari arpegi errez emoteko lain. Etxabu Kontu 197. Zure errenta au ez det kontribuziotarako lain. TxGarm BordaB 163. Euskaraz jakingo dute [...] irakurtzeko lain. MIH 214.
    v. tbn. A BeinB 40. Kk Ab I 28. Urruz Zer 132 (-iñ). EusJok 123. Or Tormes 49. Enb 193. Ldi UO 32. Otx 53. TAg Uzt 171. ABar Goi 19. Mde Pr 40. Ol Mt 3, 9. EgutAr 7-1-1957 (ap. DRA). Etxde JJ 187. Zait Plat 137. Alzola Atalak 68 (141 lagin).
    azpiadiera-2.1
    (Seguido de sust.).
    Eotarri bat erabiltzeko laina ur [botatzen dio] . Izt C 107. Euki arren jateko laiñ ogi. AB AmaE 314. Lau soñeko egitteko lain oial. Otx 181. Ostatu eder batean luzaroan atsedeten egoteko lain diru juango zitzaion eskuartera. TAg Uzt 212. Soroskia opatzeko lain susmur edo aztarren badala. EAEg 3-6-1937, 1756. Neretzako ta nere txakur onentzako lain leku ba ete dozun. SM Zirik 118. Beren bizitza guzian aberats izateko lain diru bazeramaten. NEtx LBB 167. Ala ere, neretzako lain lan eta jan-edan zuri edo beltz sortu det edo izan da orain arte. Insausti 73.
    v. tbn. Kk Ab I 102. JMB ELG 26. Salav 19.
    azpiadiera-2.2
    (Con casos de decl.).
    Egunak edonok ondo ta jasian igaroteko lañegaz eta asko geiagogaz eguan orniduta. Otx 133.
    azpiadiera-2.3
    + laina (H (V, G)). Tanto como. " Nik laina daki, il en sait autant que moi" H.
    Daukakian lain jan dagijala ta al dagikian giñuan lan egin. Otx 98. Oldartu nintzaiokan, baiñan [...] indarretan ez niñukan bere lain. Etxde JJ 43. Zu lain ezta goitar talde dena / zeruetan zu zaude gorena. Akes ( in Onaind MEOE 775 ).
    azpiadiera-2.4
    Digno.
    Aita edo Ama ni baño maiteago duna, neretzako lain ez da. Ol Mt 10, 37 (Ker ez da niretzako lain; Ur ez da nere diña, IBk, IBe ez da niretzat gai). Bere lain etsi zun. (lo juzgó digno de sí). Etxde AlosT 84. Ta zer gertatu da? Irakurlea idazlearen lain ez izan. Ib. 8. Leiatu adi ire emaztearen lain izaten. Etxde JJ 98.
    azpiadiera-2.5
    Capaz de.
    Euskera gairik zaillena [...] adirazteko lain da [...] ta lain danez [...]. Etxde AlosT 11s.
    azpiadiera-2.6
    (Seguido de adj.). Tan (...) como.
    Irabazirik ez dakarren ederraren gosez izateko lain kirten ez naiz. Zait Sof 73. Ez ta bai asteko lain tentel izan banendi orrelakoak gertatuko litzaizkidake. Zait Plat 152.
    sense-3
    3. (Como sust. pleno). Relación numérica.
    Beste onetara ere adierazten da: 12 : 8 : 6 laina ezarten badugu, zortzigarrena 12 : 6, boskarrena 12 : 8 ta laugarrena 8 : 6 dirala atera ditzakegu. Zait Plat 55.
    azpisarrera-1
    LAINA EGON. "Laiña egon, estar empatados en el juego" DRA.
    azpisarrera-2
    LAINEAN. (Precedido de gen.).
    a) En proporción (a).
    Domuaren tokamena aziaz, lanarena be, aren lagiñean, jaso egin bear da. Eguzk GizAuz 152. Urdailla bete dau, orraitiño, lauzuriko urri aien laiñean. Erkiag BatB 140.
    b) "Laiñean, señaladamente" A Apend.
    azpisarrera-3
    LAINGO, LAINEKO (H, que cita a Izt).
    a) (Adnom. de (2)).
    Zulo asko, langille anitz kabitzeko laiñekoak. Izt C 70. Eskuko lanez sendiaren ogia irabazteko laingoa izan bearko du. TAg Uzt 196. Maite zaitu arek; baña zuretzako laingoa eztalako usteak ozten du. Ib. 301. Nere burua zoratzeko laingoa bada, noski, korapillo auxe. Ib. 288. Lekutxo bat [...] ardi pare bat gordetzeko laingoa. NEtx LBB 99.
    v. tbn. Erkiag Arran 153.
    b) "Laiñeko, significado, señalado (V-ger)" A Apend.
    c) "Lainekoa, (lo) proporcionado" A BeinB 99.
    Txili sendoa ain laiñekoa (tan proporcionado, o mejor, de tal proporción, catadura...) izateari arrigarriagoa eritxon. A BeinB 59.
    d) (Precedido de gen.). Digno de, proporcionado a, de la proporción (de).
    Bere laingo jantzi txukun bat eskuratu dizaiogun beñepein. Etxde AlosT 8. [Betiratueak] menderik ez du bere laingo. "Carece de tiempo de su proporción". Or Poem 536.
    azpisarrera-4
    LAINTXE (Forma enfática de lain). Tanto como. "Gabon, bonbon; Natibitate, ase ta bete; San Esteban bestetan laintxe (V-arr)" DRA.
    azpisarrera-5
    LAINTXERIK. Tanto como.
    Uste ezpaneu be ordañik artzerik, / maite zinduket, maite gaur laintxerik. Akes ( in Onaind MEOE 774 ).

    lain

    lain
    << lagunarte 0 / 0 lan >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper