(V-gip, BN-lab; Lcc, VP 92v, Lar in Aq 1330, Añ, H), bideazko (V-gip, G, L ap. A ; SP, Lar, Dv, H), bideasko (Lar) Ref.: A; AtSac 49; Etxba Eib; Elexp Berg .
Caminante, viajero; peregrino. "Caminador" Lcc. "Viandante" , "caminante" y "passagero, caminante" Lar. "Caminante de a pie" , "pasajero", "viador", "viajero" Añ. "Passant" Dv. "Pasajero" A. Cf. BIDEZKO. Tr. Bideazko aparece en autores septentrionales de los ss. XVI y XVII (cf. además bideasko en el navarro Lizarraga, que usa tbn. bidesko ). Bidezko es más frecuente al Sur, donde se documenta desde mediados del s. XVII; entre los septentrionales, sólo se encuentra en Etcheberri de Ziburu, Pouvreau y Duvoisin.
Eta bortxa zezaten bideazko Simon Zireniano deitzen zen bat, landetarik heldu zela [...] haren krutzea eraman lezanzat. "Un certain passant" . Lç Mc 15, 21. Bi bideazkori Krist agertzen. Lç Lc 24, tí. Estranjeren eta bideazkoén anzora, begira zaitezten haragiaren guthizietarik. Lç 1 Petr 2, 11 (TB piaiantak, Dv bideant, Ol bidazti, IBk bidelari). O Iongoiko, bidezkoen guardatzaille segura, / zure nahiz itzuli naiz illkhi nintzen lekhura. EZ Man II 121. Oraiño bideazkoak gara, eta hunela gareiño iragan gaitezke aitzinat, eta bai gibelat ere bihur. Ax 195 (V 131). Mundu haur bideazkoen ostatua da, iragaitzaz gare hemen. Ib. 240 (V 161). Pobre bidezkoai ostatua emaitea. "Al Peregrino" . Cap 14. Bideazkoek eztute / Gaixtorik laudatuko: / Ez Iaunaren izenari / Nihoiz gomendatuko. Hm 168. Zeinak bidezkoen ostatatzeko ofizioa behar legez eginik, beregaineko loria bat ardietsi baitzuen. SP Phil 181. Haren ostoak hain usu dira non itzalpe handi eta ilhun bat egiten baitute, eta finean bere gana erakhartzen tu bideazkoak. Ib. 292 (He 293 bideantea). Bidezkoak gara, munduan garanok. Mb OtGai 3, 89. San Rafael mundu onetan bidezko dabiltzanen lagun fiela. Cb Eg III 299. Eternidadeko biaje onetan ondo prestatu ta ibiltzeko, bidezkoak bezala, janaria artu bear dezu. Ib. 232. Seigarrena, bidezko pobre edo pelegrinoari ostatu emaitea. Cb CatV 46 (Añ CatAN 42 bidezko). Kanpotar eta erbesteko bidezkoai ostatuba emun eusten. msOñ 38v. Pasatzerákoan ándik bidesko batzuék. LE ( in BOEanm 280 ). Bideáskoak gára, ta peregrino guziók emén; ostátus bekála gaude emén sárri despeitzekós. LE Doc 48. Sazerdotearen urtereak Sakristiatik Altarara, adierazoten dau, Jesu-Kristo bidezko Jesemaniko hortura. Añ EL1 92. Da bidezko baten nekearen antzekoa, zeñek igaro bear dituanean bide luze, nekezko ta bakarrak, prestetan da bere bide-zorroagaz. Añ LoraS 128. Emen peregrinoak eta bidezkoak gerala. Gco I 410. Erein zuan ereille onek azi ederra, baña puska bat erori zan bidearen aldean, eta oñpean galdu zuen andik zebiltzan bidezkoak. AA III 438. Itandu eutsan bidezko batek ia nora joian alan. fB Ic II 257. Seigarrena, bidezko pobreai ostatu emaitea. CatBus 27. Zerurako bidezkoak bezala. Dv LEd 116. Iñoiz bada-ta, gaur da bidezkoai ostatua emateko eguna. Zab Gabon 37. Zu gure Erritik kanpoetan ibili zara zeregintxu batzukaz, da bidezkoa izango zara gaur emen. Ag AL 135. Kalearen erdian zabal zabal, bidezko guztiai bide-aritik ibiltea galerazoten dagozala. Ag Kr 129. Zalpurdi atan joiazan beste bidezkoak. Ib. 204. Etsi etsian norabaitera bidezko zijoala. Ag G 321. Edozeñ bidezkori laster igarriko zion dirurik bazuan ala ez. Ib. 326. Izarretatik ikusten giñuzen Compostelara gure seme ta illobaren il-obian otoitz egitera doazin bidezkoak. Or Mi 123. Bidezko txiruari / ostatua emon, / anaiak dira eta / anaiak lez yabon. BEnb NereA 255. Izugarriak eta inor gutxirentzakoak ziren antzina urrutiko bidaiak, bidezkoak nonnahi aurkitzen zituen arrisku galgarriak zirela bide. MEIG III 102.