(V, G, ap. A; VP 3r, Lar, Añ, Hb (a-), VocCB , Dv (V, G), H), haragitegi (B ap. A ; Ht VocGr 335, Dv (a- V, G), Hb (a-), H, T-L), haragitei, aratei.
Carnicería; matadero. "Boucherie" Ht VocGr 335. "Abacería" Lar. "Carnicería" Lar, Añ. "1. lieu où l'on serre, garde ce qui est viande; 2. boucherie, lieu où l'on vend de la viande" H. "1.º carnicería, [...]; 2.º saladero, depósito de carne salada" A. v. harakindegi, harakintza. Tr. Documentado en textos meridionales y en Barbier (haragitei ) y Larre. Además del más gral. (h)arategi, hay aragitegi en J.A. y V. Moguel, y aratei en T. Etxebarria (Ibilt 461). En DFrec hay 6 ejs., meridionales, de harategi.
Arategiko idieren birike edo beste erozein aragi bear du arrastatu edo erabilli. BerastAzer 130. Epalla ta aragitegija euren ganera artu daruenak, bein baño geijagotan ill daruez gabaz edo ixillik basa-bei argal edo [...]. Mg PAb 112. Eramango aut aragitegira ta epallearen mallu gogorrak beratuko dik burua. VMg 86. Kontura bedi, bada, nor nai, Probinzia onetako arategi eta etxe berezituetan urtearen buruan iltzen dituzten abelgorriaz. Izt C 173. Arategitik bota bear izaten diran likiskeria nazkagarri guztiak. Ib. 95. Jai aurreko egunean okela zati ederrak eruaten ditue arategitik etxera. Ag Kr 44. Arategian salgai dagon edozertakorik yazute, zillegi ote-danik aztertzeke. 'In macello' . Ol 1 Cor 10, 25 (IBk harategian; Lç harakinzán, Dv merkhatuan, Ker okelategian, IBe harakindegian ). Anhartean haren laguna badoa Haragitei edo Buxeria batetara. Barb Leg 143. Baiña Zugatik ari gaitute aldioro zatitzen, / arategiko ardi gaitute irizten. Or Ps 43, 23. Aragi billa niak lenbait-len / arategiren batera. Basarri 25. Aragi billa juan ezkero / poltsatik azkar arindu, / arategira bein juaten dan / txalakin ezin agindu. Uzt Sas 201. Herriaren bizia erakusten duten ostatu, saltegi, harategi, okindegiak. Larre ArtzainE 104.
v. tbn. Añ MisE 84. GipNek 1905, 21. Osk Kurl 153. Etxabu Kontu 214.