OEH - Bilaketa

21 emaitza oda bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
gaitasun.
sense-1
1. (Urt, Ht VocGr 337, Lar, , DvA, H), gaitarzun (H (S) ap. Lh.), gaidasun.
Capacidad, habilidad; cualidad. "Aptitudo" Urt II 220. "Capacidad, aptitud" , "suficiencia" Añ. " Gaitasun eskasa, incapacité" Dv. v. gaiende, gaiera, gaikera. Tr. Documentado en Haraneder, Guerrico, Iztueta y en autores meridionales del s. XX. En DFrec hay 33 ejs., meridionales.
Bati eman ziotzan bortz talentu, bertzeari bia eta bertze bati bat, batbederari bere gaidasunaren arauera. He Mt 25, 15 (Lç anzia, HeH, Ol antze, SalabBN, Ip ahal, Dv eginahal, Leon jeinu, Or abildade, Ker, IBk, IBe trebetasun). Etsaiaren tentazionei buru egiteko gaitasuna edo ahala. He Phil 467 (SP 461 bidea). Gaitasun edo kapazidade guztiz andiagoa eman zion bere Ama Santisimari. Gco I 461. Galai gazte oek [...] agertu nai izaten dituzte dakitzaten gaitasun edo abilidadeak. Izt D 26. Sariztatzeko diñ ote dan, bere gaitasuna edo abillidadeagatik (1882). JFlor. Josetxok egin ebazan gaitasun (habilidad) errimeak, a aguratxoa ito ezeittean. Echta Jos 97s. Mirarizko gaitasunaz zaindu ebala Josetxok Eladi olatupean. Ib. 260. Etxekoandre zarraren gaitasunak goren gorenean jartzen. Ag G 228. Egin zituzten egiñalak gaitasunik andienarekin, alkar zuritzen ta zilibokatzen. Ib. 40 (v. tbn. 289). Jaunak umeari eman diozkan antze edo burua, biotza, osasuna ta beste gaitasunak, landu bear ditu irakasleak. JBDei 1919, 261. Guzirako gaitasuna. "Capacidad absoluta". Zink Crit 10. Iñork badu gaitasunik bere eriotzaz itzegiteko, nik izan bear det, bada [...] bere ondo-onduan egon nintzan. Garit Usand 52. Borrokarako gaitasun gutxik alakoa. Anab Usauri 75. Gaitasun edo egokitasun oni valor en cambio deritxogu. Eguzk GizAuz 56. Ez izan, ordea, ezer, maite-jokoetan, soin-indarra. Beste nolabaiteko gaitasuna bear da joko orretan irabazteko. TAg Uzt 42. Ene gaitasuna Shakespearen eta O. Wilden izkuntzan ez baita oraindik bear luken bezanbatekoa. Mde Pr 197. Orrengatik apaintzen dute maite-miña andregaiak berak ez dituan gauzak, oarkabean, absolutuari ditxezkon gaitasunak geuk ezartzen dizkiogulako. Txill Let 117. Iñolaz ere ez dagokit neri erri orrengandik aldentzerik, eta alaxe nai izanik ere, gaitasunik ez det ortarako, noski. Basarri XIX. Erri bakoitzak badu bere aiurri berezia, bere gogoa, gaitasun bereziak, joerak, griñak, akatsak eta bai alderdi onak ere. Vill Jaink 172. [Izadiko elementuek] gaitasun ikaragarria adierazten dute [...] mota guztiko konbinaziotarako. Ib. 50. Sendagilleak erakutsi du / ain gaitasun berezia. Olea 229. Guk, ostera, gaitasun gitxi euki ta [...], arpegirik ez kondaira iturrietan atea joteko. Etxabu Kontu 7. Besteak hor ziren ikasteko eta diploma edo gaitasun baten irabazteko. Larre ArtzainE 117. Hizkuntza bakoitzak, alegia, ez gizontzen gaituen mintzatzeko gaitasunak. MIH 386. Hauxe da norinahi euskararen gaitasunak adierazteko biderik zuzenena: euskal ederlanak sortzea. Ib. 177. Ez da oraingoz, zenbait lan banakaren gaitasuna edo borondatea behintzat aitortuaz, euskal historiaren izena merezi duen gauzarik. Ib. 280. Nekez lortuko dugula argibiderik antzina-antzinako gizaki zein gizaideen kaskezurretan horien jabeek izan zezaketen hizketarako gaitasunaz. MEIG VI 113.
v. tbn. Ag EEs 1917, 201. GMant LEItz 74. EEs 1925, 83. Lab Y 1933, 254. Etxde JJ 210. Ibiñ Virgil 69. 22. AZink 18.
azpiadiera-1.1
(Como segundo miembro de compuestos).
Lege gaitasuna eta legezko beartsu izaera aitor dizkio Jaurlaritzak. "Capacidad jurídica" . EAEg 8-4-1937, 1456. Oda erdiko ikuspegi ain igikor, azkar ta bizi onek, esapide-gaitasunez goiena jotzen du gaztel-olertitzan. Gazt MusIx 67.
azpiadiera-1.2
(Como primer miembro de compuestos).
Ikastaroa amaitzean, gaitasun azterketa bat igaro eraziko zaie ikasleoi. EAEg 22-12-1936, 613. Ikasketak, azterpenak eta saioak jasan ondoren, gaitasun-agiria bereganatu duten bazkideak. Ib. 1-6-1937, 17432.
sense-2
2. "Dignité" Ht VocGr 349. "État de celui qui est digne de, qui mérite de" H (que cita a Ch).
Jainkoa errezibitu ondoan kanpoko konsolazionetarat barraiatzen denak galtzen du disposizionea eta gaitasuna haren errezibitzeko. Ch IV 12, 4. Birjina Maria altxatua izan denaz geroz errege guzien erregearen ama izaiteko gaitasun edo dignitate guziz gorara. MarIl (ed. 1854?) 9 (ap. DRA ).
azpisarrera-1
GAITASUN-EZ. Inhabilidad, ineptitud, falta de preparación.
Arinkeria edo gaitasun-eza dela bide il diranen sendiak. EAEg 20-12-1936, 599.
gaitasun
<< ereslari 0 / 0 1 hartu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
Library zlibrary project
z-library z-lib project
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper