OEH - Bilaketa
1163 emaitza obra bilaketarentzat
Sarrera buruan (5)
Sarrera osoan (500)
- aberastu
- aberats
- 2 abereki
- aberkoi
- abiaratzaile
- abominable
- abundos
- adelatu
- adibide
- adierazi
- aditu
- admirable
- admiragarri
- adreilu
- afera
- afizionatu
- agerraldi
- agindu
- agradarazi
- agradatu
- agudo
- agudoki
- ahal
- ahalegin
- ahalke
- ahalkearazi
- ahalkeria
- ahalketsu
- aho
- ai-aio
- aiher
- aingeru
- aipatu
- aireko
- aitzin
- aitzindari
- aitzindu
- aitzitik
- aitzur
- akabaillu
- akabatu
- akadoi
- akisitzaile
- akometatu
- akzio
- 3 ala
- alabagarri
- alabaina
- alabatxo
- alaitu
- alan
- alanbrezki-belar
- albai(t)-
- alboroke
- aldaratu
- alde egin
- aldi
- aldikal
- 1 alegatu
- alegera
- alegeratu
- alegiatsu
- alemankeria
- alfabeto
- alfer
- alfertasun
- alogeratu
- alokairu
- altxatu
- amai
- amaiteria
- 3 amanda
- amarratu
- 1 amaño
- amodio
- amoina
- amore
- amultsu
- andeatu
- animatu
- animo
- anitz
- aniztu
- antagiri
- antekristo
- antolapen
- antolari
- antsia
- antsikabe
- antz
- antze
- antzerki
- antzerkitto
- antzerkitxo
- antzerkizun
- 1 antzezki
- antzezlan
- antzeztu
- 1 antzoki
- apaindu
- apaiz
- apaldu
- apaletsi
- apalmendu
- apartatu
- aparte
- apenas
- apur
- apurtxo
- arazo
- arbilore
- arbuiatu
- 2 ardura
- argi
- argitsu
- 1 aria
- arima
- arimagabe
- arin
- arlote
- arnasa
- arnasbide
- arnegu
- 1 aron
- arpetz(a)
- arpoi
- arraro
- arrazoi
- arren
- arrerosi
- arrimu
- arrosario
- 1 arta
- 1 arte
- 2 arte
- 1 artez
- asaiatu
- asmakizun
- asmalan
- asmatu
- aspertu
- astelegun
- 1 asti
- 1 atal
- atele
- aten eman
- atera
- aterpe
- atiza
- atondu
- atorra
- atribuitu
- atzarri
- atzerapen
- aurkezpen
- aurkeztatu
- aurkeztu
- aurkho
- 2 aurki
- aurkindu
- aurkitu
- aurre
- aurreko
- aurreratu
- aurtiki
- ausiki
- autx
- auzo
- auzolan
- axikatu
- azal
- azaldu
- azalprintz
- azkartasun
- azkartu
- azken
- azkendu
- azkendukitu
- azkentza
- azterbide
- azterti
- 1 ba-
- bada
- badarik
- badatezpada
- bahi
- 1 baia
- 1 baimendu
- baino
- bait-
- 2 baita
- baizik
- bakanki
- bakar
- bakartasun
- bakoitz
- balantza
- baldinetaria
- balia
- baliatu
- balio
- balios
- baliotu
- 1 baltsa
- 1 baltsatu
- banaketa
- banaloria
- bano
- bantatu
- baratu
- barau
- barautiar
- bariku
- barkakizun
- barne
- barranda
- 1 barren
- bataio
- batbedera
- batu
- batzar
- batzuk
- baxuxko
- bazko
- bazter
- bederaka
- bederazka
- begira
- begiraldi
- begiratu
- begiratzaile
- begitarte
- begiztatu
- behar
- behargai
- behar izan
- 1 beharki
- beharrezko
- beheitimendu
- behin
- behintzat
- bekaiztu
- bekatu
- beldur
- beldurti
- benefizio
- 1 bera
- berariaz
- berba
- berbera
- berdetasun
- berdin
- 1 bere
- beregain
- beregango
- bereizi
- berekiko
- berex
- berezgo
- berezi
- bereziki
- bernuzatu
- berogarri
- 2 beroki
- berregarri
- berregindu
- berregintza
- berretzaile
- berritu
- berriz
- berriño
- bertso
- bertute
- bertutetsu
- beste
- bestela
- bestenaz
- bete
- beti
- betiere
- betiraute
- bezainbat
- bezala
- bezpera
- beztimenda
- bidegabe
- bihotz
- bihozberatu
- bihozgarri
- bihozgintza
- bihozkada
- bihurrarazle
- bikainketa
- bila
- bildu
- bilkura
- bilo
- biluz
- biluzi
- biribildu
- birjina
- bisita
- bisitatu
- bista
- bitargi
- bitarte
- bitartekotasun
- bitorios
- biziarazi
- bizitu
- bizitza
- blai
- borondate
- borratu
- 1 bota
- buhader
- bukaera
- bular
- bulta
- burdina
- 1 burla
- buru-arin
- buru-jantzi
- 1 burupe
- bururatu
- bururatzaile
- buruxka
- buruz
- buruzagi
- buztinki
- damu
- dastailu
- deabruzio
- debizu
- deboilatu
- debot
- dei
- deleitatu
- deliberazio
- 1 dena
- dena den
- denbora
- desafio
- desagradagarri
- deseinu
- deseite
- deseo
- desiratu
- desplazer
- destruitu
- deun
- deus
- dezente
- difikultate
- dina
- diputatu
- diskrezio
- disposatu
- disposizio
- doblatuki
- doe
- doi
- doskaini
- duda-muda
- dudankara
- dudatu
- eder
- edergarri
- edergin
- 1 ederki
- ederlan
- ederresgarri
- ederretsi
- edozein
- efektu
- efetuzki
- efikazio
- egia
- egikera
- egikune
- egile
- egin
- eginahal
- eginkintza
- egintza
- egitada
- egitaldi
- egitate
- 1 egite
- egiteko
- egitezale
- egitura
- egotzi
- 1 egun
- eguzki
- 1 ei
- 1 ekai
- ekarri
- 1 ekin
- ekinaldi
- ekintza
- 1 ekitaldi
- 1 ele
- 1 elga
- eliza
- elizteri
- elkar
- eman
- emendailu
- enbarazu
- enfin
- 1 enparatu
- enpirati
- enplegatu
- enplegu
- entero
- entreprenitu
- entsegu
- entzute
- epelki
- epeltasun
- eraentzaile
- eragabe
- eragotzi
- eraikitzaile
- eraikitze
- erakusgarri
- 1 eraman
- erauntsi
- erazarri
- erazarri.
- 1 erdi
- erditze
- eredu
- eregintza
- 1 ereino
- ereite
- 1 eresi
- erestitza
- erle
- erlijio
- 2 ero
- eroan
- erpai
- errabia
- erran
- erraz
- erreboltatu
- erreklama
- erremarkatu
- erremetitu
- 1 erreparo
- errepusta
- erresabio
- erresolitu
- errespetugabe
- errespirazio
- errezo
- errient
- erromes
- 1 erruki
- erti
- esan
- eskaintza
- esker
- eskribiente
- eskribitzaile
- eskribu
- 1 esku
- eskubehar
- eskuin
- eskulan
- esleitu
- espantu
- espartzadura
- esplikatu
- 1 estatu
- estekatu
- 1 estitu
- etartu
- etorri
- etsaminatu
- etxegile
- etxegite
- eurenez
- 1 euskaldunki
- euskara
- exerzitatu
- exteriore
- ez
- ezagutza
- ezen
- 1 ezin
- ezker
- 1 ezko
- ezkontze
- eztenkada
- fabore
- fabrika
- falta
goiburua
espantu.
sense-1
1.
(Lcc, Urt I 195, Ht VocGr 385, Lar, H).
Sorpresa, admiración, asombro; espanto. "Espanto" Lar.
Zeinzuk geratu zitezen espantu eta tristeza andiaz. Lazarraga A, 1153r. Hain handi da arimaren galtzeko espantua. EZ Man I 111. Espantuz iarten dira hekin mirakuilluzko obrak enzuteaz. "Mirantur" . SP Imit IV 1, 8 (Ch espanturekiñ; Ip izitürik, Ol arritzen dira). Ala hau espantu ederra! / Hilherritik hil ondoan / sartzen da Andre bezala / zeruko palazioan. Gç 138. Espantu espantagarria! / Su berri bat da ilkhitzen. Ib. 138. Yar zaite gero espanturekin konsideratzen munduaren nausi soberano hunen ontasun eta miserikordia neurrigabekoak. He Gudu 134. Enzun dezagun, Maria espantu saindu batekin Jinkoaren handitasunez minzatzen. Mih 54. Entzunik espantutan Iñazioren eta haren lagunen berri [...]. Laph 192. Espantu piska bat egin zuan [azariak] da berriz zulora. JAzpiroz 140 (cf. ESPANTU EGIN). Gure ondorengoek [...] aurkituko dute berriz egunen batean Orixe, harrimenez eta espantuz. MIH 293.
v. tbn. Harb 227. Arti MaldanB 196.
Sorpresa, admiración, asombro; espanto. "Espanto" Lar.
Zeinzuk geratu zitezen espantu eta tristeza andiaz. Lazarraga A, 1153r. Hain handi da arimaren galtzeko espantua. EZ Man I 111. Espantuz iarten dira hekin mirakuilluzko obrak enzuteaz. "Mirantur" . SP Imit IV 1, 8 (Ch espanturekiñ; Ip izitürik, Ol arritzen dira). Ala hau espantu ederra! / Hilherritik hil ondoan / sartzen da Andre bezala / zeruko palazioan. Gç 138. Espantu espantagarria! / Su berri bat da ilkhitzen. Ib. 138. Yar zaite gero espanturekin konsideratzen munduaren nausi soberano hunen ontasun eta miserikordia neurrigabekoak. He Gudu 134. Enzun dezagun, Maria espantu saindu batekin Jinkoaren handitasunez minzatzen. Mih 54. Entzunik espantutan Iñazioren eta haren lagunen berri [...]. Laph 192. Espantu piska bat egin zuan [azariak] da berriz zulora. JAzpiroz 140 (cf. ESPANTU EGIN). Gure ondorengoek [...] aurkituko dute berriz egunen batean Orixe, harrimenez eta espantuz. MIH 293.
v. tbn. Harb 227. Arti MaldanB 196.
azpiadiera-1.1
Susto, apuro.
Nik ez nuen ez espanturik. Xitun xitun itzuli nintzan Irisarriko apezetxerat, pasaporta berehala aurkitu [...], eta huna zortzi egunen buruan, xuxen-xuxena, Buenos-Airesen nintzala. Larre ArtzainE 326.
Nik ez nuen ez espanturik. Xitun xitun itzuli nintzan Irisarriko apezetxerat, pasaporta berehala aurkitu [...], eta huna zortzi egunen buruan, xuxen-xuxena, Buenos-Airesen nintzala. Larre ArtzainE 326.
sense-2
2.
(AN, B, BN-arb; Arch VocGr,
VocBN, Gèze, Dv),
espanto (S)
Ref.:
Lrq (espanto); BU Arano; Asp ANaf; Izeta BHizt; Gte Erd 104.
Jactancia, fanfarronería; aspaviento. "Louange excessive, vanterie, ostentation" Dv. "Vantardise" Lrq. "Aspaviento. Horik espantuk! " Asp ANaf. "Vanter, espantüz ari " Casve. Cf. ESPANTU EGIN. Tr. Usado por autores septentrionales y navarros.
Guzietan zuen obra onez mintzo zarete: espanturekin aiphatzen tutzue zuen barurak, zuen amoinak, zuen itxurazko prestutasuna! Lg II 182. Terroreko denboran fier zenetarik, / orai ez dut aditzen espantu handirik. Iraultza 111. Konpari zitaie hunat / korajerik balin badüzie, / zien espantiak sarri / finitürik dirate. 'Vantardises' . Xarlem 270. (553 espanto) Hunetara dira nere espantu eta handitasunak. Dv LEd 218 (Cb Eg II 121 anditasun eta erregaloak). Aitzineko petralaz dago espantuz <-artuz>, / zeren dako'ta duien erdia espartuz, / Bertz'erdia trapuz. Balad 88. Egiaz baino ardurago entzuten dena baita, hori ere, bertze asko bezala, espantuz, aho beroz. HU Aurp 188. Huna zer duten hirian: / espantu frango mihian. Ox 32. Beldurrak artuak, / gauz onen naituak, / laguntzaz biartuak... / non dirade gure lengo / espantuak? Yanzi 189. Etzituen batere espantuz egiten, langileak urrikariz bakarrik. Hain zen ona! Zerb Azk 78. Espantutarik seinale da / hau dela ihiztaria. Xa EzinB 118. Azken aldian imintzio eta espanturik gabeko rebeldia zen Vallejorena. Lasa Poem 105. Hortik aurrerako gehiegikeriak eta espantuak zuen, gizakien, ahuleria baino ez direla iruditzen zait. PPer Harrip 36. Auzapezaren hitzak espantu gabe bainan bipil eta zintzoak izan ziren. Larre ArtzainE 293.
v. tbn. Etch 310. Bordel 48. ChantP 246. Barb Sup 130. Etcham 66. JE Ber 87. Iratz 87. Lf Murtuts 6. JEtchep 45. Ardoy SFran 251. Larz Senper 66. Lf ELit 77. Casve SGrazi 28.
Jactancia, fanfarronería; aspaviento. "Louange excessive, vanterie, ostentation" Dv. "Vantardise" Lrq. "Aspaviento. Horik espantuk! " Asp ANaf. "Vanter, espantüz ari " Casve. Cf. ESPANTU EGIN. Tr. Usado por autores septentrionales y navarros.
Guzietan zuen obra onez mintzo zarete: espanturekin aiphatzen tutzue zuen barurak, zuen amoinak, zuen itxurazko prestutasuna! Lg II 182. Terroreko denboran fier zenetarik, / orai ez dut aditzen espantu handirik. Iraultza 111. Konpari zitaie hunat / korajerik balin badüzie, / zien espantiak sarri / finitürik dirate. 'Vantardises' . Xarlem 270. (553 espanto) Hunetara dira nere espantu eta handitasunak. Dv LEd 218 (Cb Eg II 121 anditasun eta erregaloak). Aitzineko petralaz dago espantuz <-artuz>, / zeren dako'ta duien erdia espartuz, / Bertz'erdia trapuz. Balad 88. Egiaz baino ardurago entzuten dena baita, hori ere, bertze asko bezala, espantuz, aho beroz. HU Aurp 188. Huna zer duten hirian: / espantu frango mihian. Ox 32. Beldurrak artuak, / gauz onen naituak, / laguntzaz biartuak... / non dirade gure lengo / espantuak? Yanzi 189. Etzituen batere espantuz egiten, langileak urrikariz bakarrik. Hain zen ona! Zerb Azk 78. Espantutarik seinale da / hau dela ihiztaria. Xa EzinB 118. Azken aldian imintzio eta espanturik gabeko rebeldia zen Vallejorena. Lasa Poem 105. Hortik aurrerako gehiegikeriak eta espantuak zuen, gizakien, ahuleria baino ez direla iruditzen zait. PPer Harrip 36. Auzapezaren hitzak espantu gabe bainan bipil eta zintzoak izan ziren. Larre ArtzainE 293.
v. tbn. Etch 310. Bordel 48. ChantP 246. Barb Sup 130. Etcham 66. JE Ber 87. Iratz 87. Lf Murtuts 6. JEtchep 45. Ardoy SFran 251. Larz Senper 66. Lf ELit 77. Casve SGrazi 28.
azpiadiera-2.1
Alabanza.
Espantu handiak dituzte gure erreboteko pilota partidez, eta hek diotenaz, ez omen da munduan jokorik, hala agertzen dituenik gizonaren gaztetasuneko antze noble guziak. Zby RIEV 1908, 84.
Espantu handiak dituzte gure erreboteko pilota partidez, eta hek diotenaz, ez omen da munduan jokorik, hala agertzen dituenik gizonaren gaztetasuneko antze noble guziak. Zby RIEV 1908, 84.
azpisarrera-1
ESPANTU EGIN.
Fanfarronear. "Ongi dabillé, beti espantu itten dú, biño bai, ongi dabille" Iz Ulz 445.
Ikhusi dut nik kluba asko / egiten espantu franko, / obratzen, aldiz, gutisko. Gy 304. Gaizki lukek bere buruaz espantu egitea... bainan [...] uste diat erraten ahal dutala Piarres Adame bezalako gizon guti ikhusten dela bazterretan. Elzb PAd 70. Euskal-herrian ez gira oraino pagano bilakatuak. [...] Bainan ez dezagun sobera espantu egin. HU Zez 13. Batzuek erdi trufaz bezala, bertzek espantu egiteko, erraten dute Adam eta Eba eskuaraz mintzo zirela. Arb Igand 16. Guk egin ihiziaz ez egin espantu. Etcham 231. Badoa Nafarroako hiri nausiaren ikusterat, ea ainbeste espantu egin dituzten heinekoa ote denetz. Zub 69. Ez litake guri espantu egitea gure Berrogoita Hamazazpigarrenaz. Zerb Gerlan 22. Ez dugu espantu egiterik, ez bada gure bekatuez. "Glorifier" . Ardoy SFran 333.
Ikhusi dut nik kluba asko / egiten espantu franko, / obratzen, aldiz, gutisko. Gy 304. Gaizki lukek bere buruaz espantu egitea... bainan [...] uste diat erraten ahal dutala Piarres Adame bezalako gizon guti ikhusten dela bazterretan. Elzb PAd 70. Euskal-herrian ez gira oraino pagano bilakatuak. [...] Bainan ez dezagun sobera espantu egin. HU Zez 13. Batzuek erdi trufaz bezala, bertzek espantu egiteko, erraten dute Adam eta Eba eskuaraz mintzo zirela. Arb Igand 16. Guk egin ihiziaz ez egin espantu. Etcham 231. Badoa Nafarroako hiri nausiaren ikusterat, ea ainbeste espantu egin dituzten heinekoa ote denetz. Zub 69. Ez litake guri espantu egitea gure Berrogoita Hamazazpigarrenaz. Zerb Gerlan 22. Ez dugu espantu egiterik, ez bada gure bekatuez. "Glorifier" . Ardoy SFran 333.
azpisarrerakoSense-1.1
(Con egin elidido).
Semea laudatzen duenak, bere buruaz espantu. EZBB II 109. Zaldi itsuaren saltzaileak haren zangoez espantu. Ib. 137.
Semea laudatzen duenak, bere buruaz espantu. EZBB II 109. Zaldi itsuaren saltzaileak haren zangoez espantu. Ib. 137.
azpisarrera-2
ESPANTUZKO.
(Adnom.).
a)
Admirable, impresionante.
Zu zara Iainko bortitz hura eta Iainko espantuzko hura, zeinen izenak urrunzen baititu espiritu gaixtoaren hurbildurak. Harb 396.
b)
De alabanza.
Arrazoin da profetarekin batean erran detzadan espantuzko hitzak, zein handiak diren Jauna zure obrak. ES 143.
Zu zara Iainko bortitz hura eta Iainko espantuzko hura, zeinen izenak urrunzen baititu espiritu gaixtoaren hurbildurak. Harb 396.
Arrazoin da profetarekin batean erran detzadan espantuzko hitzak, zein handiak diren Jauna zure obrak. ES 143.
espantu
-
espantu....
-
1. (Lcc, Urt I 195, Ht VocGr 385, Lar, H...
-
Susto, apuro. Nik ez nuen ez espanturik....
-
2. (AN, B, BN-arb; Arch VocGr, VocBN, G...
-
Alabanza. Espantu handiak dituzte gure e...
-
ESPANTU EGIN. Fanfarronear. "Ongi dabill...
-
ESPANTUZKO. (Adnom.). a) Admirable, impr...
<< esleitu 0 / 0 espartzadura >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
