OEH - Bilaketa
220 emaitza nahasi bilaketarentzat
Sarrera buruan (15)
Sarrera osoan (205)
- abere
- agot
- ahal
- ahogozo
- 1 aire
- aitzakia
- akabatu
- 3 ala
- 2 aleatu
- altxarazi
- amets
- andar
- anitz
- ankula
- ardogile
- arima
- 1 aro
- 2 arrai
- arras
- arrunt
- 1 arte
- artio
- asko
- asturugaitz
- 2 ate
- 1 atxiki
- ausiki
- azkazal
- azpi
- bafada
- 2 baita
- balanba
- banatu
- barbailasko
- bargera
- 2 basa
- bastartu
- bazter
- behar
- 1 behatu
- behaztopatu
- 1 behazun
- bekatu
- beltz
- 1 bera
- bereizi
- bereizkuntza
- bestela
- bestelakatu
- bi
- 1 biga
- bihurxka
- bildu
- binburreta
- bista
- broia
- bulliga
- burdina
- buru-nahas
- buruz
- danga
- deblauki
- deiki
- desberdin
- destart
- din-dan
- durduzarazi
- 1 ele
- epertto
- erabili
- erotu
- espainol
- espantuka
- ezabatu
- ezkon-janiza
- ezkontza
- faundu
- fornikatu
- gainazpikatu
- gaitz
- gaizkondu
- gaiztu
- gazigar
- gisa
- gizadi
- grabedade
- haiek
- hainbat
- hainbeste
- 1 hala
- halako
- hamahirugarren
- hasi
- haste
- hau
- hauts
- hautsi
- hautu
- 1 hi
- holakotu
- hondale
- 2 hondar
- hondarazi
- hozka
- 1 huts
- ile
- imintzio
- itzain
- izorratu
- janiza
- jateko
- jaundu
- jetzaldi
- joko
- kankail
- kapela
- kargu
- karta
- kausa
- kexu
- kiritu
- koaitatu
- kobreztatu
- konpainiatu
- kontra
- 1 kopeta
- 5 kukutx
- kutsatu
- lastimoso
- lastoratu
- laztu
- laztura
- lehenago
- lertzo
- lizundu
- 1 lo
- lohi
- lurpe
- mahai
- makur
- makurtu
- maneragabeko
- mataza
- 1 melatu
- memoria
- 2 men
- mihis-mahas
- moderatuki
- mundu
- nahas
- nahas-bulta
- nahasitxo
- nahasitzar
- nahasketa
- nahas-mahas
- nahaste
- nahastu
- nahi izan
- nasi
- nola
- noraino
- odoleztatu
- ohar
- okerreratu
- 1 on
- oraindino
- orde
- 1 oro
- 1 oste
- pailardatu
- paper
- partitu
- pausatu
- pentsaketa
- pentsio
- pirkoildu
- pizgarri
- pizle
- politikero
- 1 pulunpatu
- saltsa
- saputin
- sasoi
- sukar
- susmo
- teiuarazi
- to
- 1 trebes
- trublatu
- tzarketa
- tzipisti-tzapasta
- ukagarri
- utzi
- xangrin
- xangrinarazi
- xokoño
- zabal
- zekuru
- zer
- zernahi
- zikindu
- zirtzil
- zizare
- zorigaitz
- zuhur
goiburua
gaiztu.
sense-1
1.
(BN, S ap. A
),
gaitztu ( VocBN
),
gaixtu.
Volver(se) malo, poner(se) malo, empeorar; pervertir(se), malear(se); (ref. al mar, etc.) enfurecer(se), encrespar(se). "Devenir méchant" VocBN . "Devenir mauvais [...]. Itsasoa gaiztuz doha geroago eta gehiago, la mer va grossissant de plus en plus" Dv. v. gaiztatu.
Sobera beillatuz, nekatuz, barurtuz guzia kausitzen denean unhaturik, logaleturik, zapaturik eta bertze horrelako maneraz gaitzturik. SP Phil 498s (He 506 horlako gaitzez zapatua eta hebaiñdua ). Naturaleza haiñ da gaixtua eta flakatua. Ch III 51, 1. Zu gaiski bazaude ni / preziso gaiztuko naiz / zerren bien gorputzetan / bakarrik da arime bat. Gamiz 201. Nola hainitz denbora goan baitzen, eta itsas-aroa ordukoz gaiztua. Dv Act 27, 9 (Lç, TB perilos, He hirrisku). Haize izigarri batzuek gaizturik ezarri zuten itsasoa. Prop 1880, 169. Jakiteko ur hura nola handitzen eta gaizten den, aski da ikhustea mendi zola guzia nola zilhatua den. Prop 1902, 268. Ez dut erran nahi [erresuma] gaiztuko dela edo tzartuko, bertzela baino gehiago. JE Bur 55. Harrabotsak ere gaizten du ontsa ez dena [eria] . Ib. 187.
v. tbn. Jnn SBi 56.
Volver(se) malo, poner(se) malo, empeorar; pervertir(se), malear(se); (ref. al mar, etc.) enfurecer(se), encrespar(se). "Devenir méchant" VocBN . "Devenir mauvais [...]. Itsasoa gaiztuz doha geroago eta gehiago, la mer va grossissant de plus en plus" Dv. v. gaiztatu.
Sobera beillatuz, nekatuz, barurtuz guzia kausitzen denean unhaturik, logaleturik, zapaturik eta bertze horrelako maneraz gaitzturik. SP Phil 498s (He 506 horlako gaitzez zapatua eta hebaiñdua ). Naturaleza haiñ da gaixtua eta flakatua. Ch III 51, 1. Zu gaiski bazaude ni / preziso gaiztuko naiz / zerren bien gorputzetan / bakarrik da arime bat. Gamiz 201. Nola hainitz denbora goan baitzen, eta itsas-aroa ordukoz gaiztua. Dv Act 27, 9 (Lç, TB perilos, He hirrisku). Haize izigarri batzuek gaizturik ezarri zuten itsasoa. Prop 1880, 169. Jakiteko ur hura nola handitzen eta gaizten den, aski da ikhustea mendi zola guzia nola zilhatua den. Prop 1902, 268. Ez dut erran nahi [erresuma] gaiztuko dela edo tzartuko, bertzela baino gehiago. JE Bur 55. Harrabotsak ere gaizten du ontsa ez dena [eria] . Ib. 187.
v. tbn. Jnn SBi 56.
azpiadiera-1.1
(Part. en función de adj.).
Itsaso gaiztua ematu. Lç Adv ** 5r.
Itsaso gaiztua ematu. Lç Adv ** 5r.
azpiadiera-1.2
(Tras tema nominal nudo, en composición). Cf. gozakaiztu.
Jendeak eskapatunáies arát onát, ta ezin eskápa, flakurraturík, kolóre gaizturík. LE Doc 190. Hil-hotza, itxuragaiztua, bizi direnen izigarri. Dv LEd 154.
Jendeak eskapatunáies arát onát, ta ezin eskápa, flakurraturík, kolóre gaizturík. LE Doc 190. Hil-hotza, itxuragaiztua, bizi direnen izigarri. Dv LEd 154.
sense-2
2.
(BN, S; Gèze, Dv)
Ref.:
A;
Lrq
.
Encolerizar(se), irritarse. "Mettre en colère" Gèze. "S'irriter" Dv. "Se mettre dans une violente colère" Lrq. v. gaitzitu.
Mundu hunetako gaitzak pazientiki eta gaiztu gabe pairatzen dituztenak. Mat 157. Herodes, ikhusirik Majek inganatü ziela, gaiztürik jarri zen. Ip Mt 2, 16 (Lç aserre, He hasarratu, TB koleratu, Dv haserre gaitzean). Hain zen gaiztua, non ezpaitzezaken elhe bat ere erran. Prop 1880b, 33. Gure burhasoak gaiztü ziren erakaspen hoien entzütiari. Ip Hil 165. Heretiko haietarik bat, S. Dominikak egiten zian hunaz gaiztürik, [...]. Ib. 217. Erakaspen berri hoiek nahasi eta gaiztü zütian Khiristiak. Ib. 92. [Behargabedünetarik] zunbaiten ixil eta ekürü egon-eraztia neke zen. Sobera gaizten zirelarik, [...]. Const 29.
Encolerizar(se), irritarse. "Mettre en colère" Gèze. "S'irriter" Dv. "Se mettre dans une violente colère" Lrq. v. gaitzitu.
Mundu hunetako gaitzak pazientiki eta gaiztu gabe pairatzen dituztenak. Mat 157. Herodes, ikhusirik Majek inganatü ziela, gaiztürik jarri zen. Ip Mt 2, 16 (Lç aserre, He hasarratu, TB koleratu, Dv haserre gaitzean). Hain zen gaiztua, non ezpaitzezaken elhe bat ere erran. Prop 1880b, 33. Gure burhasoak gaiztü ziren erakaspen hoien entzütiari. Ip Hil 165. Heretiko haietarik bat, S. Dominikak egiten zian hunaz gaiztürik, [...]. Ib. 217. Erakaspen berri hoiek nahasi eta gaiztü zütian Khiristiak. Ib. 92. [Behargabedünetarik] zunbaiten ixil eta ekürü egon-eraztia neke zen. Sobera gaizten zirelarik, [...]. Const 29.
sense-3
3.
(SP).
Dificultar. " Gaitztea, rendre ou devenir difficile" SP, que cita a Ax. " Alferkeriaz lana gaizten da " H (ap. DRA, pero no lo encontramos).
Bekhatuaren usantzak gaitzten du berthutearen bidea. Ax 90 (V 61). Kolerak eta errabiak / dute gaitzten errexena. Gy 53.
Dificultar. " Gaitztea, rendre ou devenir difficile" SP, que cita a Ax. " Alferkeriaz lana gaizten da " H (ap. DRA, pero no lo encontramos).
Bekhatuaren usantzak gaitzten du berthutearen bidea. Ax 90 (V 61). Kolerak eta errabiak / dute gaitzten errexena. Gy 53.
sense-4
4.
"Devenir énorme"
Dv.
"(BN, S), llegar a ser enorme"
A.
gaiztu
-
gaiztu....
-
1. (BN, S ap. A ), gaitztu ( VocBN ), ga...
-
(Part. en función de adj.). Itsaso gaiz...
-
(Tras tema nominal nudo, en composición...
-
2. (BN, S; Gèze, Dv) Ref.: A; Lrq . Enc...
-
3. (SP). Dificultar. " Gaitztea, rendre ...
-
4. "Devenir énorme" Dv. "(BN, S), llega...
<< gaizkondu 0 / 0 gazigar >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
