OEH - Bilaketa
5 emaitza naharo bilaketarentzat
goiburua
gozaro.
tradizioa
Tr. Atestiguado ya en Ezcurra (gozoro ), y en Harizmendi (con interpr. no del todo segura); no vuelve a documentarse hasta mediados del s. XVIII. A partir de esta época se encuentra bien documentado en autores meridionales (al Norte lo hallamos en TB ). Ambas formas, gozaro y gozoro se emplean en proporción similar.
sense-1
1.
(V, G, AN; H),
gozoro (Lar)
Ref.:
A;
Etxba Eib
.
Placenteramente; suavemente, delicadamente. "Placenteramente" , "dulcemente", "apaciblemente", "deleitosamente" Lar. "Agasajar, norbait ondo artzea, gozoro tratatzea " Ib. " Gozaro, ondo esanaz, itxuli eben etxera " Etxba Eib. v. 1 goxaro.
Ain gozoro apaindu digu / orai digun jatean. Ezcurra 43s. Zure ezpainei badarie / garazia naharo. / Hargatik hautatu zaitu / Iainko Iaunak gozoro. "Benedixit te Deus in aeternum" (Ps 44, 3). Hm 58 (la misma fórmula en págs. 48, 67, 131 y 161). Jesusen biotzarekiko debozioaren gaia obeto, ederkiago, gozoroago [apaindua]. Lar Carta a Mb 278. Gozoro bizi gaitean. Cb Eg III 216. Baña zek geijen zurtuten naben ni ta gozaro, da ikustia [...]. Mg PAb 186. Naroro ta gozaro bizi. Añ EL2 59. Lo ta lo egiñ ezazu gozoro. Echag 106. Lagunakin arratsalde-gosari bat gozoro egin dezadan. Lard 418 (303 gozaro). Ementxe biziteko / geure lur maitian, / pozik, gozaro eta / bake ederrian. Afrika 79. Belarrijetatik gozaro sartuten. Altuna 47. Onen antzeko izketakin gozoro igaro zuten eguardi-arte ura. Anab Usauri 115. Yazten da, basoa gozoro. 'Mansamente'. Ldi BB 58. Itzegin gozoro. Or BM 108. Zeuk esnatzen duzu (gizona). Zu goratuz gozaro dedin. Txill Let 124. Ezarten eutsan eskua gozaro, jaustea eragotzi nairik. Erkiag BatB 76. Sudur-zilloetati keia gozaro kanporatzea. Ib. 125. Gozaro pakean bizi. Gazt MusIx 119. Doñu ezti ta leunean [...] gozaro jotzen dunean. Ib. 169. Eguzkiaren laztan beroa emen artzen det gozoro. NEtx LBB 357. Gozoro mosukatua izatean. PPer Harrip 11.
v. tbn. Zav ms. (ap. DRA). JJMg Mayatz 146. Ur MarIl 75. AB AmaE 411. Ag Serm 247. A Ardi 4. Enb 142. Etxde JJ 110. Ibiñ Virgil 63. Gozoro: Aran SIgn 110. Ag G 189. "Aurtxo txikia" (ap. DRA). Bilbao IpuiB 64.
Placenteramente; suavemente, delicadamente. "Placenteramente" , "dulcemente", "apaciblemente", "deleitosamente" Lar. "Agasajar, norbait ondo artzea, gozoro tratatzea " Ib. " Gozaro, ondo esanaz, itxuli eben etxera " Etxba Eib. v. 1 goxaro.
Ain gozoro apaindu digu / orai digun jatean. Ezcurra 43s. Zure ezpainei badarie / garazia naharo. / Hargatik hautatu zaitu / Iainko Iaunak gozoro. "Benedixit te Deus in aeternum" (Ps 44, 3). Hm 58 (la misma fórmula en págs. 48, 67, 131 y 161). Jesusen biotzarekiko debozioaren gaia obeto, ederkiago, gozoroago [apaindua]. Lar Carta a Mb 278. Gozoro bizi gaitean. Cb Eg III 216. Baña zek geijen zurtuten naben ni ta gozaro, da ikustia [...]. Mg PAb 186. Naroro ta gozaro bizi. Añ EL2 59. Lo ta lo egiñ ezazu gozoro. Echag 106. Lagunakin arratsalde-gosari bat gozoro egin dezadan. Lard 418 (303 gozaro). Ementxe biziteko / geure lur maitian, / pozik, gozaro eta / bake ederrian. Afrika 79. Belarrijetatik gozaro sartuten. Altuna 47. Onen antzeko izketakin gozoro igaro zuten eguardi-arte ura. Anab Usauri 115. Yazten da, basoa gozoro. 'Mansamente'. Ldi BB 58. Itzegin gozoro. Or BM 108. Zeuk esnatzen duzu (gizona). Zu goratuz gozaro dedin. Txill Let 124. Ezarten eutsan eskua gozaro, jaustea eragotzi nairik. Erkiag BatB 76. Sudur-zilloetati keia gozaro kanporatzea. Ib. 125. Gozaro pakean bizi. Gazt MusIx 119. Doñu ezti ta leunean [...] gozaro jotzen dunean. Ib. 169. Eguzkiaren laztan beroa emen artzen det gozoro. NEtx LBB 357. Gozoro mosukatua izatean. PPer Harrip 11.
v. tbn. Zav ms. (ap. DRA). JJMg Mayatz 146. Ur MarIl 75. AB AmaE 411. Ag Serm 247. A Ardi 4. Enb 142. Etxde JJ 110. Ibiñ Virgil 63. Gozoro: Aran SIgn 110. Ag G 189. "Aurtxo txikia" (ap. DRA). Bilbao IpuiB 64.
azpiadiera-1.1
[Olerkiei] zuk, irakurle, begaldi bat ematen baiezu, gozaro ni.
EA OlBe 5.
azpiadiera-1.2
(Con reduplicación intensiva).
Gozo gozoro bere arima Aita Zerukoaren eskuetan utzi zuan artean. Ag Serm 146. Musu ematen zien gozo gozoro esanez: [...]. Inza Azalp 8 (v. tbn. 20). Gozo-gozoro [barre eragin] . Bilbao IpuiB 10 (v. tbn. 95 y 84). Orra semeak amari goza gozaro idaroki eutsana. Erkiag BatB 27.
Gozo gozoro bere arima Aita Zerukoaren eskuetan utzi zuan artean. Ag Serm 146. Musu ematen zien gozo gozoro esanez: [...]. Inza Azalp 8 (v. tbn. 20). Gozo-gozoro [barre eragin] . Bilbao IpuiB 10 (v. tbn. 95 y 84). Orra semeak amari goza gozaro idaroki eutsana. Erkiag BatB 27.
sense-2
2.
(Lar, H),
gozoro (Añ).
(Sust.).Placer. "Deleite" , "regalo, delicia" Lar. "Deleite sensual: (c.) aragizko [...] gozoroa " Añ.
Aragizko gozaro zikin, bereala igaro zan bategatik erreko nabe. Añ EL1 57 ( EL2 65 atsegin zoro zikin ). Ezen berze orduz gu ere erhoak ginen, errebelak, [...] menpekotuak gutizia lizunei eta gozaroei <gozarro->. TB Tit 3, 3 (Dv zalekeria ).
(Sust.).Placer. "Deleite" , "regalo, delicia" Lar. "Deleite sensual: (c.) aragizko [...] gozoroa " Añ.
Aragizko gozaro zikin, bereala igaro zan bategatik erreko nabe. Añ EL1 57 ( EL2 65 atsegin zoro zikin ). Ezen berze orduz gu ere erhoak ginen, errebelak, [...] menpekotuak gutizia lizunei eta gozaroei <gozarro->. TB Tit 3, 3 (Dv zalekeria ).
sense-3
3.
(Sust.).
"Recreo, sitio delicioso, gozaroa, gozategia
"
Lar.
azpisarrera-1
GOZARORA.
"Obeto da gozarora jan, es preferible comer a gusto" A Apend s.v. obeto.
azpisarrera-2
GOZARO-TRATATZAILE
(gozoro- Lar). "Agasajador" Lar.
gozaro
-
gozaro. Tr. Atestiguado ya en Ezcurra (g...
-
1. (V, G, AN; H), gozoro (Lar) Ref.: A; ...
-
[Olerkiei] zuk, irakurle, begaldi bat em...
-
(Con reduplicación intensiva). Gozo goz...
-
2. (Lar, H), gozoro (Añ). (Sust.).Place...
-
3. (Sust.). "Recreo, sitio delicioso, go...
-
GOZARORA. "Obeto da gozarora jan, es pre...
-
GOZARO-TRATATZAILE (gozoro- Lar). "Agasa...
<< frankia 0 / 0 jario >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
