Harremana

    OEH - Bilaketa

    8 emaitza nagusigo bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    mintzatu.
    tradizioa
    Tr. De uso general en los dialectos septentrionales. En Chourio, Haraneder y Goyhetche (25 miñtzatzen, 294 mintzatzea ) hay ejs. con y sin palatalización. En la tradición meridional es usual entre los navarros (incluyendo en éstos a Gamiz) ya desde Beriayn, y es empleado por autores guipuzcoanos y vizcaínos desde la segunda mitad del s. XIX. Hay participio mintza en Beovide (AsL 185), Lauaxeta, Labaien, Lizardi, Etxaide (JJ 82) y Basarri (los dos últimos junto a mintzatu ). En DFrec hay 437 ejs. de mintzatu, 45 de ellos septentrionales.
    sense-1
    1. (G-to, AN, L, B, BN, Ae, S, R; Urt I 159, Ht VocGr 313, Lar, VocS 139, Añ (AN), Izt 58r, VocBN , Gèze, Dv, VocB ; -nz- Volt 14, SP, Aq 393, Lecl, Arch VocGr), mintzetu (AN-ulz-olza) Ref.: A (mintzatu, minzatu); Lrq; Iz Ulz (mintzétu); Echaide Nav 260-261; Gte Erd 36, 222; EAEL 268.
    (Aux. intrans. unipers. o bipers.). Hablar. "Parlar" Lar, Añ. "Orar" Lar. "Conversar" Añ. " Mintze zaitte uskéraz " Iz Ulz. v. HITZ EGIN.
    Sekretuki behar dizit harekila minzatu. E 161. Neskatok ere etziazkiguk minzatuko. (Monreal, 1565). ReinEusk2 102. Permeti iezadak minza nakión populuari. Lç Act 21, 39. Noaie Iaungoikoareki minzatzera. Ber Trat 32v. Kofesatzea da Iainkoarekin mintzatzea. Ax 546 (V 350). Beha lehenik, minza azkenik. O Pr 79. Esku altxatzen tudanak, / mintzatzen zaitzun mihia. Gç 67. Lehenbizirik mintzatuko naiz ene sort-lekhuaz. ES 155. Mintza ahal nakikeo? Urt Gram 527. Ago ixillik, ez akidala mintza gehiago. Ch III 6, 4 (I 1, 3 miñzatzea). Orazio ontan noreki minzatzen gara? El 42. Ez zaitezela behiñere miñtza ez zure buruaz, ez zure ahaideez, ez zuk egiñikako gauzez. He Gudu 147 (mintza zaite en la misma pág.). Guk nori bere jait-hitzkunzan minzatzen ta hitz egiten baligute bezain ongi aditzea. Mb IArg I 356. Bazakiagu Jainkoa Moysi mintzatu izan zaiola. Lg II 179. Ez zaitezela behinere nihortaz gaizki minza. Mih 65. Bein minzatu zé Eba ta galdu zue mundua. LE Prog 122 (Doc 114 mintzatu). Allo Denisa, hi ere / minza adi aitzina. Xarlem 241. Ahalaz ez mintza bertzeren hutsez. Dh 75. Hola zen haxeria minzatu. Arch Fab 207. Egun erleez mintzatu gogo natzaizu. Dv Dial 10 (Ip mintzatü; It itz egin, Ur berba egingo). Oraikoan mintz[at]uko natzaitzu lanari lotzeko moldeaz. Dv Lab 24. Ordu da mintza gaiten Budaz. Hb Egia 60. Aitagoria erraiten tzunian noreki mintzatu zra? CatR 33. (CatSal 33 mintzatzen, CatAe 33 mintzo zira) Baña alperrik mintzatu egiñ an zan orrelan. AB AmaE 444. Ederki mintzatu zare. Arb Igand 152. Mintzatu den baino ardurago egon da ixilik. HU Aurp 70. Zuketzaz mintzatan gra. Mdg 147. Aite guria erraten duzuleik norekiñ mintzetzen zara? CatUlz 22. Sudurrez mintzatzen zaleak ditugu. A Ardi 12n. Ixilik egon ala mintza, zer egin ez zakiela. Barb Sup 7. Pranko altutik mintzatutzen zan / ona zeukan eztarriya. Tx B I 99. Orretzaz ere mintzako gera. Lab EEguna 64 (v. tbn. SuEm 209). Zuka zoroki mintza zitzaidan, zaldun arrotza bainintzan. Ldi BB 148. Ni ezpainaiz nere baitatik mintzatu. Ir YKBiz 429. Beste aldia ikuturik / olan mintza zan otsoko: [...]. "Así habló" . Laux AB 58. Horrela mintzatu zena zen Oihanburuko Matilda. Lf Murtuts 108. Halako urgulu bat erakusten zuen bere mintzatzeko maneran. JEtchep 87. Gazte maiteak or mintza ziran / egundoko errespetoz. Basarri 112 (51 mintzatu gaitean). Ez giñan askoz geiago mintzatu. Anab Aprika 12. Gureak ja egin du, gaiten garbi mintza. Xa Odol 179. Egia erran, ez da nehor mintzatzen pastoralan; denak breset-ka kantatzen dira. Lf ( in Casve SGrazi 13 ). Ongi ta zuzen mintzatu aiz. Berron Kijote 118. Gia ori gazteleraz ondo mintzatzen zan. Gerrika 248. Ene ttantta Mañaña Amerika Buenos-Airesetakoaz nola ez naiz hemen mintzatuko! Larre ArtzainE 210. Gezurretan mintzatzeaz gainera, ezin-sendatuzko ezjakintzat dauka bere burua. MIH 224. Hizkuntza bera ezin mintza daiteke, hizkuntza hori darabilten hiztunak mintzatzen dira. MEIG IV 54.
    v. tbn. (Sólo para textos occidentales): Aran SIgn 44. Ud 77. Sor AKaik 110. Zab Gabon 39. Otag EE 1882c, 476. Urruz Urz 32. AzpPr 81. Goñi 81. Ag G 194. Lh Yol 25. ArgiDL 27. Enb 180. EusJok 22. MendaroTx 289. JMB ELG 87. TAg Uzt 36. EAEg 6-4-1937, 1440. Zait Sof 57. Or Poem 546. Etxde AlosT 62. JAIraz Bizia 55. Txill Let 75. Erkiag Arran 127. Arti MaldanB 210. Osk Kurl 206. Vill Jaink 87. MAtx Gazt 77. BEnb NereA 194. Ibiñ Virgil 54. Olea 89. Uzt LEG II 238. Ataño TxanKan 226. Onaind STeresa 52. Albeniz 46. Mintza: Olea
    azpiadiera-1.1
    (Aux trans.).
    Zer billatzen dú edo zergátik mintzatzen dú onéki? LE Io 4, 27.
    azpiadiera-1.2
    (Part. en función de adj.).
    Egungo egunean izkribuen bidez eta ez bestela igerriko baitiogu, hor nonbait, nolakoa zen orduko hizkuntza mintzatua, hangoa edo hemengoa. (In MEIG VI 26 ).
    azpiadiera-1.3
    (Con sujeto no humano).
    Tronpeta da minzaturen mundu guzietarik. E 61. Itsasoa minza zaite / dakizun aheriaz. Hm 94. Haiñ eztiki izatu zen / haren bihotza mintzatu. Gç 71. [Dizipuluak] ixil balitez ere, harriak mintza litezke oraino hek baino gorago. Lg II 221. Gure nausi dibinoak egin dituen guziez mintza litezkeien liburuak. Ib. 150. Ikhusiren du eskuara erdara bezain ongi mintza daitekela edozoin gauza handi eta goratikakoez. Arb Igand 12. Mendi hoik mintza balite, zer erasiak! Ox 29. Zuen Aitaren Atsa mintzatuko da zuengan. Ir YKBiz 198. Mintza bitez zenbakiak, numeroak. Ldi IL 117. Euren biotzak eztira mintza onezkero aurrai dagokienez, gaxte ameskor eta ustetsuai dagokienez baizik. Etxde JJ 214. Mintza bitez, bestela, nere sorbaldak. Berron Kijote 187.
    azpiadiera-1.4
    Konziliorik gabe, Eliza mintza daiteke eta mintzatu izan da.Hb Egia 115. Gaztelaniaz mintzatzen den kultur munduan partaide diren euskaldunentzat. MEIG VII 183.
    azpiadiera-1.4.1
    (Aux. trans.).
    Bakoitzaren ibillerak eta izaerak itzak bañan garbigo mintzatzen dute. JAIraz Bizia 97.
    azpiadiera-1.5
    (Aux. trans. bipersonal). Hablar (una lengua).
    Gaizki ba doaz ere / orra euzkeraz / ifin naiz au egiten / neure bildurraz / Egizu farre / gaizki mintzatzen badut / lotzarik bage. Gamiz 203. Aspaldiko gure mintzaia, oraino ere miliun bat herritarrek gutartean mintzatzen duguna. Arb Igand 35. Eskuara dezagun ikhas, mintza, irakur, osoki ezagut. Ib. 20. Hiruek, bai amak, bai alabek, mintzatzen dute eskuara. JE Ber 38. Egiazko azkaindarrek behar lukete [...] Chourio, Lapeire eta Hiribarren batzuen euskara mintzatu. Zerb Azk 31. Heien nagusigo politikoarekin batera itzali ziren mintzatzen zituzten ipar-germanarazko hizkelkiak. Mde Pr 208. Ez ziteken izen goiti hori Sadan emanen, ez balitz Sadan ezkuara mintzatu. Ardoy SFran 71. Ez itz batzuek baizik osoan / mintzatuz gure euskera. Ayesta 93.
    azpiadiera-1.5.1
    (Impers.).
    Kornubiera mintzatu izan den azkenengo egunetaraino. Mde Pr 250.
    azpiadiera-1.6
    Horren gainian ere badut zer mintza.ChantP 92.
    azpiadiera-1.7
    (Aux. trans. tripersonal).
    Abe Maria edo Salbea erraten duzunean nori mintzatzen diozu? Añ CatAN 33. Agertu zen ardura bere Apostoluei eta bertze dizipuluei, mintzatzen ziotelarik. CatJauf 62. Danak zerbait mintzatzen ziotela etzuan ba uste? Ag G 335. Zer mintzaira mintzatzen ote zion? Ardoy SFran 136. Bi sarreraren eske / egin diot mintza. Olea 76. Al baldin bada itxuraz / nai nizuke mintza. Uzt Auspoa 43, 112.
    azpiadiera-1.8
    " Mintza, se usa en el juego del mus como fórmula para cambiar de juego e indicar que 'no hay mus', mintza 'habla'" A. " Mintza (AN-5vill, B, BN-arb) [...] (musean, mus kentzen denean)" Gte Erd 192. " Nor da mintzatzen? Nor da mintzo? (BN-arb), ni al naiz botatzen orain? (AN-gip)" Ib. 192.
    sense-2
    2. (Aux. trans.). Decir.
    Behin ere hekien aitzinean hitzik mintzatu gabe. ES 384. Jaunen ordenaz zurekiñ itz bi / nai zituela mintzatu. Auspoa 97, 68. Zuk itz-erdi bat mintza orduko, / bai pozik beteko ere. SMitx Aranz 62. Itz bakar ori mintza orduko / kantari jartzen gaituzu. Ib. 192.
    sense-3
    3. (Aux. trans. bipersonal). Hablar con. Tr. Documentado sólo en textos septentrionales.
    Maitia nahi zütüt segreki mintzatü. Etch 72. Parlamentako yaun bat zuen axkidea, / maiz hura mintzatzeko bazuen bidea. Hb Esk 101. Mintzatzen dute zapataina eta erosi nahi diote bere tokia. Hb Egia 18. Karga horren pean jarri baino lehen kofesora nahi dut mintzatu. Laph 184. San Sermeinek horrela mintzatu zuen haurra, Nanterreko familiarik errumesenekoa zen. Jnn SBi 69. Zerura zitakek igan, / ene ama mintza dezan? Ox 43. Ganixek eta nik jada bazakiagu elgarren berri: athe gibel hortan mintzatua diat… eta berritz hik baino lehenago mintzatuko! Zerb BiGo 305. Katixa, behar dizugu / Jaun erretora mintzatu. PierKat 46. Poliza nahi du eriak buruz buru mintzatu. Larz Senper 116. Aitak nahi omen gaitu mintzatu. Ib. 132. Erran gabe doha aita doloratuak bere jainkoaizuna mintzatu zuela. Ardoy SFran 211. Mañex etxalde hortaz nahikatu zen, mintzatu zuen jabea [...]. Lf ELit 256. Desiratzen ginuke zure mintzatzia. Balad 117. Behar zaitut Etxebarne jaunaren kasuaz mintzatu. Etchebarne 142. Igandean elizan ikusten eta mintzatzen ginuen jende hura. Larre ArtzainE 224.
    azpisarrera-1
    EZ DA ZER MINTZATURIK. No hay de qué hablar.
    Baiña bitartean, anarteraiño, ezta zer mintzaturik. Ax 51s (V 33). Anarteraiño, ezta lekhurik, ezta zer mintzaturik. Ib. 194 (V 130). Griñei jarraitu gakizkien, eta ortaz landara emen ezta zer mintzaturik. Vill Jaink 165.
    azpisarrera-2
    EZIN MINTZATUZKO. "Qu'on ne peut entretenir, inabordable" Dv.
    azpisarrera-3
    MINTZA BITARTE. Tiempo en que se habla.
    Luzexko egin arren, guziok ixilik entzun diogu. Azken-aldera, txalo anitz; mintza-bitartean, bat ere ez. Ldi IL 25.
    azpisarrera-4
    MINTZA ETA MINTZA. Hablando sin parar.
    Yardun ta yardun, mintza ta mintza, ekin ta ekin berritsukerian. Ldi IL 77. Egindako burrukaz mintza ta mintza, Puerto Lapizeko bideari jarraitu zioten. Berron Kijote 94.
    azpisarrera-5
    MINTZATU-NAHI. "Désireux de parler. Mintzatu-nahia ixilik egon behar izan da, il a dû garder le silence avec bonne envie de parler" Dv.
    azpisarrera-6
    ONGI MINTZATZEKO.
    Propiamente hablando.
    Hura da ungi mintzatzeko hautetsien marka eta zigillua. " Proprie" . Ch III 54, 18.
    azpisarrera-7
    ONGI MINTZATZEN.
    Propiamente hablando.
    Grazia hau naturaleza gaineko argia da, Jainkoaren dohain berezi bat, eta, ongi minzatzen hautatuen sigillua, eta sekulako salbamenduaren seinalea. " Proprie" . SP Imit III 54, 8.

    mintzatu

    mintzatu
    << gehiengo 0 / 0 nagusingo >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper