OEH - Bilaketa

1062 emaitza nagusi bilaketarentzat

Sarrera buruan (148)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
txalupa.
sense-1
(gral.; Lar, Ort Voc (V-ger)), xalupa (L, BN, S; SP, Deen I 322 <selupa> y II 65 <salu->, Urt I 118, Dv, H), txalopa Ref.: A (txalupa, xalupa); Ort Voc; Etxba Eib; Holmer ApuntV; Elexp Berg .
Chalupa, lancha, bote. " Txalüpa, lancha" (V-ger). Ort Voc. " Txalupa txostor baten jabe zan ezkondu zanian " Etxba Eib. " Txalupan ibili giñan Ondarruan " Elexp Berg. v. batel, galupa. Tr. Documentado tanto al Norte como al Sur, si bien no se encuentran ejs. septentrionales a partir de finales del s. XIX. Txalupa es la forma propia de la tradición meridional y xalupa de la septentrional. Al Sur hay además txalopa en una balada recogida en Ondárroa (Balad 58), en un refrán de la misma procedencia, en un ej. de EusJok (38) y, junto a txalupa, en D. Agirre, J. Elizondo y Etxaburu. En DFrec hay 46 ejs. de txalupa y 4 de txalopa, todos ellos meridionales.
Xalupa irauli gabe gillaz gañera. EZ Man II 155. Xaluparen arrauak, untziaren belak. Ax 495 (V 320). Baxamarean xalupa enkailla daiteke. INav 134. Baldin kostan emendatzen bada pinaz edo xaluparik. (1749). SenperEus 39. Bi sokak autsi ta gelditu zan ontzitik urruti txalupa. Mb IArg II 280. Kontxan egongo dira / txalupa ta ontziyak / banderaz apaindurik. Echag 86. Untzirik eta xaluparik edo batelik gabe. AxIp 386. Txalupa txiki batean, euren bizia galtzeko zorian. Apaol 57. Adour deitzen den ibaia handiaren erdian, bapurrak zabilan xalupa handiaren barnean. Elsb Fram 133. Itsaso gainean, / xalupa bat saltoka dabil lanjerean. Arb Igand 160. Itxasoa zelan egoan ikusirik, txalupetako nausiai ots [...] egiten eutsen. A BeinB 86. Txalupa asko ondatu zirean ekatx aregaz. Echta Jos 93. Goizean goizetik jagi bear izaten eban txaluparako. Ib. 78. Getari, Motriko ta Lekeitiyo sudur aurrean ikusten ziran, ta andik onuzko bitartean txalupa-treiñeruak bazebiltzan. Inzag RIEV 1923, 504. [Arrantzurako ontziak] oek dira: treñeroa, txalop aundiya, potiña [...]. Elizdo EEs 1925, 213 (v. tbn. 215 txalop aundi; 249 txalupa). Ondarrabiyak Pasaiari ta / Donostikuak elkarri, / lauak txalupak trukatu. Tx B II 179. Urek eroango al zaitu / andratxu gaztia. / Zeu txalupe zariela / bai aita frailia. Balad 126. (v. tbn. 213) Txalupako arraunlaria. Osk Kurl 126. Gurmatzan txalopak tutuka, etxean andrak erreguka. (V-m). EZBB I 138. Terranobara joandako txalopa baten. Etxabu Kontu 131. Eztago txalupa, ez ontzi, ur gañian ibiltekorik. Gerrika 253. Portu txiki bat da Zarauzko moilla [...]. Txalupak bakarrik sartzen dira. Zendoia 111.
v. tbn. Echag 23. Izt C 208. DurPl 60. Arrantz 33. Sor Gabon 31. Xe 283. Arr May 182. Azc PB 103. A BeinB 58. Ag G 4. Lh Yol 3. Inza Azalp 90. FIr 151. Ldi UO 25. Or Mi 41. Txill Let 47. Erkiag Arran 77. Anab Poli 22. Vill Jaink 44. Zait Plat 41. MAtx Gazt 96. Ibiñ Virgil 111. Uzt LEG I 47. Alzola Atalak 49. Lasa Poem 63. Berron Kijote 222. Etxabu Kontu 199. Xalupa: CartUrruñ 132. Laph 225. Mde HaurB 108.
azpiadiera-1.1
(Como primer miembro de comp.).
Txalupa maisuakaz batera osteratu bear izaten eban Talara. A BeinB 86. Edozein txalupa-iaubek eroan gure izen ninduen beragaz. A BGuzur 137. Txalopa jabeak dituzu ta... guk barriz, potintxu bat baño besterik eztaukagu. Ag Kr 24. Txalopa jaubien emazteak, emakume ixill da onak geienetan. Ib. 66 (v. tbn. txalupa jaube EZBB II 117 (V-m)). Itxas aga ta txalopa masteakaz. Ib. 216. Bittor da txalupa-jaubea eroan ebezan ostatu batera. Echta Jos 254 (v. tbn. 250). Txalupa garbitasunak eta beste arazoak amaittuten. Ib. 103. Urertzeko basatan, txalopa saiats, [...] soka ustel, kate zar ta aingura ordoituak. Ag G 215s.
azpisarrera-1
TXALUPA HANDI. Tipo de embarcación de pesca (cf. supra ejs. triviales de txalupa handi).
[Itxasontzi] andienak, potin-andi edo txalopa-andi izenekoak, egaluzetarako. Etxabu Kontu 114. Kaia [...], orduan, len belaz eta arraunez erabilten ziran txalopa andi ta treñeru zarrez beteta egoten zan. Ib. 18. Ondarroatar txalopandia billatu eban. Ib. 131.
azpisarrera-2
TXALUPA-ERTZ. Borde de la lancha.
Toleta: Karelean edo txalopertz gañean erramuari eusteko ipinten dan ziria. Ag Kr 88n.
azpisarrera-3
TXALUPAKO. Tripulante de una chalupa.
Txalopakoak jagi jakozan gora goraka, ardantegiko lagunak ia ito eben, edozeñek esateutsan, kalean, saldutako gizona zala. Ag Kr 176. Txalopakoen begietatik [...] ezkutau. Ib. 209.
azpisarrera-4
TXALUPA NAGUSI. "Txalupa nagosia (V-ger-m), lancha de altura, besuguera o atunera" A.
Joan zan txalupa nagosi bat Mundakatik Elantxobera. Echta Jos 260. [Ontzi luze bedar bat] txalupa nagosiak baño, bi bidar luzeagoa. Ib. 114.
azpisarrera-5
TXALUPA-NESKATILA. "Txalüpe neskatille, mujer encargada del suministro de cuanto se necesita para pescar y de llamar de madrugada a los tripulantes de la lancha. [...] Suele haber en cada lancha dos de estas mujeres y perciben un cuarto de mareaje" (V-ger) Ort Voc.
Kosepa. Antoni. Ogetamar urte inguruko txalupa-neskatillak. Ort Oroig 101.
azpisarrera-6
TXALUPA-TIRA. "Botadura de chalupa. Jendea mollera dijoa, txalupa-tira da ta" Gketx Loiola.
txalupa
<< TXAKUR NAGUSI 0 / 0 UNAI NAGUSI >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper