errumano, erruman(a), errumañ(a), erremono, romano, roman(a).
Romano. v. erromatar. Tr. Usado al Norte ya desde Leiçarraga; al Sur sólo aparecen algunos ejs. aislados, como los versos vizcaínos de 1688. Durante los ss. XVI, XVII y principios del XVIII sólo lo encontramos con r- inicial; a partir de esta época err- va aumentando su uso, hasta dominar casi completamente desde mediados del XIX. Hay errumano en JesBih (402; 432 romano ), Laphitz y CatS (33), errumanek y errumañetan en Eguiateguy (256 y 177), erremono en un texto de Irún de mediados del s. XIX.
Ethorriren dirade Romanoak, eta arrasaturen duté bai gure lekhua, bai nazionea. Lç Io 11, 48 (TB romano, Leon erromano; He, Dv, EvS, Ol, Ker, erromar, LE, Arriand, Or, IBk, IBe erromatar). Kolazione romanak. Tt Arima 59. Eliza Sainta Katolika, Apostolika eta Romanoaren begira. FPrS 17. Bentaja romanoai / deroezu, Isasi. BBizk 17. --Zergatik deitzen da Romanoa? --Zeren Erroman den Eliza baita berze Eliza guzien Ama eta buruzagia. CatLav 55. (V 36) Neor salba daitekea Eliza erromanuaz kanpuan? CatLan 54. Ez da katolikoa, / Ez da erromanoa. Monho 30. Eztük aski izanen / romanuen gaiski tratatzia. Xarlem 1304. Martirilogio romanoak emanten dú fakultáde zelebrátzeko mártir bekála ánitz sazerdote. LE Ong 67v. Eliza Sainta Katolika, Apostolika eta Romanuak. UskLiB 24. Enperadore romano. Gy 305. Soldado erromano gerlarat emana. Hb Esk 31. Erremonoak ekarri zizkiguten ezpataren puntan bere lege gogorrak. IrunSerm 243. Eskol-etxe errumanoa. Laph 247. Erromanoen eskuetan. Jnn SBi 6. Erromanoak zagozilarik orotan hurbil nagusi. Ox 160. Erromanoen denboran. Zub 125. Erromanoek egin zubi zahar beregizkoaren muthurretik. JE Ber 9. Zubi erromano famatuarentzat. Zerb Azk 50. Jondoni Paulok Erromanoeri. Ardoy SFran 348. Erromanoen egunetan. Lf ( in Casve SGrazi 7 ). Lehengo euskaldun eta erromanoen bataila bat. Larre ArtzainE 121. Erromanuek dira lüzaz / indarrekin amürratü. Casve SGrazi 128.
v. tbn. Lap 6 (V 5). Elsb Fram X. CatJauf 66. Barb Sup VI. Romano: He Act 16, 21.