OEH - Bilaketa

1062 emaitza nagusi bilaketarentzat

Sarrera buruan (148)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
errenditu.
tradizioa
Tr. Documentado desde Lazarraga, a partir del s. XVIII lo hallamos en autores guipuzcoanos y en Lizarraga de Elcano. En DFrec hay 10 ejs., meridionales. v. errendatu.
sense-1
1. (G-azp), rendidu (Aux. intrans.). Rendirse; conformarse. "Etsian aurrian errendittu inda" ZestErret.
Rendidurik nago, ze bekit gerra. Lazarraga B3, 1154r. Ditxoso zuregaiti ilten dana, / ni legez bizi dala penaetan, / determinadu baga rendietan / zugaiti kruel dala beregana. Ib. B20 1193v. Utzi zaite berarén éskuan errenditurík. LE Ong 82r. Geroenean ere nai ta nai ez izan zeban errenditu bearra [...] D. Antonioren menpean. Izt C 433 (338 errendatu). Premiyua batentzat / zan anuntziyuan, / errenditu biar du / kondiziyuan. AzpPr 77. Indartsua bazera ere, errendituko dira zure indarrak. Ill Pill 18. Ordun iru orduko tartea eman nion Santa Kruzi, ta errenditu zan, firmatuko zula. Or SCruz 116. Gu're aren [Jesukristoren] ordenetan errenditzen gera. Tx B II 265. Idazleok noren neurrira errendituko, zer artuko legetzat? El patrón Txirrita? El patrón Muxika? El patrón Yauregi? Ldi IL 82. Ia errenditzeko zegon garaiean [...] / bazekila [...] / nondik letorkean / garaipide ziurra. SMitx Aranz 213. Iñork ez degu errenditu nai / legeak jartzen dun langan. Basarri 170. Azkenean militarrak errenditu ziran. Salav 52. Naikua dezu gazte-denbora / nola zan oroitutzia, / ain da gaiztua sasoi dan arte / kristaua errenditzia. Lizaso ( in Uzt Noiz 102 ). Pasa zazu eizian / nai dezun ainbat denbora / baña errenditzen ikasi zazu / nere salletik kanpora. J. Agirre in Xa EzinB 125. Andereiño baten oiñetan errenditua. Berron Kijote 196. Kuartelak errenditu ziran ta gorriak nagusi jarri ziran. BAyerbe 67. Gizona arrazoietara errenditzen ez dan bitartean, gaizki joango gera. Insausti 217.
sense-2
2. (V-gip, G-azp) Ref.: Gketx Loiola; Gte Erd 134; ZestErret .
(Aux. trans.). Rendir, someter, vencer, dominar. " Errenditu (udak [= urak]), canalizar, encauzar, dirigir (las aguas, una corriente). Udak errenditzeko erretenak bear dira emen " Gketx Loiola. " Burutik endreau egin zan [emakumia] ta iñun errendiu ezin, da oian lotuta ipiñi zuen (V-gip)" Gand Eusk 1956, 225. " Burrukan hasi zian ta bai batak bestia azkar errenditture " ZestErret.
Ainbeste urteko pekatuen kargak errenditu ta ikarak konfesatzeko animoa kentzen zion. Cb Eg II 197. Luak errenditzen du pultsuak iltzian. Xe 254. Aiziak eta / urak indarrak baditu, / aplakatutzen dan arte bera / iñork ezin errenditu. Arrantz 76. [Zakurrak] eramaten zituzten [ardiak] / nai zan tokiraño. / Artegi baten preso / errenditzeraño . Basarri 152. Gizonak abereak ezitzen eta errenditzen badaki, eskolatzen eztaki. Vill Jaink 73. Arri borobil-boribilla da, ta legun-leguna. Ez dezu eskuetan errendituko ura! Ez dezu jasoko! BasoM 47. Baña andikan etortzen diran / makiña bat aize zakar, / emengo ordekan baretasunak / errenditzen ditu azkar. Insausti 67.
v. tbn. Ud 98.
azpiadiera-2.1
"Indarrak neurtu, kontrolatu, dominatu. Indarrak errendiu eziñik ibili " ZestErret.
azpiadiera-2.2
" Loguriak errendittuta dao baña halare eztu loik inai " ZestErret. Cf. infra (5).
sense-3
3. Mantenerse (en un punto, en una cantidad). " Boxealaria kontuz dabil, gehiegi ez gizentzeko: boxealariak beti bere pixuan errenditu bear (G-azp)" Gte Erd 134.
azpiadiera-3.1
Quedar, estar (en un intervalo).
21 urtetik 35-era errenditzen diranak. EAEg 21-12-1936, 603. Illeko 150 eta 250 laurleko bitartean errenditzen dan errenta. Ib. 1-11-1936, 189. Eun laurlekotik milla laurlekora bitartean errenditu ditezke diru-neke oiek. Ib. 3-1-1937, 714.
sense-4
4. Rendir, dar resultado.
Ala, bi mutillak entrenatzen nituan [...]. Tapiarekin lan geixeago. Naiz ondo zijoan, pixka bat kosta egiten zan errenditzen. Albeniz 232.
sense-5
5. "Lo hartu. Luak erreta zeon baña errendiu da azkenian " ZestErret.
errenditu
<< errejidore 0 / 0 errepide >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper