OEH - Bilaketa

47 emaitza nagitasun bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 berriketa.
sense-1
1. (V-gip, G, L, AN; Lar, , H, A DBols), barriketa (V; , H, Zam Voc) Ref.: A ( barriketa, berriketa ); Iz Ulz; Iz Als 78; Etxba Eib ( barriketia ); Elexp Berg ( barriketa ); Gte Erd 3 .
Charla (generalmente en sentido peyorativo); murmuración, habladurías. "Charla" Lar. "Bachillería", "habladuría" . " Erauntsi, berriketa, esamesak, les commérages, bavardages, cancans (Mg)" H. " Berriketa balitz ardatza, etxea bete matasa (G-goi), si la habladuría fuese huso, la casa se llenaría de madejas (se dice de las habladoras)" A (tbn. en A EY IV 65 (V-ger)). " Berriketa fránko, muchas habladurías" Iz Ulz. "Conversación, habladuría. Tiene normalmente matiz peyorativo" Elexp Berg. " Utzi berriketari eta segi lengoari (AN-gip); berriketak utzi! (G-azp)" Gte Erd 3. v. berrikeria (3). Tr. Propio de la tradición meridional; el primer testimonio es de mediados del s. XVIII. En DFrec hay 15 ejs. de berriketa y 5 de barriketa, todos ellos meridionales.
Ez degu ordea guk erabaki bear, zeiñ dan oietatik onena eta santuena; zergatik oriek diraden berriketak, txorakeriak eta erausi alperrak. Lar SAgust 13. Beren bidebageko erausi arroz ta funsik etzuten berriket luzez. Mb IArg I 195. Mundukoen berriketai jaramonik egin gabe. Mg CC 235. Gero, darue eguna barriketa alper, pasio luze, joko ta gura dabeen guztian. Mg CO 285. Barriketa asko, gauza on gitxi. Mg PAb 83. Barriketa ta berba laban baga. Ib. 52. Lenengoan enzuten nituen algaraz ta pozez Aizeriaren asmo, gaiztakeria ta asko jakiñak; bere berriketa ta jardunak. VMg XI. Ixilik ezpazagoz, kendu ta eragotziko deutsudaz barriketak. MisE 45. Inok Elexien kontra / ezer esaten dau? / Ez eijozu parkatu / barriketa zital au. FrantzesB II 30. Biar bada eurak baño kopla ta barriketa geijago konteetan dabeenak. JJMg BasEsc 157. Egiten ezpadabe al daijen biarra, euren nagitasun, alperkerija edo barriketiagaitik. Astar II 161. Milla erausi eta berriketa erabilliko zituztela. Lard 91s. Utzi, utzi berriketa oieri eta ia zer degun jateko. Sor AuOst 73. Gero txurrut eginda / arren iskanbilla, / berriketarako bai / orduan abilla. JanEd I 63. Bi gizon, [...] ukalondotatikan ere berriketa zerioela. Apaol 66. Onek barriketarako gogoa dauke, Perrandes. A BeinB 53. Euren barriketakaz, berbeta dongakaz eta auzuetako barri-emoteakaz, areriyotasunak, aserrakuntzak eta bengantzak iminten dituezanak. Itz Azald 101.
( s. XX) Asi ziran esaten, aiek ere Ama Birjiña ikusten zutela, eta ez dakit zer beste berriketa. Goñi 86. Guztizko gogaldi onaz egon zirean ordu-bian barriketak esaten. Echta Jos 316. Bere bijotzeko ondoezak agertu eutsozan, agin-ataratzalle batek baño barriketa geiagogaz. Kk Ab I 37. Esan biarrik eztago barriketea eurrez ibilten zala batzar artan. Ib. 18. Ezta erregeari eskaera bat egiteko orduarien begira dagoanari ere, ez bestelako berriketakin joan. Inza Azalp 126. Obeto engolekidxek, barriketa gitxi eiñ, da arrasteko arraiñik erosi ez. Ort Oroig 15. Ta berriketako gogoa? Anaia bertsolariarena aitatu ba-diozute aitatu dezute, Jonixio gora ta Jonixio bera. Lab EEguna 83. Orduan bidia igarri barik egiten dabe, etenbako barriketa pozkor gozuaren bitartez. Kk Ab II 142s. Tira, tira; naikua da barriketarik. Otx 80. Bazetorkidak, eta berriketa luze bat egin zidak. Ldi IL 17. Gañontzeko guzia, bada, berriketa da. Ib. 149. Gertatu zaien arrigarriaz / luza dute berriketa. Or Eus 346. Sermoia edo berriketa ori bukatu zuenean. ABar Goi 17. Enderritarteko orreik, zer ekarri dauskue? Barriketa asko ta gauza on gitxi. Eguzk GizAuz 71. Etzeukan, nunbait, arek berriketarako gogo aundirik. TAg Uzt 149. Arlo au burutzeko, berriketa luzerik dagoneko ez dugu bear. Zait Sof 48. Oiek jendearen berriketak dituk. Etxde JJ 71. Biar yarraituko yunagu berriketa au. Or QA 160. Etorri zanean, beraz, gizon atsegiñ eta ele-goxo arkitu nuan, aiek ziñoten gauza berak berriketa askoz zoragarrigoan erasten. Or Aitork 108s. Atsoen barriketa likitsa eten-erazoteko. Erkiag Arran 145. Bizartegiko barriketa gozoak. Erkiag BatB 41. Berriketak utzi, alperrikako erausi ta berrikeri ta surmurretatik iges egin, murtik ere ez esan. Zait Plat 60. Gure Jakintza berriketa utsa besterik eztela jakiñik, betiko ixillean nai du ostatatu. Vill Jaink 138. Zuri berriketak, eta neregatik? Nola izan da ori? NEtx LBB 134. Eman bai neri zor zaidana eta utzi ditzagun zaldunkeriak eta berriketak. "Dejémonos de cuentos ni de caballerías" . Berron Kijote 190. Ez uan biraorik esaten, eta lizunkerizko berriketa gutxi. Ataño TxanKan 129. Barriketa larregi eiten dunagaitik esaten da. (In ) EZBB I 28. Neskekin naiko berriketak egiñez. BBarand 132. Hitzaldi aurreak eta hitzaldi ondoak ez dira egokiera erosoak izaten berriketa lasairako. MIH 144. Gerta zitekeenaz eta ez zitekeenaz mintzatzea ez da gehienetan berriketa alferra besterik izaten. Ib. 339.

v. tbn. Urruz Zer 112. Alz Ram 128. MendaroTx 256. JAIraz Bizia 62. Auspoa 39, 49. Osk Kurl 59. Anab Aprika 18. Uzt Sas 111. JAzpiroz 223. Barriketa: In Etxabu Kontu 148.
azpiadiera-1.1
" Berriketa gutxi, aitzakia eta erantzun txarrik eman gabe, isil hadi [...]. Hi, ta berriketa gutxi ee! " ZestErret.
azpiadiera-1.1.1
" Barriketa gitxi eta eurak onak, expresión con que amenaza generalmente el que no tiene razón" Etxba Eib.
Barriketa gitxi, Txanton, da eurak onak. A BeinB 54. Tira: berriketa gutxi emen, eta aiek onak. Lek EunD 49.
azpiadiera-1.2
" Berriketa, tontería, cosa de poca monta" Asp Leiz. " Berriketak esan, decir tonterías" Ib. " Barriketia ez izan, broma ez izan. Gerratian emen amabost ume egon zien amairu urtetik berakuak. Ezta gero barriketia e " Elexp Berg.
Eginbide du praile batek korura agertzea, ta oben larriaren azpian apaiz batek Eliz-otoitza egunero egitea. Ez da berriketa! Or QA 172. Esan zidan: "Ez uste / dala berriketa, / tresna au erosteko / nik neukan kasketa". Olea 182. Urterik ezin leike / bazterrian utzi, / emendikan aurrera / berriketa gutxi. Uzt Sas 192. Entzuten ziranakin / berriketa ez-ta; / olaxe zan orduko / erlijio-pesta. Ib. 111. Ez da berriketa gauero-gauero karobia kargatzera jeiki ta gauean joan bearra. JAzpiroz 205. Egin zitzaion atake ura / etzan izan berriketa. Insausti 122.
azpiadiera-1.2.1
Orduan beren amak laster ziran korrika. Berriketa gutxi aiekin. BBarand 97. Iltzen e badakit eta / berriketa gutxi. Insausti 236. Arria kare biurtzeko, esnetan jarri bear dik, da orduan berriketa gutxi. TxGarm BordaB 23.
sense-2
2. (Hb, Dv).
"Quantité de nouvelles" Hb, Dv. " Berriketa handi bat ethorri da Ameriketarik, il est arrivé d'Amérique une grande quantité de nouvelles" Dv.
azpiadiera-2.1
Munduko berriketa guziak badakizkizu, eta Meza laguntzen ez? Lar Cor 19 (dirigido a un erudito).
azpisarrera-1
BERRIKETA-BIDE.
Motivo de habladurías.
Berriketa-biria obe da / len-bait-len bukatu. MendaroTx 368.
azpisarrera-2
BERRIKETA GABEKO (barriketa bako V-gip).
"(Adj.), ejemplar, sin tacha. Gure morroi izandakuak, barriketa-bako andria artu dau " Etxba Eib.
azpisarrera-3
BERRIKETA-GAI.
Motivo de conversación.
Izparra laster zabaldu zan erri guztian, eta aste guztiko barriketa-geia izan zan. Kk Ab II 39. Erabateko gauzak ziran une artan, elebide ta barriketa-gai. Erkiag Arran 139.
azpisarrera-4
BERRIKETA GUTXIKO.
"Dícese de las personas serias y responsables. Alabaik zarrena langillia ta barriketa gutxikua da " Elexp Berg.
azpisarrera-5
BERRIKETAKO (barriketako V-gip).
"(Usado sobre todo en frases negativas) serio, importante. Ez pentsau barriketako obria danik autopistia " Elexp Berg. " Ezta barriketakua gero Ruandan pasau dana " Ib.
azpisarrera-6
BERRIKETAN (V-gip, G, AN-gip; barriketan V) Ref.: A ( barriketan ); Etxba Eib ( barriketan ); Elexp Berg ( barriketan ); Gte Erd 3 .
"Charlando" A. " Barriketan egon [...], ibilli, jardun. [...]. Estar charlando" Etxba Eib. "Charlando. Atzo Bittorrekin barriketan neuala ixa kotxiak arrapau giñuzen " Elexp Berg. "A veces significa charlando demasiado o sin fundamento. Egun guztia barriketan pasatzen dozue zuek " Ib. " Berriketan denbora galdu dugu (AN-gip)" Gte Erd 3. En AxN se explica elheketan (404) por berriketan.
Konfesatzen den aldian berriketan dagon aurra dirudi. Mb IArg I 81. Opizijo santubetan barriketan egon zirianak. Mg CO 227. Egon zaree luzaro barriketan milla berba alper egiten. Mg PAb 55. Guztiz nagi epelik, ganora baga, arrauzika, erdi lo, albora adi, barreka, barriketan, fede apur baga. EL1 86. Berriketan denbora askotxo igarotzen duenak. Gco II 17. Beti barriketan jardun bagarik, isilik egon dedilla. fB Ic I app., 9. Barriketan eta barreka dagozanak. Astar II 199. Ni etxekoandriarekiñ berriketan... ta orla. Sor Bar 69. Eztaukat barriketan iarduteko astirik. A BeinB 87. Zabaletakoak etzeuden iñorekin berriketan jarduteko. Ag G 306s. Berriketan asi ezkero, ez dakizu noiz ixildu. Alz Bern 52. Apal-ostian ekin eutsen barriketan bertan egozan gaztelar mandazain batzukaz. Kk Ab I 15. Elizan izketan, berriketan, bazterretara begira egon al zera? ArgiDL 26. Landara ta lorakin barriketan jardungo dabe. Altuna 14. Baño zertako berriketan yarduki? Or Mi 84. Batu ziran atzera subetian, eta an egozan jezarrita, barriketan, baña ixiltxo, adi-adi euren artian esaten zer ixan eitekian alako zarata bakana. Kk Ab II 87. Auzuan berriketan / jarri nai jendia. MendaroTx 265. Ta..., irakurle maitea, / laburrerako oraintxe / berriketan nuzu. Ldi BB 10. Gauzea zer eta zelan dan jakin barik, barriketan ekiteko ekandu txarra daukagu. Eguzk GizAuz 7. Sagastin gelditutako sagar-kondarrak biltzen ari zan Balendin Agerrekin berriketan. TAg Uzt 303. Baña emen berriketan gauden bitartean, errogatibak kalera aterako zaizkigu. NEtx Antz 46. Badaude berriketan ordu laurden bat, erdi bat, olako pesta, alako txango, ta au ta beste iardunean irauliz. Or QA 138. Berriketan ari nintzan banekilakoan. Or Aitork 180. Baltzez jantziriko andra zaartxu bategaz autuan eta barriketan. Erkiag Arran 97. Kontua da, egin bear dana egitea, eta ez barriketan jardutea. Erkiag BatB 15. Erlojua da juez onena, / ez berriketan aritu. Basarri 95. An ari ziran prantzesak aurreko eguneko ganbelu-apostuaz berriketan. Anab Aprika 45. Eta berriketan ez aritzeagatik, baietz esan nion. Salav 38. Ortarako alegiñetan zan, zela edo ala barriketan jarri gurarik maitte igesikorragaz. Etxba Ibilt 476. Beraz, ezer ikusi baiño len berriketan asten ba-dira; emen ikusten ba-gaituzte, zer ez dute esango? NEtx LBB 134. Lagunartean berriketan jartzen giñan. JAzpiroz 223. Berriketan gustatzen zitzaion. BBarand 31.
v. tbn. JanEd II 20. Osk Kurl 39. Olea 192. Lasa Poem 117. Ataño TxanKan 149. AZink 26. Barriketan: Enb 146.
azpisarrerakoSense-6.1
" Berriketan ari, hacer tonterías" Asp Leiz.
azpisarrera-7
BERRIKETAN EGIN.
" Barriketan [...] eiñ, estar charlando" Etxba Eib.
Joan ziraden biak eskolako umeak bezela, berriketan egiñaz eta korrika eleiza aldera. Apaol 122.
berriketa
<< behin 0 / 0 biluzi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper