Harremana

    OEH - Bilaketa

    247 emaitza nagi bilaketarentzat

    Sarrera buruan (17)


    Sarrera osoan (230)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    borobil.
    tradizioa
    Tr. Se encuentra en textos guipuzcoanos desde finales del s. XIX; en el XX lo emplean además Mirande y algunos vizcaínos como Altuna o Erkiaga. No hemos encontrado en los textos ejs. de burubil . En DFrec hay 31 ejs. de borobil . v. biribil.
    sense-1
    I . (Adj.).
    azpiadiera-1.1
    1. (V-gip, G-nav-azp-to, AN-ulz, B; Lecl, HeH Voc , Zam Voc (G)), burubil (Ht VocGr, A) Ref.: Iz Als, To, Ulz; EAEL 77; Izeta BHizt2 ; Elexp Berg .
    Redondo, circular; redondo, esférico; redondo, de sección circular. "Bata [biribill] zein bestea [borobill] esaten dira [...]. Adinekoek biribill gehiago" Elexp Berg. Cf. Hb: "Burubil, tête ronde; v. biribil".
    Ortarako dira borobillak [diruak], korrika ibiltzeko. Sor Bar 96. Gazeta ta kaja borobil bat eskubetan dituela. Sor Gabon 55. Sabel-zorro borobilari. A Ardi 40. Arri borobillen gañean. Or Mi 54. Begira: Izkaineruntz, txingar borobilla / noiz egingo dago urtean murgilla. Ldi UO 20. Mulko beltz borobil bat. JMB ELG 84. Odei borobil tinko bildua. Or Eus 342. Mutur txiki lerdedun borobillean. TAg Uzt 31. Mundu auxe borobilla zala. EA OlBe 46. Ain baitziran borobil ta gorristak bere matrailtxoak. Etxde JJ 215. Lurra borobil duk. Mde Pr 129. Harri bat borobila. Arti MaldanB 208. Gorpuzkai batzuk batere estaldu bage, beste alderdi batzuk eun edo tela meez gaiñaldetik gorde arren, irudi-irudi, zorrotz, luze ala borobil, agerrerazoaz. Erkiag Arran 42. Pitagorak, berriz, lurra borobila zala esan zuen. Zait Plat 58. Arrizko toki itxia, lau albokoa, gaña borobilla, barrena utsa. Anab Aprika 37. Eztira ale berdiñak iaiotzen, borobillak, luzexkak eta tolare-ale garratzak baizik. Ibiñ Virgil 84. Ontzako urre borobilla. NEtx LBB 347. Mendiok urrezko loan etzanda, nagi ta borobil. Azurm HitzB 67. [Surraren] goi-puntea borobilla ta apur bat beerantz makurtua. Onaind STeresa 12. Au ontzi borobil bat da, egurrez egiña. JAzpiroz 113.
    v. tbn. TP Kattalin 181. Txill Let 22. Berron Kijote 201. MMant 100. Albeniz 123.
    azpiadiera-1.1.1
    Rechoncho, gordo.
    Emakume borobill batek. Iraola 20. Moxolok amar arroako buzkantza dirudi. Ain dago baldar, borobil, lindinga ta koipetsu. Ag G 375. Kale gizonak izaten dira / guri eta borobillak, / [...] / gu nekazari gizarajuok / argalak eta zamillak. And AUzta 114.
    azpiadiera-1.2
    2. Redondo, completo, acabado, perfecto.
    Liburutxo onetako olerki borobil eta gorenena. Aitzol ( in Ldi UO 6 ). Neure itzulpenok [...] norbaiti lagunduko al diote obeagoak eta borobillagoak egiten. Ibiñ Virgil 25. Marka guztiak autsi, / kolpe borobilla, / diruz poliki eta / garaikurrak pilla. Zendoia 126.
    azpiadiera-1.2.1
    Rotundo, absoluto.
    Gezur borobilla: olakorik eztu esan egundaño Santa Cruzek. Or SCruz 139. Ezezko borobilla. Etxde JJ 207. Fiñegi zen gezur borobilik esaten ibiltzeko: gezur edo egia-erdiak zituen esaten. Mde Pr 178. Gezurra dirudi, egi borobilla izaki zoritxarrez. Ibiñ Virgil 22.
    sense-2
    II . (Sust.).
    azpiadiera-2.1
    1. (AN-5vill, BN ap. A ), boronbil (V, G ap. A ).
    Bola, esfera.
    Berunezko boronbillaz (bolas de plomo) ikaragarrizko eran zeatu zuten. Elizondo KristPE 242. Suzko borobillak (globuak). Altuna 78. Pelota igo, kokotza altxa; borobilla beera, burua jetxi. Anab Usauri 56. Mediumak kristalezko borobil batean ikusten ditu hurbil edo urrun dauden zeren ereduak. Mde Pr 324. Borobilaren errainuekin eraldutako iduripen batzuen itxuran. Ib. 324. Zati arekin borobil bat egin ondoren. PMuj Noni 51. Aurrean, etxe zuri polit bat, gañaren erdian borobil batekin. Anab Aprika 86. Beste borobil bat eldu zitzaion eta jo zuan eskuan. Berron Kijote 201 (cf. unas línas más arriba urarri borobil).
    azpiadiera-2.2
    2. Circunferencia.
    Biyen [subeen] artian egiten duten inguruba, borobilla edo ustaia gero ta txikiyagua dutela. EEs 1914, 124.
    azpiadiera-2.3
    3. (Con vbs. como bota, etc.).Enormidad, cosa gorda.
    Vinsonek borobillak bota zituen euskaldunen aurka. Vill Jaink 195.
    azpisarrera-1
    BORIBIL-BOROBIL (Con reduplicación intensiva). Totalmente redondo. "Tripa borobill-borobilla daukazu" Elexp Berg.
    [Karobi] ori arrizkoa iza ten da, borobil-borobilla. Albeniz 15.
    azpisarrera-2
    BOROBIL-ERDI. Semicircular.
    Balkoi borobil-erdiak. Anab Aprika 46.

    borobil

    borobil
    << bizkortu 0 / 0 burtzoro >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper