OEH - Bilaketa

69 emaitza nafar bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
nafar.
tradizioa
Tr. Documentado al Sur desde la segunda mitad del s. XVIII. Son escasos los ejs. septentrionales: Sauguis, Etcheberri de Ziburu, Monho, Hiribarren, Zalduby (RIEV 1909, 105), Lander y Barbier, todos ellos en la var. nafar . Napar es la forma casi gral. en autores meridionales. Hay nafar en Cardaberaz, GavonC, Añibarro (EL 2 8), Iztueta, Iturriaga, JanEd (I 58), F. Irigaray (177) y Gerrikagoitia, y nabar en un ej. de Enbeita junto al frec. napar .
Onom.: Nafarrate et Elhossu. (1025) Arzam 354. Molino de Ama Nafarra. (1069) Ib. 354.
sense-1
(V-ger-ple-arr-oroz-gip, AN-gip-5vill, L, B, BN; SP, VP 64r, Dv), napar (V, G, AN-ulz), nabar (R-urz; H), nefar (R, S). Ref.: A (nafar, napar, nefar); EI 330; Iz Ulz (napar); Etxba Eib; Elexp Berg (napar); Gte Erd 279.
(Sust. y adj.). Navarro. (Acompañando a un sust. va antepuesto a éste, salvo contadas excepciones, todas ellas meridionales (tbn. en un ej. de Barbier (Sup 179), debido sin duda a razones métricas)). "Nafar hiruina, Pampelone" SP (tomado probablemente de Etcheberri). v. nafartar.
[Heriotzeak] nafarren errian egin zirela. MRos 10.1v. Eta berze gaiski nafarrek eginik gure Süberoako herrian. Etchart 1.1r. Laudorio bada handi / duzula eskaldunez, / laphurtarrez, bizkaitarrez / baita Nafar Iruñez. In EZ Eliç XXI. Ez nafarrak [...] [bizkaiko izkera] ta ez bizkaitarrak nafarrena aditzen dute. Cb EBO 63. Nafarren erregea. It Fab 207. Nafar ta franzes talde andien kontra irabazi. Izt C 453. Milla eta eun da / ogei ta irutan / [Gipuzkoa] nafarrakin aurrena / adiskidetu zan. Afrika 33. Kopa bat aguardiente napar edatera. Zab Gabon 76. Napar artzaitxo batek. Ud 99. Izatez zan naparra, Etxauri eritxon erri batekoa. Echta Jos 355. Bere aintzinean zeramazkala bederatzi nafar asto ederrak. Barb Sup 71. Bere napar-euskeraz. Mok 4. Zuberotar ta nabarrak. Enb 64 (32 napar). Napar batekin esposatzeko. Tx B I 211. Napar-izketa egiten dan tokia. JMB ELG 96. Napar-seme dira guztijak. "Todos son hijos de Nabarra". Laux AB 100 (v. tbn. 94). Ernio, Zelatun, [...], napar aldera Zotzune, Musairu. Or QA 43 (Eus 157 napar ardo). Bedaion, Orixen eta napar-mugan. Ib. 189. "Napar beltxa" esaten zidatean [...]. Iri berriz, "Napar koxkorra". Ib. 41. Japoneraño eruan zendun, / napar izkuntza maitena. BEnb NereA 251. Napar kamiyoa artu genduan. Salav 48. Napar karlistak ba omen zetozela. JAzpiroz 146. Kontuak ondo ate rata etorri zaizkit bi napar auek. Albeniz 168. Nafarrak eurak gura izatia bakarrik dabela naikue gugaz barruan egoteko. Gerrika 274 (ib. 29 napar). Baztandar edo aetz ez diren nafarrek. MIH 391. Adiskide nafar batek. MEIG I 244. Gipuzkoako nafar-hizkera duten bi herritan. MEIG VI 104.
v. tbn. Mde Po 28. Napar: RIEV 1925, 551 (carta bilingüe a Peñaflorida, 1783). Aran SIgn 73. AB AmaE 119. Azc PB 301. Noe 55. Ag G 217. Urruz Zer 133. A Ardi 4. EusJok 126. Anab Usauri 60. Ugalde Iltz 16. Osk Kurl 123. Basarri 52. And AUzta 133. NEtx LBB 291. Alzola Atalak 126. Uzt Sas 20. Etxabu Kontu 17. Onaind STeresa 104.
(Deen I 24, Dv), nabar (Deen II 42). Vino navarro. "Nafarra, vino español" Deen I 24. "Nabarra, vino rojo" Ib. II 42. "Edan dugu nafarra, nous avons bu du vin de Navarre ou du bon vin" H (s.v. nabar). v. NAFAR-ARDO.
Nafar baño obe diagu / Zaragozako zuria (1705). GavonC Egan 1956 (5-6), 27. Ezta ez ere andrerik / edate eztubenik, / naiz nafar, naiz klaret, / ta naiz Endaiakotik. BorrB 56. Bortz laurden nafar [...], gehiago, laurden bat arno xuri. (1771). SenperEus 83. Nafar goxoan / trenpatuz bizkotxak. Monho 62. Nafar xuria / edaten. Ib. 62. Iru ardao mueta; txakolina, klareta ta naparra. Mg PAb 112. Egiten edaria sagarrez urean; / etzuten nafar biltzen aldeko lurrean. Hb Esk 14. Napar pixka bat, arrautzatxo birekiñ. Ag G 304. Nafar gorri onetik [...] txopin bat osoa. JanEd I 115. Nik egundaino ez dut edan / nihon halako nafarrik. JanEd II 65. Napar beltza bear degu, / eztarria bustitzeko. NEtx LBB 369.
v. tbn. Izt D 178. Zby RIEV 1909, 105. Lander Eusk 1925 (IV), 58. Barb Sup 131. Napar: Laux AB 87.
azpisarrera-1
NAFAR-HAIZE. "Napárraizia, este viento hace estragos en verano derribando los maíces y secando los campos. Es más suave y templado napárregoia" Iz ArOñ.
azpisarrera-2
NAFAR-ALDERDI. Zona de Navarra.
Nundik zatoz: Txindokitik / edo nafar alderditik? Zendoia 181.
azpisarrera-3
NAFAR-ARDO, NAFAR-ARNO. Vino navarro, tinto o clarete. "Nafar arno, vin de Navarre" SP. Cf. Etxba Eib: "Ardau nafarra. Vino tinto. Eibarren geixen eraten dana, ardau nafarra, Rioja aldietakua". Cf. tbn. Azc PB 79 Naparroa-ardao guzurbakoak.
Noren hon, noren gaitz nafar arnoa. Saug 26. Nok ostu deuskuz Puente la Reina / ta Napar-ardao andiak? Azc PB 79. Ardoa, Xabierko napar ardau sutsu artatikakoa. Lh Yol 10 (v. tbn. en la misma pág. ardau napar ). Ai zer goxoa, orai! Zinez, Manuel, Nafar arnoa Nafar astoak ez bezalakoa duk! Barb Sup 71 (cf. ib. 179 arno-nafarrean). Baña napar-ardua baño / tabernereak eztau saltzen. Laux AB 94. Olentzaroz Jainko Aundi, / Iñauteriz jainko txiki: / euskal-sabelak beti billa du / napar-ardo eta zitzi. Or Eus 157. Orraitik be gure baserrietatik, ola ta lantegietara doazan gazte batzuk, Viva Rusia! deadarrez iñoz baño sarriago ibilten dira, batez be napar ardaoak barrena berotu dautsenean. Eguzk GizAuz 120. Eltzekada bat babarrun eta norberak egindako gazta, napar-ardoaz igurtzita izan zen bere oturuntza. Etxde JJ 151. Ta ongi etorria zu, napar ardo ori, argitasun argitsua ematen baididazu. Txill Let 96.
azpisarrerakoSense-3.1
Napar-ardautxu ona.Enb 168.
azpisarrera-4
NAFAR-BEHERETAR. Bajo-navarro.
Mendebal aldeko Nafar-beheretar mintzairan. Lander RIEV 1914, 157.
azpisarrera-5
NAFAR-HEGO (napar-egoi V-ger-gip, napar-egoe V-gip, napar-ego G-to). Ref.: A (napar-ego); Iz ArOñ (napárregue), To (naparregua); Elexp Berg (napar-egoe). "Viento sur fresco en invierno" A. "Viento del Sureste. Es muy templado y duradero" Elexp Berg.
azpisarrera-6
NAFAR-ERDALDUN. Navarro castellanohablante.
Ni bakarrik nintzan euskalduna: napar-erdeldunak, kazereñoak, gallegoak. Salav 67.
v. tbn. Napar-erdeldun: Kk Ab I 99.
azpisarrera-7
NAFAR-EUSKALDUN (napar-e. V-gip ap. Elexp Berg). Navarro vascohablante.
Baziran bertsolaritza gustatzen zitzaien napar-euskaldunak ere. Salav 106. Oroituko gara nafar euskaldunez. MIH 384.
v. tbn. Mok 14n.
azpisarrera-8
NAFAR-GARI (napar-gari V-gip). "Se siembran tres variedades de simientes: "Napar-garixe (lasto igualen geiexena ematen dauna), es preferible para niveles bajos (V-gip)" AEF 1927, 78.
azpisarrera-9
NAFAR-GIPUTZ (Pl.). Navarros y guipuzcoanos.
Nafar-giputzen adimenak [...] argitzeko sortuak. MEIG V 106.
azpisarrera-10
NAFAR-ILAR (-ilh- A), NAFILHAR (BN-lab ap. A). "Garbanzo; litm., arveja de Navarra (SP)" A. "Nafilhar (BN-lab), judía" Ib.
azpisarrera-11
NAFAR-LAPURTERA. Dialecto navarro-labortano (del euskera).
Batasun euskalgia jaio zan hunela: napar-lapurdiera. Osk Kurl 13.
azpisarrera-12
NAFAR-OGI (SP y H, s.v. kabardena). "Froment barbu" SP.
azpisarrera-13
NAFAR-ZOZO. "Napar-sosua: biriarro modukoa; uda-azkenean pasatzen da" Iz ArOñ.
nafar
<< NAFAR-LAPURTERA 0 / 0 NAFAR-ZOZO >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper