OEH - Bilaketa
73 emaitza nabo bilaketarentzat
Sarrera buruan (8)
Sarrera osoan (65)
- abuztu
- afotu
- ahuldu
- 1 aire
- aldakuntza
- anbotu
- ania-mania
- arbi
- arbilore
- arbinbil
- arbitxo
- 1 artza
- 2 atsotu
- banasta
- basabi
- basarbi
- bazka
- belagai
- berantarbi
- bidenabar
- enbortu
- ereite
- frantses
- 1 gara
- garatu
- garitxa
- 2 hazi
- hostaberritu
- 1 ilar
- 1 illoki
- joiki
- jorra
- kanpo
- kukula
- lauorritu
- lehortze
- lipitx
- 2 liskatu
- 2 lisko
- modorra
- morrotu
- nabasa
- nabet
- nabot
- nabotze
- ninika
- 3 ondo
- 1 pagotu
- 4 sapar
- 1 saski
- trosko
- txerri
- 2 txilar
- txirintxoi
- uldu
- urruputx
- uztondo
- xunkada
- zanbro
- zanbrotu
- zarabanda
- zintzarri
- zorkotz
- zoztu
- ñago
goiburua
uldu.
sense-1
I .
(Vb.).
azpiadiera-1.1
1.
(V; Mg PAbVoc, Izt 36v, Aizk→H, A Apend),
undu (V-arr)
Ref.:
A;
A Apend (undu);
Iz UrrAnz;
ArOñ
.
Despojar(se). "Uldu orrijak, kimaatu, quitar con la mano a las ramas las hojas y ramillas" Mg PAbVoc. "Despojar. No se concreta a las ramas solamente, cuando se les quita o pierden la hoja, sino es genérico; se dice del pelo, corteza, cubierta. Narruak uldu (Vc, ...), pelar las pieles para curtirlas. Abarkak uldu, pelar las abarcas" A. "Uldu da (ardixa, ollua), se ha quedado sin pelo, pluma" Iz UrrAnz. "Uldu, ultzéia, despojar(se)" Iz ArOñ. "Ultzeia, írsele el pelo y quedar desnudo" Ib. 236n. "Markiña aldian jaio garanok uldu berbera erabilten genduan, orain dala ogetabost urte beintzat. Norberak soiñean daroan zerbait, estalgarria danian, indarrez kentzen bajako, uldu egin dabela esaten da, erderaz despojarle edo litzake" (Comunicación personal). v. orriuldu.
Napartarrai ikarak uldu zizkiyen beren kemen eta indar bereziyak. Inzag Kabuxak 71. Ortzia janzki baltzagaz dakust, / zugatz guztijak ulduta. Enb 51. [Astuaren belarrijen] gane-barrubak uldu. Otx 121. Berriz kimari ekin zioten; orria euri antzo uldu zen, eta zakura sartzekoan. 'La feuille tomba puis de nouveau comme pluie' . Or Mi 21. Dan ori, ordea, zure ta nere zori txarrak uldu du. 'Nos ha privado de ello' . Zait Sof 41. Azeria beti azeri, uleak ulduta gero bere. Erkiag BatB 32.
Despojar(se). "Uldu orrijak, kimaatu, quitar con la mano a las ramas las hojas y ramillas" Mg PAbVoc. "Despojar. No se concreta a las ramas solamente, cuando se les quita o pierden la hoja, sino es genérico; se dice del pelo, corteza, cubierta. Narruak uldu (Vc, ...), pelar las pieles para curtirlas. Abarkak uldu, pelar las abarcas" A. "Uldu da (ardixa, ollua), se ha quedado sin pelo, pluma" Iz UrrAnz. "Uldu, ultzéia, despojar(se)" Iz ArOñ. "Ultzeia, írsele el pelo y quedar desnudo" Ib. 236n. "Markiña aldian jaio garanok uldu berbera erabilten genduan, orain dala ogetabost urte beintzat. Norberak soiñean daroan zerbait, estalgarria danian, indarrez kentzen bajako, uldu egin dabela esaten da, erderaz despojarle edo litzake" (Comunicación personal). v. orriuldu.
Napartarrai ikarak uldu zizkiyen beren kemen eta indar bereziyak. Inzag Kabuxak 71. Ortzia janzki baltzagaz dakust, / zugatz guztijak ulduta. Enb 51. [Astuaren belarrijen] gane-barrubak uldu. Otx 121. Berriz kimari ekin zioten; orria euri antzo uldu zen, eta zakura sartzekoan. 'La feuille tomba puis de nouveau comme pluie' . Or Mi 21. Dan ori, ordea, zure ta nere zori txarrak uldu du. 'Nos ha privado de ello' . Zait Sof 41. Azeria beti azeri, uleak ulduta gero bere. Erkiag BatB 32.
azpiadiera-1.1.1
Ernetan ziran griña ta irrits oro, ulduak.Ibarg Geroko 98.
azpiadiera-1.1.2
Suprimir.
Lenbiziko itz orretan [arrantzale] ulketa bat (supresión bat) degu: arran, i uldurik. Eusk 1919-20 (II) 11.
Lenbiziko itz orretan [arrantzale] ulketa bat (supresión bat) degu: arran, i uldurik. Eusk 1919-20 (II) 11.
azpiadiera-1.2
2.
"(V-ger-m), gastar dinero, gastarse (las cosas)"
A.
azpiadiera-1.3
3.
(V-gip ap. Iz UrrAnz
).
Debilitar(se). " Uldu, ponerse fofo el tubérculo del nabo al subir la flor, [...] arbíxa auldu, uldu da " Iz UrrAnz. . v. ahuldu.
Asko argaldu zan Mañasi. [...] Biotz barruko naigabe sakonen indarrez, oso uldua gelditu zan gaixoa. Ag Kr 114.
Debilitar(se). " Uldu, ponerse fofo el tubérculo del nabo al subir la flor, [...] arbíxa auldu, uldu da " Iz UrrAnz. . v. ahuldu.
Asko argaldu zan Mañasi. [...] Biotz barruko naigabe sakonen indarrez, oso uldua gelditu zan gaixoa. Ag Kr 114.
sense-2
II .
(Sust.).
azpiadiera-2.1
(V-gip ap. Iz ArOñ
; Dgs-Lar 11).
"Calva, ulduba " Dgs-Lar 11. " Uldúak, uldúnaak eiñ, formarse calvas en la cabeza" Iz ArOñ. .
"Calva, ulduba " Dgs-Lar 11. " Uldúak, uldúnaak eiñ, formarse calvas en la cabeza" Iz ArOñ. .
sense-3
III .
(Adj.).
azpiadiera-3.1
"(V-gip?; FSeg), calvo. Uldua, el calvo"
A.
Kose ta Julien, ulduba . (calvo). Ort Oroig 16. Zure buru-koskor soilean (ulduan). Larrak EG 1958, 285.
Kose ta Julien, ulduba . (calvo). Ort Oroig 16. Zure buru-koskor soilean (ulduan). Larrak EG 1958, 285.
uldu
-
uldu....
-
I . (Vb.). 1. (V; Mg PAbVoc , Izt 36v, A...
-
1. (V; Mg PAbVoc , Izt 36v, Aizk→H, A ...
-
2. "(V-ger-m), gastar dinero, gastarse (...
-
3. (V-gip ap. Iz UrrAnz ). Debilitar(se)...
-
II . (Sust.). (V-gip ap. Iz ArOñ ; Dgs-...
-
(V-gip ap. Iz ArOñ ; Dgs-Lar 11). "Calv...
-
III . (Adj.). "(V-gip?; FSeg), calvo. Ul...
-
"(V-gip?; FSeg), calvo. Uldua, el calvo"...
<< txirintxoi 0 / 0 urruputx >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
