Harremana

    OEH - Bilaketa

    250 emaitza nabar bilaketarentzat

    Sarrera buruan (43)


    Sarrera osoan (207)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    narras.
    tradizioa
    Tr. Documentado en textos guipuzcoanos y vizcaínos desde principios del s. XIX. En DFrec hay sendos ejs. de narras y narraz y 2 de narrats .
    sense-1
    I. (Adv.).
    azpiadiera-1.1
    1. (V-gip), narraz (V-m-gip; H (s.v. narra)), naarras (V-arr), naarraz (V, G), narres, narrez Ref.: A (narraz , naarras, naarraz); Iz ArOñ; Etxba Eib (narraz); Elexp Berg .
     A rastras, arrastrándo(se). " Narraz, pris adverbialement, à la traîne" H (s.v. narra). " Nárras ekarri, tráelo a rastras" Iz ArOñ. " Barruko gonia narraz daroiazu " Etxba Eib. " Burdi atzian narras ekarri dou piñua " Elexp Berg. v. arrastaka, herrestaka, narraska, tarras, tatarras, HERRESTAN.
    Azotadu arren eztozu minik artuko, narraz erabili arren eztozu sentiduko. Astar II 130. Itxi ninduen biotz bikotxau bakartua; / narras, lurrean, lorrinka, larri, garrasi baten. AB AmaE 170. Aginduren batzuk egitera eioala, erdi lotan, narras, nagi ta gogo barik. Ag AL 92. Lau oñean, narras, itxasoak ekarririko pitxien billa. Ag Kr 63. Nora daroazu ori narraz? Zam Man 57. Belar aundiaren artetik basakatua bezala narraz etorri zen nexkaren oñetaraño. Or Mi 55. Txerren-ek lardaskatuzko loidi iguingarrian / narras dut gogoa. Ldi BB 2 (164 narrez). Zer zatozkit, bai, oñak narras, [...]? Ldi IL 41. Ontzia arraiekin ekarri zuten narraz, ezpaitzeuden urrun legorretik. (Io 21, 8). Ir YKBiz 536s (He traiñan, Leon herrestatuz, Ol narrastuz, BiblE tiraka ). Esku-oñetatik kate latzak narres / dabiltz beste zenbait odolez ta nekez. SMitx Aranz 146. Mama nabar bat narraz joakon / ugazioen idoira. Gand Elorri 195. Aize indartsu ala ziriñenak narras eroango zituan orbel ibiltaunak. Erkiag BatB 92. Ostatua ordainduteko, narras ta guztia bearrean ibilten da. Ib. 152.
    azpiadiera-1.1.1
    (Con reduplicación intensiva).
    Narraz-narraz joan zan erreka ondoraño. Bilbao IpuiB 242.
    azpiadiera-1.2
    2. (V-gip), narratx (G-azp-bet) Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 302 .
     Desaliñadamente; con dejadez. "Con dejadez, sin pulcritud. Lanak oso narras eitteittu " Elexp Berg. " Narratx jantzita ibiltzen da (G-azp)" Gte Erd 302.
    Bidea gora illeak narras eta arnasaz eziñ beterik. Apaol 114. Apaizari eztio inork begiratzen apain ala narras jantzia datorren. A Ardi 31. Narrats jazten diranak. MAtx Gazt 83. Aitonak belarra naiko narratx edo xelebre ebakitzen zuten tankera eman zien. Insausti 18.
    azpiadiera-1.3
    3. " Narraz ibilli, andar decaído. Narraz dabill gaixua izan ebanetik " Etxba Eib.
    sense-2
    II. (Adj.).
    azpiadiera-2.1
    1. (V, G, AN), naarras (V-m-gip), narraz (V-gip), narrats, narratz (AN), narratx (V-gip, G-bet), narrax (V-gip). Ref.: A (narras, naarras, narratz); Iz ArOñ (narrátxa); Etxba Eib (narraza); Elexp Berg; Gte Erd 302. Desaliñado, dejado, abandonado. " Maratza len esan dogu zer dan: narrasa ta lardaskea eztanari esaten iako" A BGuzur voc. "Abandonado, desaliñado" A. " Gaztetan ondo apainduta beti agertu arren, ezkondu ezkero, andra narraza dabill " Etxba Eib. "Etxia ankazgora daukanai narrasa esate jako. Oso familixa narrasa da " Elexp Berg. " Bai narrasa! (V-gip, G-azp), ura gizon narratxa (G-azp)" Gte Erd 302.
    Gizon motz, narras, traskil, motroillo, ipur-lodi bat. Ag AL 55. Etxe-arpegi zabala, aspaldietan zuritu etzalako, narras ta loia agiri zan. Ag G 128s. Ezkongaitan apañena oi dan emakumea maiz oi da ezkonduta narraxena. EgutTo 11-2-1921 (ap. DRA , s.v. narras ). Lendabiziko lau txalupetan / etzagon jende narratsa. Tx B II 180. Beltz zatarra zuen jantzia burutik oiñetaraño, narratxa burua ta guztiz karrakatuta gona. Txill Let 63. Narrasegi nago onelako etxe txukunean sartzeko. NEtx Antz 86. Yainkoak soña atondu digu, atalik narrasenei itzal geiago ezarririk. Zait Plat 126. Donostiñ gutxi luzitzen dute / gauz arlote ta narratsak. Basarri 61 (XX narratx). Beste lotoki zirtzil bat idoro dau, etxe narras batean. Erkiag BatB 182 (129 narrats). [Nere umeak] dauden bezela, zikin eta narras eztaude iñork jateko. NEtx LBB 187. Galtza narratsak, bizar luzia, / begiratua larria, / mutilzarraren itxura ezta / biziro gustagarria. Olea 117. Gerrikoa narras dago; galtzak narrasago. EZBB I 127. Gure bazterrak narratsak daudelako. Zendoia 192. Gales hizkuntzak gizartean duen egoera narrasa. MIH 185. Giza-bizitza narrasa, zitala, lohia da maiz. MEIG IX 107.
    v. tbn. Narrats: JKort EuskOl 1931, 36. Narrax: EG 1957 (3-4), 74.
    azpiadiera-2.1.1
    (Tras gen.).
    Panderoz gora jartzean, / ura zarata atzean! / Bonbardeoan asi bait nintzan / nere narratsean. Zendoia 93. Bere erorian eta narrasean ez ote digu eredu-gisan aurkezten? MIH 337.
    azpiadiera-2.1.2
    Gure izkuntza narras ta baldarra iruditu zaigu. Ag Serm 586. Aitortu dezadan berriz ere, bertso-berririk geienak, [...] euskera narratxez, erderakada lotsagarriz burutik oñetara jantzirik ageri zaizkigula. Jaukol Xenpel 15. Ikas-ordu aal degu, euskera gaixoari oartuz, zabarkeri narrasaren ondoren beltz negargarria. Markiegi in Ldi IL 7. Erriak nasai nasai erabilten dituzan baldarkeriak eta itz narrazak. ZArg 1957, 310. [Gipuzkoa-Nafarroetako] aditz narras horren kontra bi arrazoi entzun eta irakurri ditudalakoan nago. MIH 386.
    azpiadiera-2.1.3
    Jende narratz arek egin zion lotsagabekeria garbitu zuan. "Aquella gente baja." Berron Kijote 55.
    azpiadiera-2.1.4
    Nola egin dezun zuk / txit erretira narratsa. Uzt Auspoa 67, 109.
    azpiadiera-2.1.5
    "(V-ger), ajado" A Apend.
    azpiadiera-2.2
    2. (V-m-gip), narratx (G-goi).
    Rastrero. "(V-m-gip), rastrero" A. " Mendietakoa euriduna da, laiño narrasa (V-m), se llama nube arrastradora la de los montes, la que trae lluvia" A. " Lainoak narratx dagoen [sic] tokian ezparak ibiltzen dira (G-goi)" Gte Erd 108.
    Iluntasuna dala uste det eri orren azia ta sustraia: iluntasun lodia, urte askotakoa, errekondoetan sortzen dan lañoa bezelako narratsa. A Ardi 109. Urrutiko erri, baso ta mendi koxkorrak, laño narrasak estaltzen zitun banaka banaka. EG 1958, 34.
    azpiadiera-2.2.1
    (Fig.).Rastrero, vulgar, no elevado.
    Zer egin? Al denean, diru ori sakelean gorde. Nere arrazoibide oiek narrasak direla, goitasunik gabekoak? Vill Jaink 87. Gizonaren bizi-egarri ase-eziña, razionalismu narras baten kontra koldarkeri gabe ta ozenki asko aldarrikatu du Unamunok. Ib. 110. Berekoikeri narrasari uko egiñaz, beste berekoikeri goragoko baten alde lan egiten dugula. Ib. 83. Aian banengo ontan, / zentzu lizun narraz / ontara beiñere biur gabeki! "Aqueste bajo y vil sentido" . Gazt MusIx 85.
    azpiadiera-2.3
    3. Indecente.
    [Epikuroren] erakuste au, a! guziz da narrasa. Ag Serm 414. Elizetxe batean ezin bizi ditekek beatak Txerrenen alabatzat daduzkan gizon txaldar, narrats, lotsagaberik. A Ardi 28. Berriro ere Vargasen ibilli narratx nardagarriari eraso zion udalditarrak. TAg Uzt 176. Nola-alako lagun narratzak gertu daude biotz-garbi oietan azi txarra ereiteko. MAtx Gazt 6.
    azpiadiera-2.3.1
    Itz zatar eta narratxak ikasi eta amaren esanai entzungor egiten, ajolagabetzen asi zala.EEs 1913, 254.
    azpiadiera-2.4
    4. Desapacible (ref. al tiempo).
    Murumendiko dama au aidean pasatu ezkero [...] eguraldia oso beroa edo beintzat narratsa izaten da. "Revuelto" . A EY I 371.
    azpiadiera-2.5
    5. "De enasa desaliñado y narrasa flojo, nacen enatsa muy desaliñado y narratsa flojazo" A Morf 273.
    sense-3
    I II (Sust.).
    azpiadiera-3.1
    1. " Narratza, traîne de robe" H (que cita a Lar, pero no lo encontramos).
    azpiadiera-3.2
    2. "Bai ahal dakizue hastapeneko karriotak edo karrosak oraiko lardai edo sarga aphaindu batzuen antzorat eginak zirela: hekieri erraiten zaijote heuskal-herrietan [...] lardaijak, lerak, leriak, narrasak, baita asko bertze izenik ere" Darric RIEV 1912, 225. v. narra.
    azpisarrera-1
    NARRASEAN (V-gip ap. Elexp Berg; A Apend). A rastras. "Arrastrando" A Apend. "Gurera datorren ura, erretenian bide askuan narrasian etorrittakua da" Elexp Berg.
    Oin bat orpozik eta bestean abarketa zar bat oso narrazean eroiazala. Ag Kr 12s. Gaixo au, narrazean naramate, arrotzok! Zait Sof 130. Hamletek bere erokerian, Poloni il eta narrazean atera du bere amaren gelatik. Amez Hamlet 123.
    azpisarrera-2
    NARRAS EGIN. "(V-arr-oroz), correrse la tierra" A.
    azpisarrera-3
    NARRASEKO (V-gip), NARRASKO (V-gip).
    a) "Nárrasekuak, las ramas que se traen a rastras, nárraskuak" Iz ArOñ.
    b) "Dícese del agua que llega a una casa por una acequia. Eztakitt ze moduzkua egongo dan ur ori erateko, narrasekua da ta" Elexp Berg.
    "Nárrasekua eran, beber el agua. Nárrasekua bota, echar el agua (a la leche)" Iz ArOñ. "Nárrasekua, el agua (litm., lo que anda a rastras; lenguaje festivo)" Ib. 184n.
    azpisarrera-4
    NARRAS ETA BARRAS. "Arrastrando, narraz da barraz (V-gip)" A EY III 248. "Narras ta barras, arrastrando (palabra que se emplea en cierto juego)" A Apend (s.v. narrasean).

    narras

    narras
    << napar 0 / 0 nor >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper