OEH - Bilaketa

14 emaitza moeta bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
gogoeta.
tradizioa
Tr. Documentado sobre todo al Norte (no hay prácticamente ejs. suletinos). En la tradición meridional los testimonios anteriores al s. XX son escasos. Gogoeta es claramente la forma predominante. Hay gogueta en CatLan y Constantin, gogaeta en Garibai, Aguirre de Asteasu y Berrondo, gogoketa en Lizarraga de Elcano, E. M. Azcue, D. Agirre, Azkue, Kirikiño y Berrondo, gogoreta en Mihura, gogoaketa en Birjin, goguaketa en AR, gogaketa en D. Agirre y Otxolua, y gogota en Etchamendy. Hemos interpretado como gogeta la grafía <gogueta> que aparece en Leiçarraga. En DFrec hay 41 ejs. de gogoeta, 27 de ellos meridionales.
sense-1
1. (BN ap. A ; SP, Deen III 10 (goetta), Ht VocGr 399, , VocBN , Dv, H), gogoketa (H), gogaeta (Volt 105), gogeta, gogoaketa (H), goguaketa (H), gogueta, gogota (AN ap. A ), gogaketa (H ap. Lh.), gogoreta.
Pensamiento, reflexión, meditación. "Pensamiento" . "Pensée, réflexion, méditation dans la quelle on s'entretient" H. v. gogoetadura.
Nork bere gogoeta moeta. RG A, 57 ( ib. B 34 gogaeta ). Dolorea du xedetzat, dolorea gogoan, / gogoeta nahi luke berzetara lioan. EZ Man I 98. Eta zuregana ditut / gogoetak ezarri. Hm 88. Beren gogoeta itsui loiakin. Lar SermAzc 54. Ezkaitzala Jainkoak utzi [...] aren gogoeta lizun zikinetan erorten. CatBurg 24. Dudak sunsiaraziko dituzten gogoreta batzuek. Mih 20 (54 gogoeta). Gogueta gaistuen eta ispiritiaren barreadüren apartatzeko. CatLan 122. Gogoeta edo desirkunde lizunak bere nahitara gogoan atxikitzen dituztenek. Brtc 63. Han bethetzen da ez xoilki ukhaiteintuen argiez et-egiteintuen gogoaketa gozabetharriez, bainan bai Jainkoak ematen dioen gantzudura jainkozkoaz. "Salutaires réflexions" . Birjin 447. Bizi-biziki hartua izan zen gogoeta hortaz. Ib. 480. Gogoeta guziz salbagarria horixe, bekhatutik urrun-arazteko indar berezi bat duena. Dh 204. Gogoeta lizunetan plazer harzen dutenek. (B, s. XIX). ASJU 1992, 990. Jaunak gure gogoeta eta egintza guzien berri badaki. Dv LEd 189. Eskuak buruari lothuak, buruan mila gogoeta. Laph 6. Egunaz gogoeta, gauaz amets ilhun. Barb Sup 34. Olako gogoetak zebilzkin Piarresek gau ta egun. Etxde JJ 73. Gogoeta txar edo ilunen baztertzeko ez da lana bezalakorik. JEtchep 75. Semenarioan ginituen gogoeta aste edo erretreta espiritualak. Larre ArtzainE 209.
v. tbn. Ax 474 (V 307). Harb 159. SP Phil 37. Ch III 48, 5. CatLav 130 (V 69). He Gudu 116. Lg II 291. Ub 179. Iraultza 112. AA I 450. TB Mt 15, 19. MarIl 76. Jaur 109. Hb Egia 34. Jnn SBi 91. Lap 234 (V 105). HU Zez 195. Arb Igand 175. CatJauf 83. Zby RIEV 1908, 760. Echta Jos 127. JE Bur 159. Zink Crit 8. StPierre 22. Ox 175. AIr RIEV 1928, 599. Or Tormes 25. Zub 33. FIr 174. Ir YKBiz 227. Iratz 51. Lf Murtuts 19. Mde Pr 370. Txill Let 88. Anab Poli 124. Erkiag Arran 181s. Arti MaldanB 194. Vill Jaink 152. Izeta DirG 37. Osk Kurl 58. Larz Iru 72. Ibiñ Virgil 79. Ardoy SFran 180. Lab SuEm 177. Azurm HitzB 26. Onaind STeresa 36. AZink 181. Gogaeta: AA III 275. Gogueta: Const 31. Gogota: Etcham 152. Gogaketa: Otx 15. ArgiDL 42. Gogoketa: Ag AL 158. Berron Kijote 139. Goguaketa: AR 364.
azpiadiera-1.1
Concepto, idea.
Hitz eta gogoeten arteko lokarria [...] egiunezkoa da, ez gauzen izaeran finkatua. MEIG VII 131. Sujetoaren gogoetak euskaraz ere balio omen du, "in spite of the ergative morphology". Ib. VI 164. Eginahalean saiatu zaigu [...] Platonen gogoetak ahalik argien azaltzen. Ib. III 77.
azpiadiera-1.2
"(B, BNc), cavilación, pensamiento triste" A.
sense-2
2. " Gogota (G-to), indeciso" A.
azpisarrera-1
GOGOETA EGIN. Reflexionar, pensar, meditar.
Gogeta <gogue-> egiten zuen bere baithan, zioela, "Zer eginen dut?". Lc 12, 17. Egizu kontu, egizu gogoeta, ea zenbat urthe duen bekhatutan zaudela. Ax 81 (V 55). Zer atsekabe lehergarri arima damnatu haren baithan gogoeta horiek egitean! Dh 155. Zonbait zonbait gogoeta egina naiz gau hautan guzietan. Barb Sup 10. Zer gogoeta egiteko lekhua! Eta ez da gogoetarik egiten! Zerb Metsiko 55. Gere-gerezko joera batek garamazki ortara, guk batere gogoetarik egin baiño len. Vill Jaink 149. Berrogoi egun, Salmeron gaztea lagun, gogoeta eta otoitz eginez ereman zituen. Ardoy SFran 134. Hasi aintzin egin dut zonbait gogoeta. Xa Odol 207.
v. tbn. Harb 417. SP Phil 128. CatLav 67 (V 42). HU Aurp 70. StPierre 27. Etcham 39. Ir YKBiz 90. Arti MaldanB 224. JEtchep 66. Larz Senper 132. Mattin 85. Larre ArtzainE 327.
azpisarrera-2
GOGOETA EGON. Estar pensando, meditando.
Pierris gogeta <gogue-> zegoela bisioneaz, erran ziezón Spirituak. Act 10, 19. Bardadanik gogoeta nago zer izan othe daitekeen drainadura . Dv Lab 111. Gogoeta zagolarik zer behar zuen egin, [...]. Jnn SBi 152. Etzira luzaz egoiten zure baitan gogoeta. HU Aurp 205. Gogoeta nago, ez dituzkegula horren berarengatik ere aski ontsa ikusi, ez Iruñako eliza-nausia, ez San Inazioren sor-etxeko kaperak. JE Ber 93. Ixilik zauden. Gogoeta zauden guziak, erdi etsiturik. Lf Murtuts 45. Elur baztertzen nahiago nuke arizan, ardien zaintzeko, dena gogoeta egon baino. JEtchep 75.
v. tbn. Prop 1876-77, 102. StPierre 26.
azpisarrera-3
GOGOETA JARRI. Ponerse pensativo.
Berri hori entzutean gogoeta jarri ziren Herodes eta hiriko jende guziak. Jnn SBi 15.
azpisarrera-4
GOGOETAN (BN-arb ap. Gte Erd; SP, VocBN, H (+ gogoketan, gogoaketan, goguaketan)). (Gralmte. con verbos como egon, ari, jarri, ibili, jardun...). (Estar, etc.) pensativo. "Gogoetan dago" SP. "Gogoetan ari naiz (BN-arb)" Gte Erd 70.
Eta iartzen da bere buruarekin gogoetan. Ax 558 (V 357). Trublatu zen eta jarri zen gogoetan, zer othe ziteken agur hori eta salutatze hori. He Lc 1, 29. Turbaturik emén / zego gogokétan, / diosalegáu zer ote zén. LE Kop 74. Antton gogoetan zen / Arrazoinekilan / Zer egin behar zuen / Neska horrekilan. LuzKant 55. Hola, aphur bat gogoetan egon ondoan, Piarresek athera zuen doxa sakelatik. Elzb PAd 9. Medikuen aginduz / egoan gogoketan. Azc PB 83 (en Ur PoBasc 274 asi zan pentzetan). Bati iduritzen zaio laguna gogoetan ari zaiola. Zerb Artho 43. Gogoetan ari zen Manex nork eman ote zuen holako berria. Zub 63. Zergatik zaudete gogoetan, ogirik ez duzuelako? Ir YKBiz 234. Zein aduk bere itzalpean artuko ete eban gogoetan ziarduan. Erkiag Arran 66. Egon naiz / istan bat gogoetan. Mattin 16. Direlako lege horiek ez dute ere balio ez gogoetan ari garenerako eta ezta ere kontu kontari mintzatzen denarentzako. MEIG VI 144.
v. tbn. G. egon: Ax 320 (V 212). ES 175. CatLav 2 (V 10). Gy 116. Hb Egia 74. HU Zez 66. Or Tormes 81. Barb Leg 130. Iratz 71. Mde Pr 75. Etxde JJ 104. JEtchep 79. Xa Odol 111. G. ibili: Txill Let 38. Erkiag BatB 159. G. ari: FIr 139. Ir YKBiz 279. Txill Let 32. G. eman: Mih 24. Gogaketan egon: Ag AL 46. Gogoketan asi: A Ardi 117. Kk Ab I 102. Gogaetan jardun: Berron Kijote 98.
azpisarrerakoSense-4.1
Gogoeta hortan nindagolarik, Jaunaren miserikordiak laster ideki zaindan ene arimako begiak.MarIl 72. Bulta bat gogoetetan egonik. Barb Sup 177.
azpisarrera-5
GOGOETARI JARRI. Ponerse pensativo. " Gathuak lemamia ian, gogoetari iarri eta ohera etzin. (Norbait gelditzen denean tratuan galdurik ezin geiago) " SP (s.v. gathua; Archu copia erróneamente gogoetarik jar )
azpisarrera-6
GOGOETAZKO (Adnom.).
Burumakur eta pentsakor, gogoetazko zurrunbillo batean burua nahasturik iduri. Etxde JJ 67.
gogoeta
<< espezie 0 / 0 jirabiraka >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper