Harremana

    OEH - Bilaketa

    131 emaitza maia bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ukabil.
    tradizioa
    Tr. La forma mejor documentada en la tradición meridional es ukabil. Al Norte parecen predominar las formas en -lo. En DFrec hay 6 ejs. de ukabila.
    etimologikoa
    Etim. De *uka- (designación del brazo o de alguna parte de él) + -bil.
    sense-1
    1. (V-m-gip, G, AN-gip-5vill-araq, L, S; -ill Lar, Añ, Izt 100r, Dv, H; -kh- SP, Urt V 309, Hb, VocCB , Foix ap. Lh (ü-), H, Zam Voc ), ukabeil, ukabila (AN-5vill), ukabilo, ukail (-kh- L, BN, S), ukamil (B, BN-mix; VocB ; -kh- Arch VocGr), ukamilo (L-côte, B, BN-arb; H (-kh-)), ukanbilo (BN), ukomilo, ukubeila (-k- S), ukubil (V-arr-gip, AN-ulz, S; Gèze (ükhü-), A Apend ), ukubilo ( -llua (det.) AN-ulz), ukumil (B, S), ukumila (ükhü- S), ukumilo (-kh- BN-baig, S; Hb, H), ukumuilla (-kh- S), ukumullo (-kh- S; H (S)), ukumulu (-kh- S, ükhümüllü Gèze), akumuilu (akhümüllu S), akumuila (akhumulla S), ekubil (V-gip), ikubil (V-m-gip, G-azp; H), okabil (AN-gip-ulz; Deen I 399, H), okail (A Apend), okailu Ref.: A (ukabil, ukamil, ukamilo, ukhubeilla, ukumil, ükhümüilla , akhumulla , ikubil); Bon (ukanbilo , sg. DRA); Lh (ükhabil, ukhail, ükhümilla , akhümüllu); Iz ArOñ, UrrAnz, Ulz (ukubíllua, okabílle); Etxba Eib (ikubilla, ukubilla); Elexp Berg (ekubill , ikubill); Gte Erd 106; Izeta BHizt2 (ukumil); ZestErret .
     Puño. " Ukabilla ifinitta etorri xat jotera " Iz ArOñ. "Ukubile altzauta (V-arr), okabilla itxita (AN-gip), ikubilla potortuta (G-azp), ikubilla batu (V-arr)" Gte Erd 106. Van Eys da tbn. la forma ikutil (V), sin duda errata, como señala ya Harriet.
    Ukabilaz musuetan. Lazarraga A19, 1190r. Jakin bai jakin nolakoa dan ene ukabil parea. Acto 252. Orduan thu egin zioten bisaiarat eta jazarri zioten ukhabilloz. He Mt 26, 67 (Ur ukabillakin; Dv ukhabil ukhaldika). Geienaz ere okabil bat adiñakoa [zen zure gorputza] . Mb OtGai I 11. Jo ukabillaz bularra. Añ EL1 74. Ukabila ifinijagaz. Astar II 85. Ez du harma edo ukhabilik. Hb Egia 154. Emaztekiek janen othe dituzte bada beren fruituak, ukhumiloa bezalako haurrak? Dv Lam 2, 20. Jo zuan ukabillaz aur gaixua. Bv AsL 95. Erakhutsiz behatzak eta ukhabilak. Elzb PAd 28. Ukabillak estutuaz. Apaol 81. Ukabillaz maiari ots eragiñaz. A BeinB 81 (BGuzur 141 ukubil). Itsas gahun edo arrapo deithu pipetarik zen, ukhabiloa bezain larria. Prop 1900, 137. Ukabill sendoa lotuta Indianoaren etxe-atean danbada batzuk emonaz. Ag Kr 147. Emoeutsan ukabillaz bultzada sendo bat. Echta Jos 244. Okabill biño aundiagoko zornea zerion zauri bat gelditu zitzaion. Goñi 57. Ukamiloa bildurik altxatzen da. Barb Sup 28. Bi kolpe eman dizkat / ukabillaz dale. Tx B II 164 (I 180 okabil). Hiruzpalau ukomilo ttipik atabalatzen baitiote bizkar zabala. JE Ber 103. Ükabella beno handiago den harria. GH 1932, 507. Ukabilla añako izki lodiez. Ldi IL 71. Agotik ukabillera / berêla dute sarrera. Or Eus 182. Ukabilak borobildurik, herraz beterik. Mde Pr 164. Piarresen ukabillak idekitako zaurietatik. Etxde JJ 14. Ikubillean artu daiteken beste urun. Ker EMeza 127. Laxa ukamiloa. JEtchep 105. Juduen seme-alabak bezala, jaiotzen direla emaginaren ezkon-eleztunarekin ukabilean. Arti Ipuin 23. Maia ikubillaz jotzen du asarre. NEtx LBB 138. Andre hori jo du okailuz tripan. Herr 19-12-1968, 3. Or dabiltza kaleetan barrena marrakaz, ukabilla jaso ta igualdadea eskatuaz. AZink 140. [Baloia] geienetan ikubillez ateraten eban. Gerrika 32. Ukabilla aiñako puskak irensten. Berron Kijote 124. Ukabil gogorrez sartzen ahalegindu zen seriotasuna. MEIG VIII 85.
    v. tbn. Iraola 44. EEs 1918, 158. Lh Yol 20. TP Kattalin 196. Alz Burr 29. Kk Ab II 29. Ir YKBiz 480. Laux AB 79. TAg Uzt 64. Munita 76. Anab Poli 64. Bilbao IpuiB 87. Erkiag BatB 45. Osk Kurl 29. MAtx Gazt 75. Lab SuEm 169. Zendoia 177. Ukamilo: Zub 107. Ukomilo: Ardoy SFran 305. Ikubil: SM Zirik 90. Okabil: ZArg 1958, 95 (ap. DRA). Ukumilo: GAlm 1961, 63.
    sense-2
    2. ukabeil (-eill R-uzt), ukamilo (BN-arb), ukomilo (-kh- BN-baig), ukumila, ukunbila. Ref.: A (ukabeil, ukamilo, aiher); Gte Erd 293. Puñetazo. "Ukamilo bat eman dakot (BN-arb)" Gte Erd 293.
    Gero hasi ziren, sudurrak gorriturik, koleran sarthurik, ukhunbila muxikunak, kaskak eta thirabirak. EskLAlm 1877, 9. Bertze jandarme batzu aldiz idorrak izan dire [...] bati ukumila bat gibeletik emaiterainokoan. HU Zez 171.
    sense-3
    3. "Coto, medida, cerrado el puño y el pulgar levantado, ukabilla " Lar.
    sense-4
    4. ukailo. Codo (medida de longitud).
    Ta aren luzera berrogei ta amar ukailoa zan. "Quinquaginta cubitorum longitudine" . Ol Ez 40, 25 (Dv beso; Ker ogei ta bost metrokoa).
    azpisarrera-1
    UKABILA EGIN. a) Mostrar el puño cerrado (en signo de amenaza).
    Mehatxuzko edo dixiduzko ukabilluak egiñez. Atheka 147. (Ukhailoa eginez Antoni). Hi, hi, gizon hiltzale zikina! Larz Senper 130.
    b) Cerrar, apretar (la mano). "Eskua ukamilo egin du (BN-arb)" Gte Erd 106.
    azpisarrera-2
    UKABILA JASO (ikubilla V-gip). (Con dat.). Amenazar con el puño. "Berbetan asi orduko, ikubilla jaso desta eta ixildu eiñ biar izan dot" Etxba Eib.
    azpisarrera-3
    UKABILEAN PARATU. Cerrar, apretar (la mano). "Eskua ukabillan paratu [...] (AN-5vill)" Gte Erd 106.
    azpisarrera-4
    UKABIL-JARDUKETA. Boxeo.
    Ukabil-jartuketan (boxeo) ez da emen jokatzen. Anab EEs 1919, 63.
    azpisarrera-5
    UKABIL-UKALDI. v. ukabilkaldi.
    azpisarrera-6
    UKABIL-UKALDIKA. v. ukabilkaldika.

    ukabil

    ukabil
    << trote 0 / 0 ukaldikatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper