Harremana

    OEH - Bilaketa

    131 emaitza maia bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 zapi.
    sense-1
    1. (V, G, AN; VP , Lar, Aq 91 (AN), Añ, Izt 67r, Dv (V, G), H (V, G), Zam Voc) Ref.: A; Etxba Eib .
     Paño, trapo, lienzo; (pl.) ropa. "Eskuak legortzeko zapia, toalla" VP 30r. "Lotzeko zapia, venda" Ib. 58r. "Ropa blanca, [...] zapi txuria" Lar. "Trapo, pedazo roto de lienzo, &c., zapi zatarra" Lar y Añ. "Sabanilla de la cabeza, [...] buruko zapia" Añ. "Lienzo que las personas traen consigo, zapia (G), [...] buruko zapia, etc. (AN)" Aq 91. "En algunas zonas se ha concretado a significar la sabanilla blanca con que se cubren las aldeanas" A. "Ropa, lienzo. Zapixak eseteko leku ederrra dauka etxe arek" Etxba Eib. "Zapixak, la ropa en sentido genérico. Zapixak, zikiñak badira, obe etxian garbitzia" Ib. "Erreka baztarrian, arri bat lagun zala, joten ziran zapixak" Ib. Cf. IC I 310: "Tocados [...] burukoak [...] y al molde dicho le llaman sapea y también kukutxa y también ibikiak", tal vez var. de zapi. Cf. buruzapi, eskuzapi, EZPAIN-ZAPI, GUDA-ZAPI, MUSU-ZAPI, PIXA-ZAPI, SUDUR-ZAPI, UME-ZAPI, etc. Tr. Propio de la tradición meridional. En DFrec hay 28 ejs., meridionales.
    Zerion materi loi hau kenzeko zuen oial ta zapi mea zen tell-puska ta ladrill-zati bat. Mb IArg I 195. Ill etzedin zapi ur otzetan bustiakin aren biotzari sokorru eman bear zitzaion. Cb Just 116. Garbitu ondoan [zepoa] legortu zapi zurierekin. BerastAzer 130. Zapi kedartu bat bekoki erdiraño izerdija artu ta subaren berotasuna arinduteko. Mg PAb 124. Eguzkija nora, zapijak ara. Ib. 122. Beren eskuetan artzen zuen Sakramentua, emakumeak zapi zuri batean, eta gizonak esku garbietan. AA I 458. Eureen iruneko zapijak askatuta ta burukuak okertuta. fB Olg 68. Yesukristoari aurpegia estalduteko imini eutsen zapia. Añ EL2 98. Zeruetako Errege Aurtxoa zapi txar batzuetan bilduta. Lard 368. Asko da [zaurijak] estaldutia zapi bustijagaz. Ur Dial 77 (It zaku, Dv, Ip oihal). Jarri zuan etxeko-andre gazteak maia zapi zuri batekin. Zab Gabon 48. Zapi zuriak laster jantziko / amok dabez buruetan. AB AmaE 39. Zapiyan kapoi-iztarra bitu. Bv AsL 137. Zapi gorrizka bat buruan, txapel-orde. A BeinB 51. Malkoak legortzeko bear duan zapi garbi ta biguna. Ag Serm 484. Jarri diyo kopetian zapi zuri aundi bat, ur sedatiban bustiya. Iraola 97. Zuzendu dabez nundik edo andik zapi zar batzuk eta papel zati andi batzuk. Kk Ab I 56. Zapi aundi bat beltz-beltza, berriz / ontzi-gañean. Jaukol Biozk 36. Museliñazko zapi azpildu bat bular aurrean yarri. Or Mi 98. Zapi zakarrez ate aurrera / erdu da txirotasuna. "Con vestidos de andrajos" . Laux BBa 80. Iturrira, zapijotzera. JAIraz Joañixio 12. Sukaldera joan zen atzera zapi baten bila. Mde HaurB 84. Zazpi zapitan bildutako erensugearen zazpi mingaiñak. Etxde JJ 96. Zapi gorri-gorri bat lepoan zeramala. Txill Let 38. Aljeriar geienek buruan zapi zuri borobillak zeuzkaten. Anab Aprika 29. Saiets guzietara makurtua zan erabat [Atenaiko erritarra], eguzkia nora, zapia ara, alegia. Zait Plat 115. Aitak zapi bat atara eban sakeletik. Erkiag BatB 56. Zapia zabal aize-egotan. "La bandera" . Gazt MusIx 99. Torero moduko bat etorri zan zapi gorri batekin. Salav 50. Mai gañeko zapi berriak. Ataño TxanKan 154. Adar gaztearen azala, litro bat uretan egosi, ta zapi batean pasa. Ostolaiz 38. Zelan isten ninduen otzara baten zapi batzukin, lo egin nagian. Gerrika 16. Oge on biguna, ogeko zapi danak barrixak. Etxba Ibilt 466. Zapia utzi eta mahaitik jeikiaz. MEIG IX 110. Zezenetako zaldi zaharrei begi-aurrean ezartzen dieten zapiaren ordezkoa da. MEIG I 172.
    v. tbn. CrIc 131. JJMg BasEsc 50. Arr May 119. Apaol 27. Echta Jos 92. JanEd II 22. Lh Yol 31. ArgiDL 92. Mok 16. Altuna 104. Alz Ram 33. Enb 163. Ldi BB 84. Lek EunD 28. TAg Uzt 153. EA OlBe 17. Benb NereA 92. Arti Ipuin 80. Gand Elorri 63. Osk Kurl 85. Onaind in Gazt MusIx 148. NEtx LBB 109. Lab SuEm 205. Berron Kijote 117. Etxabu Kontu 74. Onaind STeresa 20.
    azpiadiera-1.1
    (Con -zko, adnom.).
    Iruditu zitzaion ikusten zuela [...] zapi bat lau ertzetatik lotuta, ontzi baten gisan Zerutik lurrera zetorrela [...]; eta atzenean zapizko ontzia Zerura itzuli zan. Lard 498.
    azpiadiera-1.2
    (Fig.).
    Edurrak, zapi zurijagaz, baratza estaldu eban. Altuna 46. Bitarte artan, gau-zapia zabaltzen ari zan zerupean. TAg Uzt 269.
    azpiadiera-1.3
    Ropa. " Han zan zapia! (G-azp)" Gte Erd 191.
    Ur onekin garbitzen da ederki zapia. "La ropa" . It Dial 107 (Ur erropia, Dv, Ip arropa).
    azpiadiera-1.4
    (H).
    Vela de navío. " Zapi guziak aizeari edaturik " H. v. HAIZE-ZAPI, ITSAS-ZAPI.
    Ut, esan zuen Erraimunek, etzaiozula olako aizeri zapia zabal. 'Voile' . Or Mi 91. Zapiak aizez puztuta, bazijoazen olatuak gainduaz. NEtx LBB 167. Batzuak zapiak arrotuaz, besteak berriz [...] ke-zirrindak aizeari emanaz, itxas-ontzi beltzak [ikusten nizkin] . Ataño TxanKan 121.
    azpiadiera-1.5
    Telón. v. ezkutazapi, antzez-zapi.
    Atzeko atian guziyak karraxika ari diran bitartian jetxi bezate zapia. Alz Bern 80. Zapia altxatzen delarik, abesten ari da. TP Kattalin 177.
    azpiadiera-1.6
    Askotan zineko zapi txurian era onean azaltzen dana ere gaizki artzen bai dute askok ez-jakintasunagatik eta gaizki dagona ondo.MAtx Gazt 60.
    sense-2
    2. ( s- V-gip ap. Iz ArOñ ). "Estropajo" Iz ArOñ. .
    sense-3
    3. " Sápixak, polainas rústicas" Iz ArOñ. .
    azpisarrera-1
    XAPI (Forma con palat. expr.).
    Nexkañoari kokots azpiko xapian Lurdeko medaila bat ixpilinga batez lotu zioten. Herr 18-6-1959, 2.
    azpisarrera-2
    ZAPI-BANASTA. "Lixibako arropa erabiltzeko banasta. Beste bat, etxetan danian egoten zuan lenao, zapibanastia. Aura lixiba einddakuan erropia erabiltzeko. Bee zabalakin, kasi gora estutxuao zala" Elexp Berg.
    azpisarrera-3
    ZAPIDUN. Provisto de pañuelo, de paño.
    Bazebillen an norbait, burutik okozperako zapiduna. Ag G 124. Batak arpegia zapiz estaldua darama ta oña non ipintzen duan eztaki; besteak, besotik eutsiaz, zapidunari ezkerrera edo eskubira eragiten dio. Ib. 356.
    azpisarrera-4
    ZAPI-JOTZAILE. Lavandera.
    Ta zapi-jotzalle onek ba al du senarrik? NEtx Antz 77.
    azpisarrera-5
    ZAPIPE (En casos locales de decl. sing.). Parte cubierta por un pañuelo.
    Belarrondoko tximak zapipera sartuaz. Ag G 268.
    azpisarrera-6
    ZAPI-TXABOLA. Tienda de campaña.
    Emen geratu ta zapitxabolak eraiki itzazu. EG 1956 (7-8), 42.
    azpisarrera-7
    ZAPI ZIKINAK EGUZKITARA ATERA. Airear los trapos sucios, difamar.
    Ikasi ta gomutau zituen orretarako [...] arerio guztien bizitzak, atara eutsiezan euren zapi zikiñak eguzkitara, ta asi ziran, guzur da abar, astiñaldirik lotsagarrizkoenak. Ag Kr 173.

    zapi

    zapi
    << 1 xerra 0 / 0 zartagin >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper