OEH - Bilaketa
131 emaitza maia bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (128)
- afari
- aita
- 1 aitor
- alan
- aldare
- aldi
- antoxin
- arau
- arto
- 1 aski
- astindu
- atsegarri
- 1 atze
- 1 aulki
- 1 azpil
- azpileratu
- bai
- baimenduntza
- bakar
- baranda
- bazkaldar
- bazkari
- bedeinkatu
- 1 behatz
- behaztopa
- behin
- 1 berandu
- beretu
- besagain
- beso
- beste
- 1 bira
- bizitzaldi
- botilategi
- brontze
- bukatu
- burdina
- bustikatu
- egin
- egon
- egosi
- ekonomika
- 1 epai
- 1 eraskin
- eratu
- 1 errazti
- esan
- eskuineratu
- estali
- etxeratu
- euskarri
- eztei
- freskura
- 1 gabi
- gaixozain
- garezur
- gatibugarri
- gaztagintza
- gaztigatu
- 1 gertu
- guren
- gurtetxe
- hainbanatu
- harrotzar
- hasi
- haustu
- 1 hazta
- 1 huts
- ikazlabetxo
- (inaxu)
- irakas-mahai
- ixilura
- izan
- janleku
- jarri
- jaso
- konpleto
- 1 kontu
- kriskitin
- kubierto
- larrumieta
- lekore
- 2 loka
- lollo
- mahai
- mahaiazken
- maiaetan
- maiatz
- manjatera
- matxarde
- merkaduria
- moral
- nasai
- noiz
- ohol
- oilo
- 1 olo
- onerasi
- 1 onetsi
- opalmahai
- 1 orazio
- 1 osatu
- otorduero
- paratu
- plameatu
- prest
- pronto
- sakela
- 1 sala
- salmahai
- sendo
- serbitu
- 2 sumatu
- taratulu
- taxutu
- tolestu
- 1 tontortu
- tretza
- trote
- ukabil
- ukaldikatu
- usain
- xanto
- 1 xerra
- 1 zapi
- zartagin
- zelan
- 1 zur
goiburua
eratu.
tradizioa
Tr. Documentado (salvo un ej. de Larramendi) a partir de mediados del s. XIX, sólo en autores meridionales. En DFrec hay 314 ejs., todos ellos meridionales.
sense-1
1.
(Añ).
Amoldar(se), acomodar(se). "Acomodar" Añ.
Aren argien eginkizunera eratu zan, ez geiago. Lar SAgust 15. Etxetik irten ahala eta beste beharretara eratzen ginenean, hasten ginen berehala beste hizkuntzaren bat erabiltzen. MEIG IV 55.
Amoldar(se), acomodar(se). "Acomodar" Añ.
Aren argien eginkizunera eratu zan, ez geiago. Lar SAgust 15. Etxetik irten ahala eta beste beharretara eratzen ginenean, hasten ginen berehala beste hizkuntzaren bat erabiltzen. MEIG IV 55.
azpiadiera-1.1
eraatu (V-gip, G-goi).
Arreglárselas (para). " Eráatu, eráaketan, conseguir. Eráaketan banaiz, si me acomodo, si llego a hacerlo" Iz ArOñ. "Eraatu (G-goi), lograr" JMB At. .
Ez naiz eratu egun oietan izketatzeko moduan. Ill Testim 14. Artutako asmoak betetzeko nola eratuko zeran. ArgiDL 41.
Arreglárselas (para). " Eráatu, eráaketan, conseguir. Eráaketan banaiz, si me acomodo, si llego a hacerlo" Iz ArOñ. "Eraatu (G-goi), lograr" JMB At. .
Ez naiz eratu egun oietan izketatzeko moduan. Ill Testim 14. Artutako asmoak betetzeko nola eratuko zeran. ArgiDL 41.
sense-2
2.
(Ht VocGr, Dv).
Formar, constituir; preparar, organizar; proporcionar, proveer. "Tracer" Ht VocGr.
Ene seme, bear dana Jainkoak eratuko du. Lard 25 (cf. Dv: "Dieu arrangera"). Bere ama egiazkoa iñudetzat Mariak eratu zion. Ib. 97. Jaungoikoak eratuko du beretzat eskeñi gaia. Ur Gen 22, 8 (Ol inguratuko, Ker orniduko). Bizilekua eratu diguzu, gure janariaren kontua ere idukiko dezu. Arr GB 43. Bildu ta eratu zioten diru apur bat. 'Le proporcionaron algún metálico'. Aran SIgn 34. Kune-z eraturiko iru izen dazautaz. "Formados de kune". A Gram 62. Olatuak eratuten (formar) ebezala gangar zuri ikaragarrizkoak. Echta Jos 90. Eratu eikezuez esapide luze, ebakaitz[ak]. Ag EEs 1916, 110. Itzaldi auek zertako eratu zituan. EEs 1918, 83. Bi, iru ala erri geigok ere alkar artuta batzaldi bat eratu dezakete. ForuAG 297. Peña ta Goñi-tar Xabier jaunak gogaldu ta eraturik egin zan [...] Oroigallua. Garit Usand 58. Ateraldiak beste batek idatzi ta eratuak dirala. Muj PAm 12. Auzi laburra ta gerra-batzarrea eratuko zituala. Or SCruz 61. Jaiak eratzen. Lab EEguna 87. Eratu zioat zepoa. Emen eroriko duk. Lek EunD 46. Ez gaude bear bezela eratuta, organizatuta. Ldi IL 143. Kistar langille batzak eratu. Eguzk GizAuz 156. Txukundu ta apaindu zituan xokogune guztiak; baita [...] garbiketa-tresnatxoak eratu ere. TAg Uzt 55. Osakintza Ikastola eratuaz. "Constituyendo". EAEg 12-10-1936, 27. Espetxeraturik arkitzen diran gudari guziendako, argibide eta mandatuen idazkola eratu eta landu beza. "Organizará y servirá". Ib. 1-6-1937, 1741. Zazpi aiztagari saillez eratutako gudari-oztea. Zait Sof 143. Zur utsez lenik eratutako / ermitatxoaren urren. SMitx Aranz 87. Bazkaldarrentzat maia eratu omen zuten. Munita 50. Lehen saileko hizkuntzek [...] "Goidelera" eratzen dute. Mde Pr 215. Lagunarteko bazkari-apariak eratu oi zituztenean. Etxde JJ 270. "Zortziko" bat eratu du Caballero jaunaren omenez. Basarri 41. Ol legorrez eraturiko mai antzekoan. Erkiag BatB 122. [Diruak] gizonagan eratzen dauan naikeria ta arrokeria. Ib. 138. Lau liburuok, oso ederki eratu ta taiuturik utzi zizkigun. Onaind in Gazt MusIx 146. Biltoki batzuek antolatzen, neska-mutillen billera onak eratzen. MAtx Gazt 76. Ortzira goratu omen zan, an Neskatx deritzan izar-moltzoa eraturik. Ibiñ Virgil 44. Gizonari kendu eutsan zatiaz emakume bat eratu [...] eban. Ker Gen 2, 22 (Ol egin). Egun guztirako lagundia eratuta eukiten eben. Etxabu Kontu 188. Mendelbrot-ek termodinamikaren arabera eratu nahi lukeen makrolinguistika. MIH 193. Aldapeko sagarrarenarenarenean ongi "eratua" dago. MEIG VI 176. Euskaltzaindiak eratutako sariketa. MEIG II 48. Biok batera, delako bloke trinko hori eratzen dute. MEIG VI 165.
v. tbn. MMant 92. Onaind STeresa 77. AZink 64.
Formar, constituir; preparar, organizar; proporcionar, proveer. "Tracer" Ht VocGr.
Ene seme, bear dana Jainkoak eratuko du. Lard 25 (cf. Dv: "Dieu arrangera"). Bere ama egiazkoa iñudetzat Mariak eratu zion. Ib. 97. Jaungoikoak eratuko du beretzat eskeñi gaia. Ur Gen 22, 8 (Ol inguratuko, Ker orniduko). Bizilekua eratu diguzu, gure janariaren kontua ere idukiko dezu. Arr GB 43. Bildu ta eratu zioten diru apur bat. 'Le proporcionaron algún metálico'. Aran SIgn 34. Kune-z eraturiko iru izen dazautaz. "Formados de kune". A Gram 62. Olatuak eratuten (formar) ebezala gangar zuri ikaragarrizkoak. Echta Jos 90. Eratu eikezuez esapide luze, ebakaitz[ak]. Ag EEs 1916, 110. Itzaldi auek zertako eratu zituan. EEs 1918, 83. Bi, iru ala erri geigok ere alkar artuta batzaldi bat eratu dezakete. ForuAG 297. Peña ta Goñi-tar Xabier jaunak gogaldu ta eraturik egin zan [...] Oroigallua. Garit Usand 58. Ateraldiak beste batek idatzi ta eratuak dirala. Muj PAm 12. Auzi laburra ta gerra-batzarrea eratuko zituala. Or SCruz 61. Jaiak eratzen. Lab EEguna 87. Eratu zioat zepoa. Emen eroriko duk. Lek EunD 46. Ez gaude bear bezela eratuta, organizatuta. Ldi IL 143. Kistar langille batzak eratu. Eguzk GizAuz 156. Txukundu ta apaindu zituan xokogune guztiak; baita [...] garbiketa-tresnatxoak eratu ere. TAg Uzt 55. Osakintza Ikastola eratuaz. "Constituyendo". EAEg 12-10-1936, 27. Espetxeraturik arkitzen diran gudari guziendako, argibide eta mandatuen idazkola eratu eta landu beza. "Organizará y servirá". Ib. 1-6-1937, 1741. Zazpi aiztagari saillez eratutako gudari-oztea. Zait Sof 143. Zur utsez lenik eratutako / ermitatxoaren urren. SMitx Aranz 87. Bazkaldarrentzat maia eratu omen zuten. Munita 50. Lehen saileko hizkuntzek [...] "Goidelera" eratzen dute. Mde Pr 215. Lagunarteko bazkari-apariak eratu oi zituztenean. Etxde JJ 270. "Zortziko" bat eratu du Caballero jaunaren omenez. Basarri 41. Ol legorrez eraturiko mai antzekoan. Erkiag BatB 122. [Diruak] gizonagan eratzen dauan naikeria ta arrokeria. Ib. 138. Lau liburuok, oso ederki eratu ta taiuturik utzi zizkigun. Onaind in Gazt MusIx 146. Biltoki batzuek antolatzen, neska-mutillen billera onak eratzen. MAtx Gazt 76. Ortzira goratu omen zan, an Neskatx deritzan izar-moltzoa eraturik. Ibiñ Virgil 44. Gizonari kendu eutsan zatiaz emakume bat eratu [...] eban. Ker Gen 2, 22 (Ol egin). Egun guztirako lagundia eratuta eukiten eben. Etxabu Kontu 188. Mendelbrot-ek termodinamikaren arabera eratu nahi lukeen makrolinguistika. MIH 193. Aldapeko sagarrarenarenarenean ongi "eratua" dago. MEIG VI 176. Euskaltzaindiak eratutako sariketa. MEIG II 48. Biok batera, delako bloke trinko hori eratzen dute. MEIG VI 165.
v. tbn. MMant 92. Onaind STeresa 77. AZink 64.
azpiadiera-2.1
Ordenar, poner en orden.
Begiak yasorik ikusi zun Ixrael, leñuka eratuta. Ol Num 24, 2 (Ker eratuta; Dv jarria).
Begiak yasorik ikusi zun Ixrael, leñuka eratuta. Ol Num 24, 2 (Ker eratuta; Dv jarria).
azpiadiera-2.2
(Part. en función de adj.).
Naikeriak mota ta malla askotan banatuak daudela; etengabeak eta aldizkakoak, aldartetsuak eta eratuak. "Extravagantes y arregladas" . Zink Crit 31.
Naikeriak mota ta malla askotan banatuak daudela; etengabeak eta aldizkakoak, aldartetsuak eta eratuak. "Extravagantes y arregladas" . Zink Crit 31.
sense-3
3.
Presentarse, aparecer.
Onetarako bidea zorigaitzean laster eratu zitzaien. Lard 144. Laguntzeko eratu zitzaion deretxarekin guziz alaitua geratu zan. Arr GB 128. Arraia eratzen zitzaien tokira irixten ziranean. Elizdo EEs 1925, 247.
Onetarako bidea zorigaitzean laster eratu zitzaien. Lard 144. Laguntzeko eratu zitzaion deretxarekin guziz alaitua geratu zan. Arr GB 128. Arraia eratzen zitzaien tokira irixten ziranean. Elizdo EEs 1925, 247.
azpiadiera-3.1
"Tener ocasión, oportunidad. Mendira yoatea etzait eratu
"
Asp Leiz.
eratu
-
eratu. Tr. Documentado (salvo un ej. de ...
-
1. (Añ). Amoldar(se), acomodar(se). "Ac...
-
eraatu (V-gip, G-goi). Arreglárselas (p...
-
2. (Ht VocGr, Dv). Formar, constituir; p...
-
Ordenar, poner en orden. Begiak yasorik ...
-
(Part. en función de adj.). Naikeriak m...
-
3. Presentarse, aparecer. Onetarako bide...
-
"Tener ocasión, oportunidad. Mendira yo...
<< 1 eraskin 0 / 0 1 errazti >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
