Etim. Relacionado con maingu, etc. La inicial tx- ez el resultado de una palatalización expresiva; v. FHV 187s.
sense-1
1.
(BN, S; Gèze, Foix),
xainku (-kh-L, BN, S; SP, ArchVocGr 206, Dv(S), H(-kh-)),
xanku (L, BN, S; -kh-Lecl),
txanku,
tzainku (S)
Ref.:
A(txainku, xanku, tzainkü);
Lh(xainkhu, xank(h)u);
Lrq
. Cojo."
Txañkü, boiteux"Gèze.
"Cojo. Txainküa zankotik, gezurtia mihitik (S), al cojo por la pierna, al mentiroso por la lengua"A.
v. maingu, txangi, 1 txanket. Ezta hon hirietan horik hazteritsü, txankü, zahar edo mankhatürik ta nausi gaberik. Egiat 267.
Jüjatü beitütüzü zük bersetak hobe, / xainkü zirenak, arrimürik gabe, / hen egilik beitziren zure adiskide. 'Des couplets boiteux'
.Etch 460.
Gezürtia xainkhia beno lehen atzamaiten da. Archu(ap. DRA
).
Ütsiek ikhusten die, txañkiak xüxen dabiltza. IpMt 11, 5 (v. tbn. Mt 15, 30).
Xainkhüz edo zerbait mainkhüdüraz soldadoguatik solthü dienen thalla bat. ArmUs 1892, 141.
Eta [xuberotar] hunek: "Ez! Xankü (maingu) nündüzün".LarreArtzainE 204.
v. tbn.
EvS Io 5, 3.
azpiadiera-1.1
(Como sobrenombre). Harat so, hunat so... bertanxko ikhusten dü Pette txañkhü, miñebesian mahats biltzen. GH 1934, 391.
(v. tbn. más ejs. en la misma pág.)
azpiadiera-1.2
"
Kadera txainkü düzü (S)"GteErd 303 (junto a kilika da silla, aulkiaren ankak kilikolo daude, etc., de otras zonas).
TXAINKU-TXAINKU.
"Tzainkü-tzainkü (S), cojeando. Bere zankho okherrarekin egin zian, tzainkü-tzainkü, orano bere serbutxia hañixko urthez (S), con su pierna torcida, desempeñó aún durante muchos años su servicio pian-pianito" A.