OEH - Bilaketa

31 emaitza madalena bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
soraio.
etimologikoa
Etim. Quizá de sor 'insensible' + jaio 'nacido'.
sense-1
I . (Adj.).
azpiadiera-1.1
1. (Lar, , H, A; -rh- L, BN, S ap. Lh ; SP, Urt IV 77, H), sorhai (Foix ap. Lh.) Leproso (usado tbn. como sust.). "(BN?, G?), leproso" A (que cita a Lç y Ur). Cf. ConTAV 5.2.4: "Respecto a Documentos sobre agotes y grupos afines en Navarra, encontramos en él [...] frases como la de la pág. 50, nota 94, donde se habla de unas declaraciones de 1651 en las que Domingo Sanz dice que los Acós de Burgui utilizaban el agua de un regacho llamado Sorayoçubia 'río de los agotes' donde no sabemos si la traducción es del documento o del propio Idoate".
Ethor zedin harengana sorhaio bat. Mc 1, 40. Eriak senda itzazue, sorhaioak xahu itzazue. Mt 10, 8 (He, TB, Ip, Leon, SalabBN, Echn lepradunak). Sorhaioa higun, arropa maite. Saug 78. Simon sorhaioak zioen Madalena bekhatoresa zela. SP Phil 71 (He 73 lepradunak). Naaman prinze sorhaio eta lepros hura etzen sendotu bere lepratik zazpitan Iordaneko uheitzian sar eta ukuzi artino. Tt Arima 41. Badabiltzala errenak, garbitzen dirala soraioak edo lepraz beteak. AA III 507. Legenardun edo soraio bat bidean belauniko jarri zitzaion. Lard 386. Ona emen non soraio bat zetorrela eta adoratzen zuen, esaten ziola: Jauna, nai badezu, garbitu nazakezu. Ur Mt 8, 2 (Ur (V) legendun).
azpiadiera-1.2
2. (G-nav, AN-gip-5vill, L-ain, B, BN-arb, R-uzt; Dv (-rh-), H (+ -rh-), VocB), sorraio, sohaio (L, BN, S), zoraio (V-gip). Ref.: A (soraio, zoraio); Lh (sohaio); Inza RIEV 1928, 154; Lrq (sohaio); Izeta BHizt2; Gte Erd 277. Indolente, insensible, impasible. "2. [...] Bekhatore sorhaioa, pécheur endurci; 3. il se prend au propre pour insensible à la douleur, aux coups, etc. Ioago eta doha sorhaioago " H. "Indolente, insensible moralmente" A. "Indolent, mou, sans souci" Lrq. " Soraioa da jende hori (AN-5vill, BN-arb)" Gte Erd 277 (junto a sakaua, eraman aundikoa, etc., de otras zonas). Cf. VocNav: "Sorayo, traidor, de malas intenciones, falso. Se aplica a personas y a animales. Yo le hice concejal, pero me pegó una cornada el muy sorayo (Pamplona, Cuenca, Zona Media). En Baztán sorayoa equivale a cabezón, terco, obstinado".
O, ni ondikozkoa! O, arima sorhaioa! O, horma eta ez bihotza! Harb 237s. Emak sorhaioari phorru, eska dakidik gatz. Saug 79. Populua egundaino bezain sorraio eta sinhets-gogor agertu zen. Lg I 143. Ez detzazuela zuen bihotzak sorhaio billaka orano deitzen zaituzten Jinkoaren bozaren alderat. Mih 6. Jinkuaren gauzendako insensible edo sorhaio errendatzia. CatLan 94. Sentitzen du ontasun miragarri haren alderat gor eta sorhaio izan dela. Dh 136. Nahi gabez izan laiduen sorhaio. Etch 108. Nola zare hunen sorhaio, haren eztitasunaz ez baitzare ukitua? Dv LEd 235 (Cb Eg II 132 orren gogorra). Ah! Jauna! Barrenez ongi sorhaio izan behar da zu ez maithatzekoz! Ib. 241. Jende eskergabe eta sorraio hekien bihotza etzen hautsi. Jnn SBi 29. Den sorraioenari horren aditzeak halako bat egiten baitio. HU Zez 189. Zorrino zikin sorhaio batek bere uharra begietarat zirristatuz. JE Bur 15 (Med 66 sorraio). Gutxi ustean maiz edaten dutenak gerora soraio jartzen dira. Ayerb EEs 1916, 15. Ankamei lokaio, purrustari soraio, Loiteteko. (Canc. pop. in Or Eus 61 ). Eta egoera horren atsekabea ez zuen Arestik asmatu, bere baitan sofritu zuen eta, berak sofritzeaz gainera, soraioei sofrieraziz. MEIG V 136.
v. tbn. Zait Plat 83. Sorhaio: Andurain UskIb 9. Ox 120.
azpiadiera-1.2.1
( -rh- S ap. Lh; Añ (AN)). "Omiso, descuidado" . "(Foix), sans souci" Lh.
azpiadiera-1.2.2
"En B indica también insensibilidad física, pero para esto tiene que acompañarle la palabra que designa la sensación. Otzarendako soraioa da gizon ori, ese hombre es insensible al frío" A.
azpiadiera-1.2.3
" Zoraio (V-gip), chiflado, de cabeza poco asentada" A. " Soraioa, medio loco (AN-erro)" Inza RIEV 1928, 154.
azpiadiera-1.2.4
Torpe, escaso de entendimiento.
Nola deitu beraz, eta zer zentzuz adierazi, soraioeri itz ikasi baten bidez? "Sensu tardioribus" . Or Aitork 341.
azpiadiera-1.2.5
Baiña oraindik ez itza nabarmen, / naiz ez dan mutil soraio. "Inexpresivo." Or Eus 85.
azpiadiera-1.3
3. (Lar, H).
"Vaciador, caballo u otro animal vaciador que come y no engorda, soraioa, soraio kasta " Lar. "Quien no engorda (AN-larr)" Inza RIEV 1928, 154.
azpiadiera-1.4
4. Indócil, indómito.
Zezen soraioak masti-lerrotartean beartuz. "Luctantis" . Ibiñ Virgil 89. Auntz soraioek ernemin xamurrak morrozten dituten bitartean. Ib. 62.
sense-2
II . (Sust.).
azpiadiera-2.1
1. (G, L, B, R-uzt; H, VocB; -rh- SP Dv) Ref.: A; Izeta BHizt2. .
"Ladre" SP. "Enfermedad en los lechones, unos granitos pelota en la magra" VocB. . "Lepra o enfermedad del cerdo producida por el cisticerco (un parásito). Txerri soraioa, cerdo leproso o atacado de cisticerco" A. Cf. VocNav s.v. sorayo.
Legez debekatua da sorhaioaren saltzea, eman baitezake xixari nausia. Gatxitegi Laborantza 194. Badituzte sorhaioek mixika ttipi batzu mihi pean. Ib. 194.
azpiadiera-2.2
2. Insensibilidad. v. soraiotasun (3) .
Zure sorhaioak laido egin dio Jaunari. Dv LEd 231.
azpisarrera-1
SORAIORIK (Estar) insensible.
Zeruko dohatsuak gogorrik daude ta sorhaiorik haren alderat. Dh 138. Zein diteke bihotza haukien kontra sorhaiorik eta gogorrik dagokena? Ib. 241.
soraio
<< 1 santu 0 / 0 sorta >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper