Harremana

    OEH - Bilaketa

    344 emaitza ma bilaketarentzat

    Sarrera buruan (6)


    Sarrera osoan (338)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    oharkabe.
    tradizioa
    Tr. Documentado desde mediados del s. XVIII, sobre todo en textos meridionales. En DFrec hay 11 ejs. de o(h)arkabe .
    sense-1
    I. (Adv.).
    azpiadiera-1.1
    (B ap. Izeta BHizt2 ; Lar), ohargabe (Lh), oarge, uarkabe.
    Distraídamente, sin prestar atención; inconscientemente. "Atrochemoche, arretabage, oarkabe " Lar.
    Oek oarkabe zeudela, itxeki zan soka batetik. AA II 194. Erdeldunik iñoz uarkabe etorten bazan alde orretara. Kk Ab I 115. Bere korbata-korapillo, illeak ta abar zuzentzen ariko da... oarkabe. Lab EEguna 69. Oarkabe ere sar etzaitela / ari naizanaren pean. Or Eus 76. Edonundik ekiten dio zoro ta oargabe. TAg Uzt 32. Baietza zemaien oargabe neskaño txoragarriak zesaiozkan guztiai. Ib. 307. Nonbait bertanegixko / oarge urbil nintzaion. SMitx ( in Onaind MEOE 1047 ). Ontan dagit oben oarkabe; baiña gero oartzen naiz. Or Aitork 284. Eskuz jarritako bere iritzia galdu edo oarkabe ausi egin zulata. Gazt MusIx 52n.
    azpiadiera-1.1.1
    (Precedido de sust. o pronombre).Sin que se (me...) dé cuenta.
    Ez, naski, nagusia oarkabe. Or Aitork 162. Baiñan, ni oarkabe, eni burua goxatuz. Ib. 174. Iñor oarkabe / atera nintzan. Or ( in Gazt MusIx 177 (Gazt ib. 173 ixil ) ).
    azpiadiera-1.1.2
    (Precedido de gen.).
    Begi-belarrien oroitzearen oarkabe. Or QA 140.
    sense-2
    II. (Adj.).
    azpiadiera-2.1
    1. (Lar), ohargabe (Lh), oarke (Lar), oartugabe, oartubage "Desavisado", "desatento, [...] oarkea" Lar. "Hombre inadvertido, sin advertencia, gizon oarkabea" Ib. (s.v. advertencia). "(No es) aplicado [...] oarkabea, arthagabea da" Ib.
    Eranzun zion Errege senar oartu-bageak. Mb IArg I 214. Yakinai oarkabe artatik berak yagongo gaitu. "Irreflexiva curiosidad" . Zink Crit 76. Gizon zaiñ illa ta oartugabea. Or SCruz 87. Bai damutuko ere laster mintzari oargabeari arinkeriz esandakoa. TAg Uzt 36. Aspaldidaniko iardunbide oarkabea ta ez-iakina. Zait Plat 104. Neskatil ohargabeen ondoan. Osk Kurl 49.
    azpiadiera-2.2
    2. oartubage (Añ). "Casual" Añ.
    azpiadiera-2.3
    3. Inmoderado.
    Zeren ezpaitzituen behar ezpezala ber-indarrak xumetu hildura ohartkabez. "Indiscrétes" . Birjin 232.
    sense-3
    III. (Sust.).
    azpiadiera-3.1
    1. (B ap. A ; Lar, Añ, Dv, H (+ oa-)), ohargabe (Lh).
    "Desatención" , "distracción" Lar. "Inadvertencia, [...] oarkabea " Lar, Añ. "Mégarde" Dv. "Inadvertencia, descuido" A.
    Gure oarkabeak agonia asko ta asko ez ikusi iduri egiten dituela. Vill Jaink 119. Txorakeritan dabillenak gaiso bat arrapatzen du bere oarkabearen ordaiñetan. Ib. 103.
    azpiadiera-3.2
    2. Imprevisto, azar. "Acaso (nombre), [...] oarkabea " Lar. "Azar, caso que embaraza y estorba" Ib. "Caso, casualidad, contingencia" Ib. "Acaso, casualidad, [...] oarkabea " Añ.
    azpisarrera-1
    OHARKABEAN. (B ap. Izeta BHizt2; Lar, Añ). a) Sin darse cuenta; sin prestar atención. "(Sin) pensar", "accidentalmente, [...] oarkabean" Lar. "(Sin) reflexión", "(sin) reparo" Lar y Añ.
    Oharkabean bezala galdurik gelditzea. Mb IArg I 85. Ogi puska bat arzera baloa bezain oharkabean joan oi da komunio santa arzera. Ib. 81. Oarkabean [txistua] botatzea ez da bekatu. AA I 460. Sarritan egingo ditu akto fedekoak, oarkabean ere. AA II 17. Hutsak egiten ditugula ustekabean eta oharkabean. Dh 74. Hekietara ihes-egin dezan gizona oharkabean hil dukeenak. Dv Ios 20, 3 (Ol asmorik eta ezaguerarik gabe, BiblE nahi gabe). Supitoan eta oarkabean pekatu egitea. Arr May 107. Mutil bati oarkabean eskupeta zartatu zitzaion. Or SCruz 43. Ez othe nuenez ere ohartu-gabean apur bat apaldu egun hartako bazkaria. JE Ber 36. Gure bandera nahi zaukuten ohart-gabean ebatsi. Zerb Gerlan 22. Oarkabean, edo pentsatu gabez, aukeratu du itsutasunaren bidea. Txill Let 86. Hamar urteak iragan ziren hola-hola ohartu gabean ere. JEtchep 61. Edozoin manamenduren kontra, oharkabean, egin behar ez dena eginik. Bibl Lev 4, 22 (BiblE oharkabean; Ol oartzeke). Zapaltzen ari den oinak ez du ez presarik ez errukirik, oharkabean ari baita. MEIG I 165.
    v. tbn. Markiegi in Ldi IL 8. Zait Sof 71. Mde HaurB 34.
    b) (Dv, H, A). Por sorpresa, sin que (otro) se dé cuenta. "Etsaia oharkabean ethorri da, l'ennemi est arrivé à l'improviste" Dv. "Oharkabean dirua ebatsi daut zarpatik, il m'a volé l'argent de la poche sans que je le sente" H.
    Nork daki, bat-batean begiak ilhundu eta oharkabean hilen ez nauen? Dv LEd 164. Jostorratz aundi bat erdialderaño sartu zion atzeko-aldetik, oargabean, beste mutiko bateri. TAg Uzt 64s. Ez zun eskutatu al izango oarkabean. Zait Sof 35. Berez, oarkabean eta ustegabe, ala gertatu dira gauzak. Vill Jaink 40.
    (Precedido de gen.).
    Eta emeki-emeki, kasik gure ohargabean, ttipitu eta mendratu izan ditu gure bizimolde zahar giristinoak. Arb Igand 49.
    Eta joan, hau ohargabean, Arbeletche supazterrean zagoen amatxiri "kuku" eginez. Larre ArtzainE 221.
    azpisarrera-2
    OHARKABEKO (Lar).
    a) Sorpresivo, imprevisto. "Accidental, casual, [...] oarkabekoa" Lar.
    Oharkabeko eriotz izugarria. Mb IArg I 86. Begira nezazu oharkabeko heriotzetik. Dv LEd 164.
    (Dv A; ohartugabeko Dv; A que cita a Gy). Inadvertido, hecho sin que (otro) se dé cuenta. "Inaperçu" Dv.
    Espiritisten eskuen ohargabeko higikunek omen zituzten mahaiak eraikitzen. Mde Pr 315 (v. tbn. 312).
    Inadvertido, hecho sin darse cuenta.
    Hekien hutsak erdi ohar-gabekoak bezala dire. Dh 140.
    b) Distraído.
    Baiña [...], oarbakoak alakoak, zigarro-kondoa izarapean itxita, ez deusku ba bere burua leiotik bera jaurtiten? Bilbao IpuiB 151.
    azpisarrera-3
    OHARKABERIK. Inadvertidamente, sin darse cuenta. Cf. Gazt MusIx 107: Bere zoriaz oar / gaberik, "de su suerte no cuidando".
    Beingo nekea etsi-etsian / joaten oar-kaberik. Or Eus 297. Solas aretan oarkaberik / gautuko litzaie eguna. Ib. 84.
    azpisarrera-4
    OHARKABETAN (Lar, H; oarketan B ap. A). "Distraídamente, [...] oarkabetan", "inadvertidamente", "(sin) reflexión", "(sin) reparo" Lar. "Oharkabetan erori zen zilhora, [...] à l'improviste. Oharkabetan haizeak arthiki zeraukun etxola, à l'improviste, tout d'un coup" H. "Oarketan nagolaik, zimiko egin daut orrek (B), ese loco me ha pellizcado, estando yo descuidado" A (s.v. zimiko egin).
    azpisarrera-5
    OHARKABETARIK. "Ohargabetarik nonbait utzi du (BN-arb)" Gte Erd 232 ((G-azp) konturatu gabe).
    azpisarrera-6
    OHARKABEZ (B ap. A; Lar, Añ, Dv, H). "Distraídamente, [...] oarkabez", "inadvertidamente" Lar. "(Sin) pensar", "(sin) reflexión", "(sin) reparo" Lar y Añ. "Oharkabez utzi du dutxuloa idekirik, c'est par mégarde qu'il a laissé le robinet ouvert" Dv. "Oharkabez erran dut, je l'ai dit par irréflexion, distraction, n'y pensant pas" H. "Al azar, inadvertidamente" A.
    Jai oietan, oarkabez, elizako jantzi ta gauzaren batzuek erabilli genituala-ta. Eguzk RIEV 1927, 427. Gari-aleak lepoa bêra / sartzen zaizkio oarkabez. Or Eus 338. Naiezian edo oarkabez bezela [...] esan zuen. EG 1956 (5-6), 24. Ez dela huts hori oharkabez egin, ongi jakinaren gainean baizik. MIH 170.
    azpisarrera-7
    OHARKABEZKO (H (+ oa-)). "Chose qui arrive par inadvertance, sans qu'on en ait le sentiment, d'une façon imprévue, subite. Oharkabezko elhea, [...] parole dite sans réflexion" H.
    Oharkabezko gezurra geienetan. Txill Let 58.

    oharkabe

    oharkabe
    << ohar izan 0 / 0 ohart-eskas >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper