OEH - Bilaketa

344 emaitza ma bilaketarentzat

Sarrera buruan (6)


Sarrera osoan (338)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
2 idoi.
sense-1
(H; hidoi Dv, H, A (que cita Dv Mt)), iroi (Dv, H (+ h-), FSeg ap. A.).
Injuria, ultraje, burla; reproche. " Hidoia, outrage" Dv. " Iroia, raillerie, reproche" Ib. " Idoi [...] injure, outrage. [...] Souillure" H. " Hidoiez bethe nau, il m'a couvert de boue, d'outrage. Hartu zuen idoi heien guzien borratzeko gogoa (Lg)" Ib. " Iroi (FSeg), maldición, palabrota" A. Tr. Documentado desde Chourio en autores septentrionales no suletinos del s. XVIII, en Monho y en Duvoisin. Al Sur hay algún ej. de Mendiburu y, ya en el s. XX, de Iraizoz y Zaitegi. (H)iroi es la forma más documentada, con alternancia de formas con y sin h- en Chourio y Haraneder, y sin aspiración en el resto de los autores. Hay (h)idoi en Larreguy, Duhalde y Duvoisin (aspirada en este último, que emplea tbn. iroi ).
Eztuzu hiroik aditu nahi zure eskasen gaiñean. Ch III 46, 1 (v. tbn. en contexto similar Ch III 46, 5 hiroi y 18, 1 iroi). Konszienziaren iroiak edo ausikiak geldi-arazitzeko. He Phil 346. Badut iroi bat zuri egiteko. He Apoc 2, 4 (v. tbn. Gudu 144 y 86). [Jesusek] ekusten ditu esan ditugun hiroi edo irain, injuria arrigarri, bidegabe ta txarkeriak. Mb JBDev 19. Idoi humiliagarri hark zaurthu zuen Samsonen bihotza. Lg I 234 (v. tbn. 317). Bihotz onez pairatzen sofrikari eta idoi guziak. Lg II 110 (v. tbn. 167, 272, 278). Bethi hunerat hartu tizit heen iroiak. AR 435. Nik farra eta iroi bihurtzen nioen. Dv LEd 168 (Cb Eg II 93 farra ta burla). Eta zer-nahi hidoi jasanarazirik hil izan zituzten. Dv Mt 22, 6 (TB laidoz estali).
v. tbn. Mih 45. CatLan 160.
azpisarrera-1
IDOI-EGILE (iroi-. Dv, H). "Qui aime à reprocher" Dv. "Qui fait ou dit des choses injurieuses, offensantes à quelqu'un" H.
azpisarrera-2
IDOI EGIN (iroi e. Dv, H, A). Injuriar, ultrajar; reprochar.
Orhoitu ez naizen gauzez iroi egiten darot. Ch III 19, 2. Israeldarrei trufa eta idoi egiterat. Lg I 276 (v. tbn. 229 y 262). Barkhatzen diogula bidegabe edo idoi egiten darokunari. Lg II 147. Hei ematen dioten laguntzaz iroi egiten diotenek [burasoei, bekhatu egiten dute] . Brtc 59. Harekin gurutzefikatuak ziren ohoinek ere, iroi egiten zioten. Dv Mt 27, 44 (Lç reprotxatzen zeraukaten). Gure etsaiek ez diazaguten iroirik egin. "Ne exprobetur nobis" . Dv Neh 5, 9. Yauna, orrela mintzatuz, guri ere iroi egiten diguzu. Ir YKBiz 274.
v. tbn. AR 137. Monho 132. Zait Plat 104.
azpisarrerakoSense-2.1
Gure amodio propialak diren baiño handiago iduriarazten baitarozkigu egiten zaizkigun iroiak eta afrontuak.He Phil 195. Maiestate adoragarriari egiten dioen idoi eta ofentsaren aldean. Lg I 299 (v. tbn. 207, 318). Barkha dietzadatzu [...] egin dauzkitzudan idoi kruelak. Dh 187.
azpisarrera-3
IDOI-EMAILE. Injuriador.
Gaizki erraille, Jainkoaren etsai, iroi emaille, superbio. He Rom 1, 30 (Lç iniuriazale).
azpisarrera-4
IDOI EMAN. Injuriar.
Iroi ematen diotela. He He 8, 8.
idoi
<< ibili 0 / 0 iduritu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper