OEH - Bilaketa
344 emaitza ma bilaketarentzat
Sarrera buruan (6)
Sarrera osoan (338)
- abiatu
- agrada izan
- ahal
- ahalke
- ahalketu
- aho
- aiterri
- aitzindu
- akiarazi
- alabaizun
- alafede
- alajainkoa
- alaxede
- alderdi
- aldiz
- altxatu
- amodio
- apaindu
- 1 apapa
- 2 apatx
- arabera
- ardoxka
- argitasun
- arindu
- arraiki
- arraingorri
- arrastu
- 2 arteka
- 1 askatu
- 1 aski
- atera
- 1 ateri
- atzarri
- aurkintza
- aurtemein
- aurtiki
- azantz
- azeri
- 2 azpil
- bahi
- bahitu
- bailara
- bainu
- bakar
- baratatu
- bastart
- bee
- behar
- behartu
- 1 behatu
- bekoki
- beltzuri
- berantxe
- berekilako
- besapeko
- bete
- betondoko
- bidatze
- bidegabe
- bihotzerre
- 2 bilatu
- bipildu
- birjina
- bitxitxo
- bizilagun
- bizkar
- 1 botoi
- dainatu
- damu
- debekatu
- dei
- dena ere
- doi
- donetze
- durduzarazi
- edeki
- ederretsi
- edoski
- ehortzi
- 1 ele
- endrezu
- enpetxura
- entresatu
- erabili
- eragetu
- eseri
- eskautun
- 1 esku
- eskuko
- estakuru
- estali
- 1 estatu
- estekatu
- etxe
- ezagutza
- ezarri
- ezetz
- ezeztatu
- fantasia
- fede
- gain
- gaindi
- gaitz
- gaizki
- 1 galdatu
- garbitu
- 1 gau
- gertirudi
- gomendio
- 2 goritu
- gorordi
- gorputz
- gorribelztu
- gosetu
- haizatu
- 1 hala
- halakatu
- halako
- halere
- hamaikagarren
- 1 hartu
- 1 hartze
- hastu
- hatu
- hatz
- helbide
- heste
- higatu
- 1 hil
- 3 histu
- hitz
- hoben
- honetaratu
- hortz
- hozkeria
- 1 hozki
- 1 huts
- ibili
- 2 idoi
- iduritu
- ihes
- ilargi
- iragaile
- istapeka
- isurtatu
- itsas aingira
- izan
- izanarazi
- izari
- izkinatu
- izpika
- izutuki
- jabe
- 1 jakin
- jauzi
- jauztekatu
- 1 jo
- joanarazi
- joapide
- kalte
- 1 kara
- kargatu
- kargu
- kauxu
- ketsitu
- kikera
- kikerazpiko
- kirastu
- kito
- klask
- konbertsatu
- 1 kontu
- kordokarazi
- 1 kostatu
- kozina
- kresal
- labaindu
- labore
- labur
- 1 laburki
- lagundu
- landerkeria
- 1 lantzoi
- larrutu
- lasterkarazi
- 1 lau
- lauoineko
- laztan
- laztantxo
- laztu
- lañoki
- lege
- 2 lehorki
- lekuko
- lentoi
- lerratu
- 1 letxera
- lohitu
- 1 lotu
- 1 magal
- mahaitar
- mahastu
- mahats
- mahatsoko
- mahatsondo
- mahomatar
- mailatu
- 1 mailu
- maindire
- maitale
- maixiatu
- maixiatzaile
- maizter
- makaela
- 2 makets
- mako
- maldade
- 2 malko
- mamiñun
- 1 manatu
- maratila
- marrantatu
- 1 marruka
- masailalde
- 1 masusta
- 2 matanta
- matto
- matxakatu
- 1 matxo
- 1 mejoria
- 1 men
- 1 mende
- 2 mende
- meneko
- merlatu
- mestura
- mezutu
- mihitaño
- momar
- motz
- mozki
- 1 mozkin
- mu
- mukurutu
- 1 mulko
- 1 murrizki
- 2 mus
- musu
- musukatu
- muxumartin
- 2 nabarmendu
- nagatu
- nagusi
- 1 nahi
- nasaitu
- neitgarri
- neuganatu
- neuregaindu
- neurri
- ni
- niregaindu
- nore
- odol
- ohar izan
- oharkabe
- ohart-eskas
- okertu
- 1 olde
- oleki
- 1 on
- ondiko
- 1 onetsi
- ongitu
- orde
- ordez
- orduko
- oso
- 1 pa
- papertegi
- 4 papo
- 1 pare
- partalier
- parte
- pelakatu
- pena
- pentsamendu
- petral
- 1 pika
- pirdila
- 1 pisu
- pitzikatu
- plaza
- promes
- 1 sail
- sakon
- salatu
- saldu
- sendo
- sineste
- sobera
- soin
- sosegatu
- sudur
- suerte
- tarratatu
- taska-taska
- toki
- 1 tornu
- trapu
- traste
- tregoa
- tupitu
- turrusta
- txanda
- txatiko
- 1 txirdil
- ubel
- 1 uko
- urlia
- ustekabe
- utzi
- xafarratu
- xarmagarri
- xehatu
- xuxendu
- zaluxko
- 1 zarpa
- zein
- zer
- zerbaitto
- zilo
- zimikatu
- zimurtu
- zintzur
- zirtzilkeria
- zoratu
- zu
- zurkaizgarri
goiburua
gosetu.
sense-1
(gral.; SP, Urt I 153, Lar, Añ, Lecl, Arch VocGr , Gèze, Dv, H),
gosatu (Lcc)
Ref.:
A; Lh; Lrq; Iz ArOñ , Als; Etxba Eib ; Gte Erd 24 y 141; Elexp Berg.
"Hambrear, tener hambre" Lar y Añ. "Tengo hambre, [...] gosetu naiz" Lar. "Prendre faim" Dv. "Berrogoi egunez eta gauez barurtu ondoan, gosetu zen, [...] il (éprouva la faim) eut faim. [...]. Gosetu naiz, il m'a pris faim. Cette nuance de signification est toujours observé" H. "Cobrar apetito. Gosetzeko ez jatea baiño gauza oberik ezta [...]: para recobrar el apetito no hay mejor cosa que no comer [...]" A. "Sentirse con hambre. Eiñ dogun ibillixagaz, gosetu naiz" Etxba Eib. "Oso gosetuta dago (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 24. "Goxetia nuxu (BN-ciz-arb)" Ib. 141. "Baiñuak gosetu eitten dau" Elexp Berg. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos desde Leiçarraga. Hallamos un ej. de gosatu (var. que aparece tbn. en el dicc. de Landucci) en AstLas (21).
Zer egin zuen Dabidek [...] gosetu zenean? Lç Mc 2, 25 (TB, Or, Ker gosetu, Dv gosetuak ziren batez; He gosez hertxatuak, Ol gose izan, Leon gose-behartuak, IBk goserik gertatu, IBe goserik aurkitu). Jaten ematea gosetu danari. Bet 14. Zeren eskuinekoek gosetu zenean eman baitzioten iatera. Ax 227 (V 151). Arrazoinezko naturaleza ezin hainitz dagokeiela goseturik [...] ala zeruko, ala lurreko plazerik gabe. SP Phil 494. Nola hemen [ifernuan] gosetzen gormandiza lizuna! Gç 166. Eta barurtu baitzen berrogoi egunez eta berrogoi gauez, ondoan gosetu zen. He Mt 4, 2. Ekusi dugun gisan barutu ta arkitu zuen [...] agitz gosetua. Mb IArg I 228. Gosetuko zara ibillijaz. Mg PAb 119. Gosetu zan eta zerbait jateko asmoa artu zuen. Lard 498. Txit nekatua eta gosetua zetorrela. Ib. 30s. Goserik gabe / jaten has hadin? / Gosetu arte, / pausa duk hobe. Ox 127. Gosetzen ere hasiak. Barb Leg 130. Urrundu zeneko, ongi gosetua ere baitzen. Ib. 64. Sabela goseturik. Otx 57. Goseturik etxeratu ziren. Lf Murtuts 21. Goseturik eldu ziran. Etxde JJ 27. Gosetuak zitazkete holako bideak eginik. JEtchep 19. Ez dakizu Murtuts goseturik ihesi dugula? Lf Murtuts 7. Nekatuta ta goseturik dago. Erkiag BatB 189 (v. tbn. en contexto similar Ag Kr 143, Ox 146 goseturik egon). Gosetzean jan. AZink 131. Hozturik, goseturik eta ezindurik heldu diren guzieri. Larre ArtzainE 300.
v. tbn. Lar Gram 6. Gy 30. SalabBN Mt 12, 1. Ip, Echn y Ur Mt 25, 44. LuzKant 22. Elsb Fram 99. Belaus Andoni 14. Inza Azalp 83. PierKat 49. Ir YKBiz 380. Zerb IxtS 22. Uzt Noiz 120.
"Hambrear, tener hambre" Lar y Añ. "Tengo hambre, [...] gosetu naiz" Lar. "Prendre faim" Dv. "Berrogoi egunez eta gauez barurtu ondoan, gosetu zen, [...] il (éprouva la faim) eut faim. [...]. Gosetu naiz, il m'a pris faim. Cette nuance de signification est toujours observé" H. "Cobrar apetito. Gosetzeko ez jatea baiño gauza oberik ezta [...]: para recobrar el apetito no hay mejor cosa que no comer [...]" A. "Sentirse con hambre. Eiñ dogun ibillixagaz, gosetu naiz" Etxba Eib. "Oso gosetuta dago (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 24. "Goxetia nuxu (BN-ciz-arb)" Ib. 141. "Baiñuak gosetu eitten dau" Elexp Berg. Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos desde Leiçarraga. Hallamos un ej. de gosatu (var. que aparece tbn. en el dicc. de Landucci) en AstLas (21).
Zer egin zuen Dabidek [...] gosetu zenean? Lç Mc 2, 25 (TB, Or, Ker gosetu, Dv gosetuak ziren batez; He gosez hertxatuak, Ol gose izan, Leon gose-behartuak, IBk goserik gertatu, IBe goserik aurkitu). Jaten ematea gosetu danari. Bet 14. Zeren eskuinekoek gosetu zenean eman baitzioten iatera. Ax 227 (V 151). Arrazoinezko naturaleza ezin hainitz dagokeiela goseturik [...] ala zeruko, ala lurreko plazerik gabe. SP Phil 494. Nola hemen [ifernuan] gosetzen gormandiza lizuna! Gç 166. Eta barurtu baitzen berrogoi egunez eta berrogoi gauez, ondoan gosetu zen. He Mt 4, 2. Ekusi dugun gisan barutu ta arkitu zuen [...] agitz gosetua. Mb IArg I 228. Gosetuko zara ibillijaz. Mg PAb 119. Gosetu zan eta zerbait jateko asmoa artu zuen. Lard 498. Txit nekatua eta gosetua zetorrela. Ib. 30s. Goserik gabe / jaten has hadin? / Gosetu arte, / pausa duk hobe. Ox 127. Gosetzen ere hasiak. Barb Leg 130. Urrundu zeneko, ongi gosetua ere baitzen. Ib. 64. Sabela goseturik. Otx 57. Goseturik etxeratu ziren. Lf Murtuts 21. Goseturik eldu ziran. Etxde JJ 27. Gosetuak zitazkete holako bideak eginik. JEtchep 19. Ez dakizu Murtuts goseturik ihesi dugula? Lf Murtuts 7. Nekatuta ta goseturik dago. Erkiag BatB 189 (v. tbn. en contexto similar Ag Kr 143, Ox 146 goseturik egon). Gosetzean jan. AZink 131. Hozturik, goseturik eta ezindurik heldu diren guzieri. Larre ArtzainE 300.
v. tbn. Lar Gram 6. Gy 30. SalabBN Mt 12, 1. Ip, Echn y Ur Mt 25, 44. LuzKant 22. Elsb Fram 99. Belaus Andoni 14. Inza Azalp 83. PierKat 49. Ir YKBiz 380. Zerb IxtS 22. Uzt Noiz 120.
azpiadiera-1.1
Galdu baituk errelijionea, / ordutik haiz odolez gosetu.Iraultza 17. Gizon urten-zale, gizon bakez-gosetu, gizon katez-bete. Gand Elorri 157.
azpiadiera-1.2
Udaldeak asko elkortu edo gosetu zituan lurrak.
Agric 19. Uztaoak zain luzeak ditu, alpapak baiño luzeagoak, eta lurra erruz gosetzen du. TxGarm in
EZBB II 63.
azpiadiera-1.3
(Gèze).
(Part. en función de adj.).Hambriento. " Gosetü, affamé" Gèze. v. gose(2).
Bertze azinda gosetu bat, otso yauna hura zen. Gy 37 (v. tbn. 307). Bota zuten zazpi leoitzar gosetu zeuden zulora. Lard 323. Afrikako gosetuok. Ezale 1897, 159. Bere ao gosetu ezin asegarriak irikituak zaduzkaten. Lh Yol 11. Zakhur gosetuek. Mde Po 27.
v. tbn. Anab Poli 123.
(Part. en función de adj.).Hambriento. " Gosetü, affamé" Gèze. v. gose
Bertze azinda gosetu bat, otso yauna hura zen. Gy 37 (v. tbn. 307). Bota zuten zazpi leoitzar gosetu zeuden zulora. Lard 323. Afrikako gosetuok. Ezale 1897, 159. Bere ao gosetu ezin asegarriak irikituak zaduzkaten. Lh Yol 11. Zakhur gosetuek. Mde Po 27.
v. tbn. Anab Poli 123.
azpiadiera-1.3.1
Ávido, ansioso.
Bekatuarekin anima gelditzen dala onerako nagia eta gaitzerako gosetua bezala. AA I 405. Musuak ausartuago eta gosetuago egin [ziren] . Mde HaurB 36.
Bekatuarekin anima gelditzen dala onerako nagia eta gaitzerako gosetua bezala. AA I 405. Musuak ausartuago eta gosetuago egin [ziren] . Mde HaurB 36.
gosetu
-
gosetu....
-
(gral.; SP, Urt I 153, Lar, Añ, Lecl, A...
-
Galdu baituk errelijionea, / ordutik hai...
-
Udaldeak asko elkortu edo gosetu zituan ...
-
(Gèze). (Part. en función de adj.).Ham...
<< gorribelztu 0 / 0 haizatu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
