Harremana

    OEH - Bilaketa

    58 emaitza legen bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    urrikari.
    sense-1
    1. (SP, Lar, Añ (G, AN), VocCB ).
    Lastimoso; desgraciado, digno de lástima. "Qui excite à compassion" SP. "Lastimoso" Lar, Añ. v. urrikarri.
    [Alhaba hilaren aita ta amaren] honki jin ta honki bathiak ürrikari ziradian izan. Egiat 173. Eun urteren buruan bizi dira guziz urrikari ta on-behar egiñak. Ub 112. Alargunak urrikariak dira. AA III 397. Urrikari gogorrak / neke bidekoak. Echag 259. Isabelen biotza / txit urrikaria. Ib. 227. Juduak utzi zuten bezela / uri santu urrikaria. Otag ( in FrantzesB II 131 ). Kupelaren aurrian / dan tabernariya, / zenbait personarekin / det urrikariya. JanEd I 91. Aurten urrikari den oien kontra dana. (V-m). A CPV 790. Gaxoa! Bai urrikari enetxoa! TP Kattalin 185. Urrikari onentzat urrikaltsu. Or Aitork 15. Negar intziri urrikariz ark eskatu baiño ere geiago eman zeniola baitzekusan. Ib. 209. Gu urrikari bekatariok! Arti Tobera 279. Urrikariak etzuen ahaiderik. Arti Ipuin 66. Urrikari da halako gizona / etxian duen andria. Mattin ( in Xa EzinB 88 ).
    azpiadiera-1.1
    (Uso predicativo).
    Legen zauriaz denbora luzez / urrikari bizituak. Echag 218. Bekhatuaren kaltea! / Ez balitz gutaz urrikari / gerthatu Jainko Semea. Zby RIEV 1908, 207.
    sense-2
    2. Que se apiada (de).
    Beti zen Jesus gure urrikari, neke eramalle ta Aitaren ta gure maitatzalle. Mb JBDev 42. Beti-beti bat zu; zu beti gure urrikari ta ongille ezin andiagoa. Mb OtGai II 158.
    sense-3
    3. urrikal. "(FSeg), miseria" A.
    azpisarrera-1
    URRIKARI IZAN, URRIKAL IZAN. a) (Intrans. bipersonal). Ser objeto de compasión.
    Egiara baziniaki, urrikari nangidizu. E 189.
    b) (AN, B, L, BN ap. A; SP, Lar, VocBN, HeH Voc (s.v. guphide), Dv, H (s.v. urrikaltzea); urrikal izan AN ap. A). (Trans.). Compadecer. "Enauzu urrikari" SP. "Dolerse, tener compasión" Lar. "Lastimarse, compadecerse, [...] urrikari zaitut, urrikari nazu" Ib. "Urrikari zitut gizon horren botherearen pera erorten bazira" VocBN. "Urrikari dut, le compadezco" A. "Urrikari (B, BN-baig), piedad, conmiseración, compasión. Okherrak itsua urrikari, el tuerto (tiene) compasión del ciego" Ib.
    Beharrean daudenak urrikari dituztenak. Mat 159. Eta tuken urrikari egokien nekeak. EZ Man I 125. O Birjina Maria guziz urrikari gaitutzuna. Harb 65. Urrikariago du jende xehea bothere dutenak baino. SP Imit III 54, 6 (Mst dolügarriago zaio, Ol errukiago zaio). Ni urrikari behar bidean, ene etsaiek trufatzen baitire nitzaz. Gç 45. Nauzun urrikari, eta athera nazazu basatik. Ch III 20, 2. Haiñitz artez billatzen ere batbederak urrikari dituen bere penetan. He Phil 196. Urrikal zaitut, bada, leneko zere damu-bideaz. Mb OtGai II 201. Urrikari ninduten alabaña len. Mb IArg II 355. Ala urrikari izan behar baiditugu presuna lazo eta antsikabeak. Lg I 240. Koko beltzak ez gaitu segur urrikari, / xixpaz eskaintzen dio frantses gizonari. Iraultza 93. Zure haurrak ez ditutzu batere urrikari. Monho 68. Franzian eztela / hain ürrikal dianik persuna beharra. Etch 590. Ez dut urrikari gure hauzoa, berak egin duenaz geroztik hutsa. Dv Lab 160. Iduri luke urrikari duzuela higuindu eta ehortzi behar duzuena. Hb Egia 126. Donostiyako ur gezak / ditut urrikari, / kulparik gabetanik / noiznai preso jarri. JanEd I 88. Urrikari ditzala / Jangoiko sainduak. Auspoa 97, 124.
    (s. XX). Beren mutilak ere ez dituzte urrikari alimale hoiek. HU Zez 128. Geroztik, o zenbat urrikari ukan ditudan amarik gabe ttipi danik gelditu diren haurrak! JE Bur 12. Zenbatetan ez diat nere buruari erran urrikari izanen dutala haren senharra! Zerb Artho 380. Dohakabeak! Urrikari ditut hala ere. Barb Sup 118. Zuk emazterik artzen badezu / urrikari det tristia. Tx B I 139. Urrikari dut gizaldea. Ir YKBiz 231. Etzitut urrikari, Jainkoaren zerbitzari ahulagoa bazina urrikari zintuzketan bezala. Ardoy SFran 148. Urrikari dut gaixtagin horren / mundu huntako bizia. Mattin 57. Guk ginuen bakarrik urrikari gaixo gizona gure ezjakinean. Larre ArtzainE 98. Batek Bruto urrikari izango du. MIH 315.
    v. tbn. O Po 41. Brtc 19. MarIl 47. Gy 3. Elzb Po 195. Zby RIEV 1908, 771. In Arb Igand 193. Ox 199. Etcham 169. Iratz 120. Xa Odol 147.
    "Ez du bere burua urrikari, se dit dans le sens de: il ne s'épargne pas à la peine" Dv A (s.v. urrikariz). "Bere haurrak bere burua baino urrikariago zituen" Ib. "Bere burua du urrikarienik, c'est sa propre personne qu'il épargne le plus" Ib.
    Bere onak eztituena urrikari, gomenda bedi urte gaitzari. "Celui qui ne plaint pas son bien". O Pr 95.
    c) (Intrans. bipersonal). Compadecerse, ser compasivo, sentir compasión de.
    Adio Barkoxtarrak, zahar eta gaztiak, / heben jente praubiari ürrikal zidienak. Etch 152. Ürrikari zakizkü, / entzün gure oihiak. UNLilia 20. Ai! izan zakizkigu / othoi urrikari. Zby RIEV 1908, 413. Aberats emaile, beharrei urrikari. Ib. 416.
    azpisarrera-2
    URRIKARIZ (L ap. A; Dv, H). "Por piedad, por conmiseración" A.
    Ungi ethorri goiz eta arrats guri gomendatuak / eta urrikariz billuz gorriak beztituak! EZ Man I 87. Barkha diezezu pena hobenei egokia, / eta urrikariz eman fin gabeko gloria. EZ Man II 99. Urrikariz ematen ziotenaz bere jan-edanak egiten zituela. Mb IArg II 353. Ez dute nehori urrikariz emaiten luzamen hori. HU Aurp 142s.
    azpisarrerakoSense-2.1
    (Precedido de gen.).
    Arrantzaleak egotzten du amua urera beitarekin [...], ez arraiñaren urrikariz, ez hari iatera eman nahiz. Ax 511s (V 330). Lehen haren urrikariz ezen ez haserrez hura oneratzera atzartuz. SP Phil 238. Nere urrikariz, zuk niri ongi naiez ta nere on andirako bidalzen zenizkedan neke ta naigabenz nik nai ez nituenak. Mb IArg I 234. Nere arimaren urrikariz gorputz hilkor bat hartu zinduen. Dv LEd 87.
    azpisarrerakoSense-2.2
    (Con compl. en caso absoluto).
    Etzituen [holako eginak] batere espantuz egiten, langileak urrikariz bakarrik. Zerb Azk 78.
    azpisarrera-3
    URRIKARIZKO (Dv). Misericordioso, de misericordia. "Charitable, en parlant d'acte" Dv.
    Bertzeen ere gaixtakeriez urrikarizko damu har dezan gatik. SP Imit IV 5, 3 (Ol errukiz deitoratzeko). Begira zadazu urrikarizko begiz. Mb OtGai I 38. Urrikarizko bere lan onetan gastatu zuen bere ondasun guzia. Mb IArg I 107. Obra miserikordiazkoak edo urrikarizkoak. Añ CatAN 42s. Zergatik dira urrikarizkuak aditu ditugun gauzak? (B, s. XIX). BOEans 456. Errukizko ta urrikarizko buruntza ipiñiko didazu. Or Aitork 312.

    urrikari

    urrikari
    << txorabio 0 / 0 zerbitzatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper