OEH - Bilaketa

554 emaitza laguntza bilaketarentzat

Sarrera buruan (11)


Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
estutasun.
sense-1
1. (V, G; VP 26v, Lar, (V, G), Dv (h-), H (V, G)), estuasun (V-gip, G-azp-goi), esturasun (V-m), estusun (G-azp) Ref.: A (estutasun, esturasun); VocZeg; Iz Als y ArOñ (estutasun); Etxba Eib; Gte Erd 19; Elexp Berg; ZestErret .
Apuro, angustia, aprieto. "Presura" Lar, Añ. "Conflicto, aprieto" , "urgencia, instancia", "congoja", "aflicción" Añ. "Resserrement, détresse" Dv. " Estuasun: momentuko apuroa, baina oso intensoa. " Larrialdi", luzeagoa eta beharbada ez hain intensoa" Elexp Berg. Tr. Documentado en autores meridionales desde Larramendi. Estutasun es la primera forma atestiguada y la más empleada hasta la segunda mitad del s. XIX. A partir de esta época empieza a documentarse estuasun en textos guipuzcoanos fundamentalmente, en proporción similar a estutasun . Hay además esturasun en Lardizabal, J.A. Moguel (en este último algún ej. aislado frente al más frecuente estutasun ), V. y J.J. Moguel, Zavala, Mokoroa, Uriarte y Otxolua (en estos dos últimos junto con estutasun, aunque menos frecuente), y estudasun, por lo menos una vez, en Guerrico (II 13). Algunos autores como Arrue, Beovide, Azkue, Mujika, Orixe y Etxaide, emplean tanto estuasun como estutasun (con predominio de la primera forma en los dos últimos y de la segunda en Arrue). Hay estusun (junto con estuasun ) en Uztapide (Sas 165 y 30). En DFrec hay 4 ejs. de estuasun y 7 de estutasun . A pesar de que en el dicc. de Azkue figura esturasun como vocablo empleado en el habla de Markina, el autor hace una rectificación en su Morfología (pág. 49) aclarando que en realidad "el pueblo no daba otro vocablo que estutasun ".
Gaistoen estutasun etorkizun dan artatik atera gaitzatzu. Lar STomas 2. [Miserikordiazko obrak] nos obligetan dabe? --[...] estutasun astunekoak direanean. Cb CatV 47 (CatBus 28, CatBurg 32 estutasun). Eria [...] gaitzaren estutasunetan animatu. Cb Eg III 257. Eriotzako estutasunean. Cb Just 99. Nork lagundu zien estutasun artan? Ub 24. [Bataioa] apaizak egin bear du; baña estutasunean edo premian edozeñek. Ib. 194. Tentazino edo estutasun gogorrak irago. Mg CO 282 (v. tbn. con gogor en Lard 30, Apaol 56). Nolako [...] estutasunak eraman oi dituzte. Mg CC 147. Proximoaren nezesidadeak edo estutasunak. Gco II 36. Eztulak ematen badu estutasunen bat [...]. AA I 460. Estutasun andian ekusi zan. AA II 216. Nekazariak bear luke jakin aberea sangratzen estutasun baterako. It Dial 75 (Ur estutasun; Dv ordu hestuetako, Ip behar ordü). Estutasun onetan zanean ikusi. It Fab 152. Jaunari [...] eskatzen, esturasun artatik [...] atera zezala. Lard 94 (v. tbn. con atera en AA III 575, It Fab 87, Izt C 317, Ur MarIl 59, Ag Kr 84, Inza Azalp 151, TxGarm BordaB 156, AZink 79 estutasun; Arr GB 135, Sor AKaik 119, Muj PAm 6, Etxde AlosT 87 estuasun). Laguntza izateko / estutasunetan. Afrika 34. Kristau ongilleak utzitako ondasunakin esturasun jakiñak estaltzen zituzten. Ib. 501. Estuasun bat zuela eta / [...] [milla duro] eskatu zizkian. PE 148. Ez diet estutasunik eman nai. Muj PAm 38 (v. tbn. con eman en Lard 138 esturasun, Itz Azald 188, Echta Jos 178 estutasun, Ud 27, Uzt LEG II 130 estuasun). Esturasun gabe, arnas onean dijoa. Mok 11. Estuasunetik urteteko. Or Tormes 47 (v. tbn. con urten en Etxba Ibilt 477 estuasun, Echta Jos 278 estutasun). Ua estuasuna! Ua barrendiko lertubearra! TAg Uzt 122. Sosik jaso gabe egin bear dituzten lanak (eskontzak) areagotu egiten diote berriz estuasuna [Uri-Epailletzei] . EAEg 31-1-1937, 946. Artu daben estutasuna [...] ezta edozelakoa. Erkiag Arran 74. Estuasun makala pasa ei dozue. SM Zirik 34. Bizi bearrak berekin ditu estuasun da trantzeak. Basarri 131. Denboraz eta estutasun barik. Alzola Atalak 137. Estuasun artan ere zerbait bururatu zitzaigun. Alkain 52. Begiratu ezkero / antxe Jonen garra, / estutasuna eta / jendean diarra. FEtxeb 142. Estuasun aundirik gabe irabazi nion. Albeniz 53. Estuasun larrian jarri naute. MEIG VIII 106.
v. tbn. Mb IArg I 198. LE-Ir. Añ MisE 78. Gco I 391. fB Ic III 369. Arr May 69. Bv AsL 23. AB AmaE 342. Apaol 60. Iraola 20. Kk Ab I 41. A EEs 1916, 22. Zink Crit 43. ArgiDL 23. Enb 79. Alz Txib 98. Or Mi 13. Yanzi 109. Anab Usauri 110. SMitx Aranz 83. Lek SClar 103. Etxde JJ 87. Arti Ipuin 24 (h-). Akes Ipiñ 29. Erkiag BatB 101. Olea 235. Berron Kijote 193. Etxabu Kontu 157. Estuasun: Bv AsL 177. Urruz Urz 29. A Ardi 121. EusJok 174. MendaroTx 312. Ir YKBiz 459. JAIraz Bizia 72. NEtx Antz 48. Ugalde Iltz 22. Vill Jaink 95. Gazt MusIx 119. Ataño TxanKan 225. Onaind STeresa 53. Esturasun: Mg PAb 216. CrIc 32. VMg 23. FrantzesB II 170. JJMg BasEsc 92. BBatzarN 185. Zav Fab RIEV 1909, 37. EEs 1921, 213. Otx 151. MEIG II 127.
sense-2
2. (Lar, (V, G)), estuasun (V-gip ap. Etxba Eib ).
"Angostura" , "estrechez", "apretura" Lar "Aurreratxuago, ibaixa estuasun baten sartzen da" Etxba Eib.
Inguruban artu ez gagijezan arerijo pilluak, galerazoten dau tokijaren estutasunak. Mg PAb 207. Laburkida baten estutasunak. 'La estrechez de un compendio' . Aran SIgn 15.
azpisarrera-1
ESTUTASUNEAN. En apuros, apurado. "Estuasunetan dago (G-goi), estutasunean dago (V-arr-gip)" Gte Erd 19.
Eritasunean edo beste naigabe edo estutasunean daudenai. Gco II 37. Alako premiña eta estutasunean egoan bat. Itz Azald 24. Onelako estutasunean geundela, Jaungoikoaren Semea atera zan. Inza Azalp 62. Gaba illunian [...] / gizona jarritzen da / estuasunian. Uzt Sas 115. Zalla zan, bañan estuasunean du gizonak burua argien. Alkain 94. Estuasunean dira bi mutikoak. TxGarm BordaB 50.
estutasun
<< esperantza 0 / 0 estutzaile >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper