Harremana

    OEH - Bilaketa

    2323 emaitza lagun bilaketarentzat

    Sarrera buruan (130)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    guardia.
    tradizioa
    Tr. Documentado en todos los dialectos. En DFrec hay 14 ejs. de guardia y 72 de goardia, todos ellos meridionales.
    sense-1
    1. (SP, Lar, H), goardia (Lar, Añ, H (s.v. goarda)), gardia, guardi, goardi.
    Guardia, cuerpo de guardia.
    Iraganik lehen goardia eta bigarrena, ethor zitezen burdinazko borthara. Lç Act 12, 10 (He goardia; TB zaintzagia, Dv zain aralde, Ol zaisail, Ker gudari-sail, IBk zaintzaile-talde, IBe zaintalde). Pestelenzia orren kausaz andiro manatu du nere semea pausuetan guardia ifanteaz. CartEsp 456. Thonbaren inguruan zen / soldaduen guardia. EZ Noel 109. Zerbitzatu behar ginuela Printziaren guardian. FrantzesB I 25. Teniente Koronel Españako Guardia Errealetakoa. Izt C 496. Enperadoreak ezarri zuen bere goardiako soldaduen aintzindari. Jnn SBi 129. Ez da guti espantitzen ikhusteaz emaztezko guardia bitxi hori. Elsb Fram 72. Orrek guardiya bialdu ziran / bere arma eta kate. Tx B I 242.
    v. tbn. Revol 61. JJMg BasEsc 180. Lard 503. Arrantz 132. Guardi: Goñi 64. Goardia: Noe 31. Gardia: Hb Egia 151.
    azpiadiera-1.1
    Nik ere paperra erakutsi behar dut guardian, axurant izanik ere! JEtchep 96.
    azpiadiera-1.2
    Guardia, miembro del cuerpo de guardia.
    Zentineletan daude / soldadu guardiak. FrantzesB I 133. Guardiak erne zauden / azantzer begira. Bordel 40. Galdetu zioten guardiak. Urruz Zer 112. Berastegin zegoala agindu zion alkateari goardi bakar batzuk ipintzeko Gaztelu-aldeko gañetan. Or SCruz 85. Karteristen bat edo zerbait orrelako ibiliko dek eta ari tirako zioken guardiak. Salav 49. Segur nintzan ere guardia kaskoin hori ene ganat jinen zela. Etchebarne 50. Ango guardi bateri / euskeraz joan zaite. FEtxeb 120. Jatera eta komonera ere goardi armatuen erdian joanez. AZink 118.
    v. tbn. Uzt Sas 150. MMant 25. Gerrika 97. Guardi: Alkain 40. Ataño TxanKan 236. Goardia: BBarand 182.
    sense-2
    2. (Urt, Dv, H), goardia (Ht VocGr 425, H (s.v. goarda)), gardia (Lar Sup).
    Vigilancia, guardia, turno de guardia; cuidado. "Commenda, [...] guardia, gerizea, protekzioa " Urt V 417. "Cuidado" Lar Sup.
    Nihork huts bat egiten badu zure aitziñean, goardia gehiagorekiñ beira zaite huts hartarik. Ch I 25, 5 (SP begira zaite, Mst gogua emazü). Baiñan itxek atzu zure sensuak goardia hertsiaren azpian. Ib. 21,1. Emetasunekien eta goardiarekien konszientzia xahu dadukazuelarik. He 1 Petr 3, 16. Baiñan gauazko laurgarren goardian ethorri zitzaien Jesus uraren gaiñean zebillala. He Mt 14, 25 (Lç laurgarrn beillán ). Orregatik, guardia nuanean [...], illunabarrean Roke Lasarte orren mende jartzen nintzan. Alkain 34. Instruzioa eta guardi batzuk egiñez. AZink 97 (cf. GUARDIA EGIN).
    v. tbn. Zby RIEV 1908, 93. Alzola Atalak 56. BAyerbe 64. Albeniz 62. Goardia: Arb Igand 182.
    azpisarrera-1
    GUARDIA HANDI EGIN.
    Prestar gran atención.
    Eta populuak goardia handi egiten zioten Filipek erraten ziotzaten gauzei eta guziek entzuten zuten gogo beroz. He Act 8, 6 (Dv atzarriak zauden Filiperen erranei ).
    azpisarrera-2
    GUARDIA HARTU (goar- Ht VocGr). "Remarquer" Ht VocGr 416.
    azpisarrera-3
    GUARDIA-EGILE (El) que hace guardia.
    Guardia-egille, zelatari nintzan gau atan. Bilbao IpuiB 106.
    azpisarrerakoSense-3.1
    "Choragus, [...] musikari guardi egillea, emáillea " Urt V 2.
    azpisarrera-4
    GUARDIA EGIN (Urt I 162). Tener cuidado, vigilar, tomar precauciones.
    Guardia egin gabez dik gaitzak hartzen erhoa. EZ Man I 137. Ingurunera behatzen dute, eta burua goiti, guardia egiteko bezala ailtxatzen dute. Ax 342 (V 228). Guardia egizu sobera etzoazen suestera. INav 15. Guardia egizu ez khanaletik apartatzetik. Ib. 12 (4 goardia egin). Jeusi guardiarik egin bage, zeruei beha zagotelarikan, nola erori zen zulho batetara. ES 170.
    v. tbn. SP Imit I 13, 5. ChantP 238.
    azpisarrerakoSense-4.1
    Hacer guardia.
    Non prebostaren eta gure beldurrez guardia egiten baitute gabaz eta egunaz. CartUrruñ 135. Suzko ezpatarekin guardi egiteko, / eta barrenen iñor sartzen ez uzteko. It Fab 222. Gau batez, guardi egiten geunden. Alkain 18. Mendi gain batean goardia egiñez. AZink 99.
    v. tbn. Bilbao IpuiB 106. Salav 73. BAyerbe 69. Insausti 139. Goardia egin: BBarand 127.
    azpiadiera-1.1
    Bere aingiruek inendizúte guárdia.LE Ong 124v. Gizon ona degu / Bernardo txikia, / len ere egiña da / berari [San Inaziori] guardia. FrantzesB II 61. Arren eskatzen diot [Urolari], Zestuai / guardia egin daiola. Uzt Sas 54. Nere gudari lagun bat [...], len Santoñan Sanjurjori goardia egiten ziona. AZink 54. Beti goardia egiten zaio / Soledadeko Jaun oni. Insausti 108.
    azpisarrera-5
    GUARDIA EDUKI.
    Vigilar, tener cuidado.
    Goardia idukazue, bada, zeuben gaiñean, pisa ez ditezen zuen bihotzak jan eta edan sobraz eta bizitze huntako griñez. He Lc 21, 34 (Dv begira beraz zuen buruei ).
    azpisarrera-6
    GUARDIA-EMAILE. "Choragus, [...] musikari guardi egillea, emáillea" Urt V 2.
    azpisarrera-7
    GUARDIA EMAN. (Urt I 162, Dv).
    a) Poner atención, tener cuidado. "Guardia ematea, surveiller, faire attention" Dv.
    (Acompañado de dat.).
    Mihiari emok guardia. EZ Man I 12 (lo recoge tbn. Ub 171). Ea suertez bere sareetara iraitz dezakeienz bere buruari guardia emaiten eztioena. SP Imit III 39, 3 (Ch bere buruen guardian ez daudezenak, Mst hetan goguarik emaiten eztiana). Badire baxa gaisto batzuk zeiñak hausten baitute hirur lekutan eta guardia emanen diozazu hetarat ez ioateari. INav 120.
    Hortarakotz huna zeri gardia eman behar zaioen. He Gudu 68 (105 goardia eman). Guardia emazu ongi ene solasari. Dv Lab 75. v. tbn. ES 196.
    (Otras construcciones).
    Emozu goardia sekretuan idukitzeaz (Imit III 45, 4). Arbill 116. Habarrotsik aditzen badu gelditu behar da hura ixil artean, goardia emanez nor diren minzo direnak. CatLav A 6r (V 7). Goardia emazue noiz arnoak aphur bat harturen duen Amnon. Lg I 310. Goardia emak hargatik / gillotinaren azpitik. Iraultza 128. Guardia emazue izan ez dadin zuetarik zenbaitetan sinhets gogor. TB He 3, 12. Errazue beraz arrosarioa goardia emanez eta debotki. Arb Igand 184. Eman ezak guardia, / eztuk haizu hunkitea oilanta txitan yarria. A CPV 795. Othoi guardi'emazu, ez aipa "bil uzker"! Ox 176.
    v. tbn. Prot 68. Zby RIEV 1908, 213. Goardia eman: INav 39. JesBih 414. MarIl 29. Jaur 124.
    b) Subrayar, remarcar.
    Guardia eman behar da hatik, noiz ere franzes hitz kondazalia ürhentzen beita e mütüaz, e hori galtzen dela. Arch Gram 22.
    azpisarrera-8
    GUARDIAKO. a) De guardia.
    Guardiako othoitzak [marinela] guardian sartzean. EZ Eliç 25. De guardia, (persona) que está de guardia.
    Guardiako emaztekiak azkenian [...] eztitu ziren. Elsb Fram 73 (ref. a un grupo de mujeres que monta guardia). Gauza guztiak konpon itzazu goardiako sarjentuarekin. Arti Ipuin 83.
    b) Puesto a cuidado.
    Artzainek badituzte beren 7.500 ardi eta guardiako bertze 3.800. Gatxitegi Othoizlari 1957, 134.
    c) (Uso sust.). Miembro del cuerpo de guardia.
    Guardiakuak il da / paretak apurtu. Afrika 66. Ez nuela nik nengoen egoeraren kulparik: ez nik, ez don Pedrok, ez beste edozein goardiakok. MEIG IX 93.
    azpisarrera-9
    GUARDIA-LAGUN. Compañero de guardia.
    Nere erriko guardi-laguna, Rafael Barkaiztegi. Alkain 61.
    azpisarrera-10
    GUARDIA-LEKU. Puesto de guardia.
    Markinako bitxabaletik, an goian karlisten guardia-lekua idoro artian. Kk Ab II 102.
    azpisarrera-11
    GUARDIAN. a) En guardia; de guardia, de turno de guardia; vigilando; cuidando.
    Iongoikoa, ez bazaude gizonentzat guardian, / alferrik ahal daudezke bere bizi guztian. EZ Man II 142. Guardiako othoitzak [marinela] guardian sartzean. EZ Eliç 25. Jainkoaren beldurtasuna, zeiñak bethi goardian baikaduzka. Ch III 7, 3. Eperik gabe bethi guardian izan behar diizi. AR 408. Hark egiñaraz dietzatzuken hutsen kontra gardian egoteko. Mih 66. Zeruak dauzka amabi ate, / aingeru bana guardian. Xe 386. Ni ere baniagok entzunik berria, / noiz agerturen zaikun goardian yarria. Elzb Po 230. Guardian zeuden soldaduak utzi etziezaten. Arr May 166. Guardian zeudenetatik ere batzuek lenbizi egiten zutena, belauniko jarrita errezatzea zen. Goñi 74. Jende bizkorra jarri diteke / ugari samar guardian, / bestela ez da giro izango / ezer dagoan tokian. Basarri 115. Guardian ziren bi soldadoek erran zuen muthiko horri etzutela errezebitzen ahal. JEtchep 96. Ohoinak sendi direlarik guardian egoitea hobe! Larz Iru 112. Kartzela ontan gau batez goardian negoala, gaxotu egin nintzan. Salav 75. Luzifer Okoz-en guardian / zagon bide-bazterrean. Xa EzinB 27. Egunaren leen orduetan goardian nengoan gure luebakian. AZink 76. Orrek lagundu eustana guardian egoan garajia topetan. Gerrika 165.
    v. tbn. ES 125. Monho 94. Noe 36. MendaroTx 312. Yanzi 104. Salav 91.
    azpisarrerakoSense-11.1
    (Tras gen.).
    Superbio hekin erortzeak iduki zaitzala zure buruaren guardian eta bethiereko humiltasunean. SP Imit III 6, 5. Zure bihotzaren goardian egotea eta berthutean aitziñatzeko deliberazionean fermuki irautea. Ch III 6, 4. Konsolagárri dá ére xakitea fedes, dagóla zure guárdian Jangoikoaren Aingerubát. LE Ong 113v. Pipa bat artu ortzian / eta suaren guardian. Xe 244. Bi gizon larriyak, / txepetx baten guardian, / arturik arriyak. Tx B 186. Xori-kantuen erdian, / nago ardien guardian. Xa Odol 97. (Tras tema nudo).
    Aztu bazaitzu, jakiñ ezazu / pake guardian zaudela. Echag 224. Leku askotan ikusi oi da / lapur guardiyan lapurra. Tx B II 94.
    b) (Tras gen.). Al amparo de.
    Zoaz Iainkoaren goardian. Volt 280.
    azpisarrera-12
    GUARDIA ZIBIL, GUARDIA ZEBIL, GUARDA ZIBIL (V-gip; goardazibil G-azp), GUARDASOBIL (V-gip), GORDAZIBIL, GARDASOBIL, GUARDOZOBIL. Ref.: Gketx Loiola (kontuan egon); Elexp Berg (guardasibill, guardasobill). Guardia Civil. "Gu noiz-pasa kontuan egongo dituk goardazibillek" Gketx Loiola s.v. kontuan egon.
    Gorda-zibillak eta Baso-zañak ardurea eukiko dabe. ForuAB 139. Aldi aretan gorda-zibillik ezeguan, baña bai-egozan mikeletiak bidiak zaintzeko. Kk Ab I 114 (II 171 guardiazibillak). Guardia zibillak biarko dira / baten lekuan amaika. MendaroTx 169. Ez da sortu irrintzi botatzen eragotziko didan "guarda civil"-ik. Lab EEguna 108. Gizon bat zaintzeko eztago andrian moduko guardia zebillik. SM Zirik 125. Aitonarengatik izan ez bazan, guardiazibillak kulata tankada bat bizkarrean emango zion. Ugalde Iltz 40. Krimen aundiren bat egin baneza, guardia zibillek kartzelan sartuko nindukete. Vill Jaink 103. Guardiazibill eta karabineroen aurrak ere ederki ikasten zuten [euskaraz] . Auspoa 77-78, 222. Goardia zibillak eraman zidaten [eskopeta] . Zendoia 102. Aski dira kitarra soinua eta guardia civil baten (hobe biren) kapelu okerra. MEIG I 191.
    v. tbn. Urruz Zer 111. Alt LB 34. Bilbao IpuiB 206. Basarri 123. Osk Kurl 69. NEtx LBB 289. Uzt Sas 178. Alkain 124. Goardia zibil: BBarand 182. Guardizibil: MendaroTx 121. Ataño TxanKan 246. MMant 26. FEtxeb 99. Goardizibil: MMant 26. TxGarm BordaB 85. Guardazibil: JAzpiroz 104.
    azpisarrera-13
    GUARDIETAKO KAPITAIN. "Capitán de guardias, guardietako kapitana" Lar.
    Erregeren guardietako kapitan baliente batek. Cb EBO 17.

    guardia

    guardia
    0 / 0

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper