OEH - Bilaketa

288 emaitza laga bilaketarentzat

Sarrera buruan (10)


Sarrera osoan (278)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
berebiziko.
tradizioa
Tr. Propio de la tradición meridional, se documenta desde Lazarraga (aunque es escaso hasta finales del s. XIX). En DFrec hay 15 ejs.
sense-1
1. (V-gip, AN-larr), berebixiko Ref.: Iz ArOñ ; Asp Gehi , Leiz2.
Extraordinario, grande. " Berebizikuak, grandes" Iz ArOñ. "Grande, extraordinario. Berebiziko pillota partide ikusi degu gaur " Asp Leiz2. v. berealdiko; cf. biziko. .
Errespuesta emaiten zidan / lizala neska onestua, / aita-amaak likeoela / berebiziko afrontua. Lazarraga A21, 1193v. Urbildu zan etxe artako atondora eskian, bere-biziko negar gezurrezkuakin. Bv AsL 136. Egun aietan berebiziko egun beruak ekarri zituan oi ez bezelako gaitzak. Ib. 251. Berebiziko ekaitzak jarri zituan galtzeko zorian. Ib. 255. Denen artian gure Aita-lena, bere biotzeko seme maitiai erotasun santuan ongi etorri bere-bizikuak egiten. Ib. 190s. Egiten zutena zen, berebiziko gezurrak eta lotsagabekeriak esan. Goñi 89. Berebiziko itz iturri naro ausarta dario etengabe. Ag G 183. Oso epero igarotzen zaizka berebiziko astiune luze luzeak. Ib. 151. Lengo egunian bildu ziran Txingor, Tximista [...], Ollargi, Esteluze ta Belarriepel, ta berebiziko batzarra egin zuten. Urruz Zer 129. Berebiziko jipoia eman du / Albizturko segariyak. EusJok II 70. Tiro-jasarekin bere biziko zalaparta ateratzen zutela, izutu ta aizatu zituen liberalak. Or SCruz 42. Eta berebiziko dunbotsez dorre bat bezala erori zen zelai-erdian. Or Mi 59. Berebiziko ostikada bat / belaunean eman zian. Tx B 30. Eguak astinduta / berebizikuak / ziran oillartxo aien / kukurrukuak. MendaroTx 107. Baratz erdi-erdijan berebixiko urmael eder bat eban. Otx 133. Baña, dana dala, gezurti arek berebiziko ona ekarri zion bere aberriari. Ldi IL 164. "Uitzi"-ri berebizikoak botatzen. Ib. 49. Albertok aguakate ta koko ura artzeko bere biziko gogoa zeukan. JAIraz Bizia 34. Morotarrak, Catalañazor-en berebiziko jipoia artu zuten. Etxde AlosT 43. Berebiziko erra artu zion. Etxde JJ 131. Txistu izugarriak, eta berebiziko trumoi burrundara batzuek erortzen asi ziran gure gañera. Ugalde Iltz 16. Baita ere aljeriar bikaña (judua izango zan, noski) berebiziko mozkorrarekin bi paretak joka. Anab Aprika 53. Evoluzionistek berebiziko zalaparta ateratzen dute oiekin. Vill Jaink 103. Esan nai nuke orain aldian / nola dagon basarria, / akordatuta ematen digu / berebiziko larria. Uzt Sas 244. Berebiziko eriosuan ekin zion mintzatu zanari. Berron Kijote 64. Berebiziko ameztiak itun aurreko txabal-une ta aldapa oietan. Ataño TxanKan 92. Eman omen zion berebiziko masaillekoa gizarajoari. BAyerbe 135.
v. tbn. Lek SClar 106. Basarri 59. NEtx LBB 169. Olea 263.
azpiadiera-1.1
(V, G, L-ain, R-uzt), berebixiko (V-m) Ref.: A; Iz ArOñ; Etxabu Ond (berebixiku).
Idóneo, perfecto para algo; excelente. " Bere-biziko [...], a propósito, escogido, pintiparado, de perlas. También se dice con otros pronombres: neure bizikoa, eure bizikoa, etc." A. " Berebizikua, muy bueno" Iz ArOñ. " Berebixiku, persona apropiada para algo determinado" Etxabu Ond. v. BERARIAZKO, BEREGAINEKO. Cf. biziko.
Dominiko bat gero latiñez maisua / Izan zan zuretzako bere bizikua. AB Olerk 362. Sala baten lau edo bost gizoni itz egiteko, egokia da, bere bizikoa; batez be kopa bat edo bi ustu baditu. A Latsibi 54. Bere bizikoa dozu Antoni ori, guztiz langillea. Ag Kr 73. Berebizikoa ibiltzen zan zeregin andiko egun oietan Zabaletako Ana Josepa. Ag G 27. Orain berriz esan nai nuke gure izaera ere bere bizikoa dela antze-gaietarako. Or LEItz 37. Almodroteagaz dok au bere biziko yanaria. Or Tormes 81. Ortzea garden, euzkia diz-diz, / Ipar aixetxu biguna, / Txindorrak pozik abestuteko / Berebiziko eguna! Enb 145. Berebixiko erantzuna mendu oneko gastiarentzat! Otx 140. Arenbeste adar, beso ta ankadunak zirala ikustian, gudarako berebixiko tresnak ixango zirala begittandu yakon buruzagijari. Ib. 58. Beraz, kizkiña ugaritzeko, bere-bizikoena kizkin-guna duzu. Zait RIEV 1933, 67. Ordun, Berendi yaunak, berebiziko euskera samurrez, leen erderaz yardundako guztia labur-bildu zun. Ldi IL 93. Ori dala-ta, gure beargiñentzat Euzko-Langille-Batzau berebizikoa da. Eguzk GizAuz 194. Asmau ziran makiñok, denpora gitxiagoan lan geiago egiteko berebizikoak dira-ta. Ib. 21. Gozakia egiteko, berebizikoak dira, berriz, irisagarrak. TAg Uzt 279. Eriotzearen mandataritzat bere bizikoa da au. (V-m). A EY III 340. Ango urak bazuan bere biziko doaia egarria asetzeko. NEtx Antz 152. Eiztariak berebiziko eguna dute. Etxde JJ 104. Zuretzat ez egokitzat etsitako mutikoa, niretzat berebiziko izateko. Erkiag Arran 63. Zer zala-ta ereti berebiziko orri iges-egiten laga? Ib. 89. Japonen elektrizidadeko argiagaz arraiñak artzeko ere berebiziko bat asmau dabe. EgutAr 11-3-1959 (ap. DRA ). Eladeko gizonik berebizikoena. Zait Plat 52. Izarrok irraidaka ari diranean, berebiziko otsa ateraten omen dute. Ib. 58. Emen etxe santua, / berebiziko ontzi, / boga-bogan beti, / ekaitz eta ugarri. Gand Elorri 56. Balio aundikoa duzute. Espiritu papera egiten berebizikoa. Lab SuEm 208. Baiña ura umeentzat bozingarako berebizikoa izaten da. Etxabu Kontu 203. Baserria zaintzeko / berebizikuak, / soldata barik dira / txakur ta katuak. Ayesta 34. Etxaideren lanak berebizikoak eta bere gainekoak izaten dira. MEIG III 138.
v. tbn. JBDei 1919, 181. JArt Y 1933, 324. Akes Ipiñ 11. Olea Auspoa 39, 136.
sense-2
2. (V-gip) .
(Precediendo a un adj. o adv. en grado superlativo). " Bere biziko ondoen, del mejor modo que jamás ha tenido, hecho, etc. It., del mejor modo posible" msOch 4. " Arrua zan, baña bere biziko onduen apaldu eben " Etxba Eib. v. infra BEREBIZIKORIK.
Nola Eleizaren erdian zure gorputza ipiniko duten, guzien begietan, ta bere biziko agiriena. Cb Eg I 184 (en este ej., así como en el siguiente, parece conservarse el sdo. primitivo de 'de toda su vida'). Orduan Agustinen biotz amorosoa, beti eztia baiño gozoagoa, ta orañ bere biziko gozoena [...] asi zan modu onetan. Cb Eg III 234. Burni oien sorrerako labe goriak, berebiziko lantegirik andienak. Ag G 216. Ta urrengo lerruotan ikusi daikezubenez, berebixiko onduen urten eutsan asmakixun barrijak. Otx 72. Txomin Zorrik bere biziko arpegirik alai eta gozoena ipiñi eutson. Bilbao IpuiB 276. Eta neurtu zetsan bizkarra tentatzailliari bere biziko onduen. Etxba Ibilt 464. An ere aixa gainditu ziñan / berebiziko indarren. Insausti 208.
sense-3
3. (AN-gip ap. Garbiz Lezo 215 ).
Mucho(s). "Muchísimo" Garbiz Lezo 215.
Denbora ontan asi zen berebiziko jendea Lurdesara kanpotik etortzen. Goñi 77. Ama Birjiña ez da orain agertzen, biño ez da Masabiellen jendea gutxitu. Berebizikoak datoz, nola aldetik ala urrutitik. Ib. 100. Octavianok galdu zituen / berebiziko lagunak. Tx B I 130. Erriko-etxearen aurrean berebiziko jendea zebillen. Ugalde Iltz 25.
azpisarrera-1
BEREBIZIKORIK (Precediendo a un adj. o adv. en grado superlativo). "Berebizkoik azkarren, oso azkar" Elexp Berg. "Nik ordurako zulotik urten da bai ezkutau be berebizkoik azkarren" Ib.
berebiziko
<< berbertan 0 / 0 beregain >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper