OEH - Bilaketa
84 emaitza laburtu bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (81)
- 1 adi
- 1 adimendu
- afari
- agindu
- ahuldu
- aitzin
- aiztur
- akabatu
- aldi
- amaitu
- arabera
- 2 ari
- arindu
- arintza
- arnasa
- atsegingarri
- atzera
- 1 auzi
- bakar
- begiratu
- behar
- 1 beharki
- beheratu
- behin
- bekatari
- belarri
- berau
- 1 bere
- berriro
- bihurtu
- bista
- bizi
- deserriratze
- egonaldi
- epaiki
- epe
- ereiaro
- gain
- gero
- gihartu
- 1 gortu
- gozaldi
- harri
- hats
- hitz
- hobe
- horratik
- hurrengo
- indar
- jan
- jardun
- jardunaldi
- kanpo
- kantsatu
- kizkurtu
- kontrara
- 1 kontu
- kotillun
- labur
- laburrarazi
- lastertu
- lastima
- lauko
- llaburtu
- luzexko
- naturaleza
- oldozketa
- otoi
- pirripitaka
- pisutu
- pizar
- tratamendu
- 1 trukatu
- txarto
- urrutitxo
- urtaro
- zainoratu
- zalegarri
- zeharkale
- zezen
- zorroztu
goiburua
1 beharki.
tradizioa
Tr. No hay duda sobre el valor de beharki en Leiçarraga como "asunto", etc., como vió Larramendi y, en parte, Duvoisin; seguramente tiene el mismo valor en Etcheberri de Ziburu, pero no en Pouvreau. La influencia de los lexicógrafos posteriores, la de Azkue principalmente, que tradujeron por "necesidad" vel simile todos los ejs. antiguos, no dejó de tener eco en la literatura, sobre todo meridional, del s. XX.
sense-1
1.
(SP, Lar, Añ, Dv, A).
Negocio, ocupación; asunto. " Emaztearekilako beharkia (Lç Mt 19, 10)" SP. "Negocio en general" Lar, Añ. "Services dont une personne a besoin. Geroztik ditutzu haren beharkiak egiten (EZ Noel 107), depuis lors vous remplissez ses offices. Has beharkiaren manifestatzen (Lç Mc 1, 45), il commença à publier le service qui lui avait été rendu" Dv. "Obligaciones, servicios necesarios a alguien" A (que cita los mismos ejs. que Dv).
Haragiaren opinioneari ezagutze hunen beharkia gauza komuna eta gauza baxoa dela iruditzen bazaio-ere. Lç Adv ** 8v. Ezen gure salbamenduko beharkian, hunetan irakasten zaikunaz berzalde sillaba baten-ere irakastera iarten lizatena, behar da maradikatutan eduki. Ib. ** 1r. Has zedin anhitz gauzaren publikatzen eta beharkiaren manifestatzen. "L'affaire" . Lç Mc 1, 45. Ezen Iaunak akabatzen eta laburtzen du beharkia iustiziarekin: zeren beharki laburtu bat eginen baitu Iaunak lurraren gainean. "Un affaire" . Lç Rom 9, 28. Baldin horlako bada gizonaren emaztearekilako beharkia, eztuk on ezkonzea. "L'affaire" . Lç Mt 19, 10 (Dv ariak, Ol, Or, IBk auzia, IBe lotura). Elizak etzarautala deus komunikatu har eta emanezko beharkian, zuek zeurok baizen. Lç Phil 4, 15 (Dv eman eta hartuaren ariaz ). Konsistorioa edo Senatu Eklesiastikoa da [...] Eliza guziaren izenean Elizako beharkiéz eta egitekoéz iujea eta ordena dezatenzat. Lç ABC I 6v. Eta zeñen gatik illkhi bainaiz othoi grazia, / Iaun puxanta, egidazu dagidan beharkia. EZ Man II 38. Geroztik tutzue haren / egiten beharkiak, / geroztik konplitzen haren / enbaxada guztiak. EZ Noel 157. Bearki batez kanpo aldean / izan det pasa bearra, / entzunik aitan agintza zorrotz / gau bat zu gabe izarra. Ill Testim 17. [Hebraiara] hiztegia zerbaiska gehitu eta emendatu ondoan, gai zen oraindar bizitzearen beharki guztien expresatzeko. Mde Pr 205. Ez bakarrik gizartemail guztiek zerabiltela egun orozko beharki bakunen adieraztekotz, baina Estatuak, Jakintzak, Irakaskintzak, hots, gizalantzaren sail orok hura zuela usatzen. Ib. 224.
Negocio, ocupación; asunto. " Emaztearekilako beharkia (Lç Mt 19, 10)" SP. "Negocio en general" Lar, Añ. "Services dont une personne a besoin. Geroztik ditutzu haren beharkiak egiten (EZ Noel 107), depuis lors vous remplissez ses offices. Has beharkiaren manifestatzen (Lç Mc 1, 45), il commença à publier le service qui lui avait été rendu" Dv. "Obligaciones, servicios necesarios a alguien" A (que cita los mismos ejs. que Dv).
Haragiaren opinioneari ezagutze hunen beharkia gauza komuna eta gauza baxoa dela iruditzen bazaio-ere. Lç Adv ** 8v. Ezen gure salbamenduko beharkian, hunetan irakasten zaikunaz berzalde sillaba baten-ere irakastera iarten lizatena, behar da maradikatutan eduki. Ib. ** 1r. Has zedin anhitz gauzaren publikatzen eta beharkiaren manifestatzen. "L'affaire" . Lç Mc 1, 45. Ezen Iaunak akabatzen eta laburtzen du beharkia iustiziarekin: zeren beharki laburtu bat eginen baitu Iaunak lurraren gainean. "Un affaire" . Lç Rom 9, 28. Baldin horlako bada gizonaren emaztearekilako beharkia, eztuk on ezkonzea. "L'affaire" . Lç Mt 19, 10 (Dv ariak, Ol, Or, IBk auzia, IBe lotura). Elizak etzarautala deus komunikatu har eta emanezko beharkian, zuek zeurok baizen. Lç Phil 4, 15 (Dv eman eta hartuaren ariaz ). Konsistorioa edo Senatu Eklesiastikoa da [...] Eliza guziaren izenean Elizako beharkiéz eta egitekoéz iujea eta ordena dezatenzat. Lç ABC I 6v. Eta zeñen gatik illkhi bainaiz othoi grazia, / Iaun puxanta, egidazu dagidan beharkia. EZ Man II 38. Geroztik tutzue haren / egiten beharkiak, / geroztik konplitzen haren / enbaxada guztiak. EZ Noel 157. Bearki batez kanpo aldean / izan det pasa bearra, / entzunik aitan agintza zorrotz / gau bat zu gabe izarra. Ill Testim 17. [Hebraiara] hiztegia zerbaiska gehitu eta emendatu ondoan, gai zen oraindar bizitzearen beharki guztien expresatzeko. Mde Pr 205. Ez bakarrik gizartemail guztiek zerabiltela egun orozko beharki bakunen adieraztekotz, baina Estatuak, Jakintzak, Irakaskintzak, hots, gizalantzaren sail orok hura zuela usatzen. Ib. 224.
azpiadiera-1.1
Trabajo, obra.
Ezkonduko zireala zabaldu eben erri guztian, da etxe bizitza barrirako bearkiren batzuk egin eiezala agindu be bai. Ag Kr 109.
Ezkonduko zireala zabaldu eben erri guztian, da etxe bizitza barrirako bearkiren batzuk egin eiezala agindu be bai. Ag Kr 109.
sense-2
2.
Necesidad.
"
Beharra. Besoin, nécessité. Beharkia
"
SP.
"Nécessité"
H.
Barreneko gizona hagitz zapatzen da eta unhatzen gorputzeko beharkiez mundu hunetan. SP Imit I 22, 3 (Mst, Ip beharrüne, Ol bearkizun). Ezin osoki fida naiteke nihor behar orduko helduko zaitala ene beharkietan, zu baizen. SP Imit III 59, 1. Ene flakotasuna eta pairatzen dudan beharkia. SP Imit IV 16, 1.
Barreneko gizona hagitz zapatzen da eta unhatzen gorputzeko beharkiez mundu hunetan. SP Imit I 22, 3 (Mst, Ip beharrüne, Ol bearkizun). Ezin osoki fida naiteke nihor behar orduko helduko zaitala ene beharkietan, zu baizen. SP Imit III 59, 1. Ene flakotasuna eta pairatzen dudan beharkia. SP Imit IV 16, 1.
azpiadiera-2.1
Obligación.
"Devoir, obligation, charge"
H.
Eztie bere gurasoai deus ere zor, eztu aiei laguntzeko bearkirik, goseak ilko badira ere. Ir YKBiz 226n. Ongi deritzazute ura yakitun ipintzea, gure maitasarreak eta bearkiak eskatzen dutenez? Amez Hamlet 22.
Eztie bere gurasoai deus ere zor, eztu aiei laguntzeko bearkirik, goseak ilko badira ere. Ir YKBiz 226n. Ongi deritzazute ura yakitun ipintzea, gure maitasarreak eta bearkiak eskatzen dutenez? Amez Hamlet 22.
sense-3
3.
Cosa necesaria.
"Aderezo de casa, menaje, etxearen bearkiak
"
Lar.
Gauza ontzat euki zuten aintziñako zaldunek, beren ezkutariek diruz ta beste zenbait bearkietaz orniturik izatea. "Y de otras cosas necesarias" . Berron Kijote 53.
Gauza ontzat euki zuten aintziñako zaldunek, beren ezkutariek diruz ta beste zenbait bearkietaz orniturik izatea. "Y de otras cosas necesarias" . Berron Kijote 53.
azpisarrera-1
BEHARKI IZAN.
Ser conveniente, bueno. Cf. 2 beharki.
Guziak zilegi zaizkit, ordean ez dire guziak beharki. "Non omnia expediunt" . He 1 Cor 6, 12 (Lç eztirade probetxutako, TB ez dirade konbeni, IBe ez da on ). Nausiak, justu eta beharki dena errenda diozozue zuen sehiei. "Quod iustum est et aequum" . He Col 4, 1.
Guziak zilegi zaizkit, ordean ez dire guziak beharki. "Non omnia expediunt" . He 1 Cor 6, 12 (Lç eztirade probetxutako, TB ez dirade konbeni, IBe ez da on ). Nausiak, justu eta beharki dena errenda diozozue zuen sehiei. "Quod iustum est et aequum" . He Col 4, 1.
azpisarrerakoSense-1.1
(Det.).
Debozionea besarkatzen duten presunentzat mengoa da eta beharkia datxeizkon batzu bertzei adiskidetasun saindu batez. " Il leur est necessaire de s'allier" . He Phil 297.
Debozionea besarkatzen duten presunentzat mengoa da eta beharkia datxeizkon batzu bertzei adiskidetasun saindu batez. " Il leur est necessaire de s'allier" . He Phil 297.
beharki
-
1 beharki. Tr. No hay duda sobre el valo...
-
1. (SP, Lar, Añ, Dv, A). Negocio, ocupa...
-
Trabajo, obra. Ezkonduko zireala zabaldu...
-
2. Necesidad. " Beharra. Besoin, nécess...
-
Obligación. "Devoir, obligation, charge...
-
3. Cosa necesaria. "Aderezo de casa, men...
-
BEHARKI IZAN. Ser conveniente, bueno. Cf...
<< behar 0 / 0 beheratu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
