OEH - Bilaketa

221 emaitza laborari bilaketarentzat

Sarrera buruan (3)


Sarrera osoan (218)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ukondo.
tradizioa
Tr. Documentado desde RS, hallamos ejs. tanto al Norte como al Sur.
sense-1
1. (V, AN, L, B, BN-baig-ciz, Ae, Sal; Mic, O VocPo (S), Deen I 102, Lar, Añ, Dv, H, VocB; -kh- SP, Dv, H, Zam Voc ), ukando (V-m), ukaondo (V; A), ukundo (V-ger-m; -kh- BN-ad-baig-arb), okondo (V-ger, AN, L-sar), ekondo (V-och) Ref.: Bon-Ond 140; VocPir 249; A (ukondo, ukando, ukaondo, ukhundo); Satr VocP; Asp Leiz (okondo); Iz ArOñ (ukáondo) Ulz (okóndua, ukóndo); Holmer ApuntV; EAEL 283; Elexp Berg; Izeta BHizt2 .
Codo. v. ukalondo.
Ukaondoa ur da, baia mun egiten eskerga. RS 250. Ukhondoaz utki dezan. Ax 318 (V 211). Kapa ukhondoaz zabaltzea. SP Phil 285. Ukondoak mai gañean (58). LE-Ir. Sistiriña dariozu / ukondoetatik, / txapelaren atala / belarri ondotik. Zav Fab RIEV 1909, 37. Ukhondoak mahain baten gainean. Laph 6. Bere besoetako mahongak altxaturik ukondoetaraino. Elsb Fram 148. Ausi iakan besoa / ukondo-ganeti. Azc PB 257. Biek beheititu gintuen buruak, eta ukhondoz elgar ukitu ginduen. Lander RIEV 1910, 601. Iragaitean kuskako bat ukondoaz debruari emanik. Zerb Metsiko 85. Ukonduak mai-ganian ezarritta. Altuna 20. Maukak goratzen ditu okondoraño. TP Kattalin 180. Ukondoz jo zun Don Karlosek Orbe. Or SCruz 128. Ukondoez leihoetan bermatuz. JE Ber 20. Mahungak ukondoraino bildurik. Lf Murtuts 52. Ukondoak gorputzari deutsaguzala egon bearko dogu-ta. Erkiag Arran 139. Ukondoaren pausa-lekuan / emanik buru izkina. Xa in Mattin 119. En DFrec hay 3 ejs. de ukondo.
v. tbn. Hb Egia 12. FIr 146. Mde Pr 78. Osk Kurl 198. EZBB II 122 (V-m).
sense-2
2. (V-ple-arr-oroz-och-gip, B ap. A; VocB).Recodo, curva (de camino, río, etc.); ángulo. "Recodo de camino" A. "Ángulo" VocB y A.
Misione berria jarri dugu Ubangiren ukhondo hotzeratenik dagoenean. Prop 1898, 25. Iru edo lau bide-ukondo igarotakoan. RIEV 1907, 169. Ondartzeak ipar-aldera eukan ukondo bat arrapau eziñik. Kk Ab I 81. Antxe bertan, ziarkaletxu ta Goenkale ukonduan. Kk Ab II 57. Tolosarat heltzean, ukondo bat egiten duke ibaiak. JE Ber 44. Bide-ukondo batean. Or Eus 53. [Iauretxearen] ukondo batean edergarri agertzen zana. Zait Plat 13. Ukondo zuzena eratzen duten alboen luzera. Ib. 57. Bagindoazen Zapaoneko ukondoan gaindi karrosarekin. Larre ArtzainE 93. [Vauban-en harresietan] dorre edo jalgitze ukondo batzu ere han eta hemen. Ib. 311.
azpiadiera-2.1
okondo (V-ger ap. A ).
"Rincón" A.
sense-3
3. (H (+ -kh-)).
Codo (medida de longitud).
Ezi etzeude urrúti lurretik, baizik berréun ukondo bekála. LE Io 21, 8 (Or ukondo; Arriand ukondokada; Lç, He, TB beso, Ol beserdi). Nok [...] luzatu leike ukondo bete bere gorputza? Astar I app., IL. Egun batean iru ukondo azi aiz. Or Mi IV. Gu baiño ukondo bat gorago dagolako euskal-arrantzalea. Erkiag Arran 118.
sense-4
4. "(BN-baig), travesaños que sostienen un tejado ancho y sirven hasta de adorno" A.
azpisarrera-1
UKONDOA GORATU, UKONDOA JASO, UKONDOA GOITIK ERABILI. Empinar el codo, beber.
Alabatxo oriek ukondo edo ukalondoa goratzen ikasiko ta jakingo dute. Cb Eg III 363. Al ebanian ukondua goitik erabilten zalia. Kk Ab II 21. Ukondoa jasorik, berotuz barrena. Or Eus 101.
azpisarrera-2
UKONDOAN (Precedido de gen.). Al lado de (otra persona). Cf. UKONDOZ.
Berbok eder aoan, orapiloa kolkoan, / leen legez egongo enaiz zure ukaondoan. Acto 267.
azpisarrera-3
UKONDOA SARTU. "Entremeterse (AN-larr)" A EY III 284. v. UKALONDOA SARTU.
azpisarrera-4
UKONDOA SENDO EDUKI.
Ukondoa sendo dauken aberatsak [= 'son poderosos'] euren eskubideak zaintzeko iñoren bearrizan andirik eztauke-ta. Eguzk GizAuz 171.
azpisarrera-5
UKONDOA UKONDOARI.
Codo con codo. v. UKONDOZ UKONDO.
[Etsaiek] mendixka guzia zeraukaten erhauts eta khearen erdian. Konda-ahala baino gehiago baziren ukhondoa ukhondoari. Zerb Gerlan 84.
azpisarrera-6
UKONDO-HEZUR (-kh- H; ukondezur Lar). Hueso del codo. "Olecranon" Lar.
azpisarrera-7
UKONDORAINO (Llegar, etc.) hasta el codo (fig.).
Zelaiean ez mendian ez itxuratan ez egitan ez diat aren ukondoraño den neskarik ikusi. Or Mi 43. Bai al-da, gero, an inguruan bildu diran andereño aundizkien artean neskatxo oen bien ukondoraño urreratu litakenik edertasunean? TAg Uzt 26.
azpisarrerakoSense-7.1
Ez omen zan inguruetan, ziotenez beintzat, arenaren ukondorañoko sagardaorik.TAg Uzt 43s.
azpisarrera-8
UKONDOZ. a) Codo con codo, apretadamente. v. UKONDOZ UKONDO.
Ikusi zinintuzken orduan Lekondar guziak lehen lerroan xut jartzen, ukondoz elgarri, plazaren ingurua hesten zutela tinki. JE Bur 31.
b) A la par.
Aurreraxego, ukondoz dira [laisterkariak]. Or Eus 233.
azpisarrera-9
UKONDOZ UKONDO. Codo con codo, apretadamente (sentidos prop. y fig.). "Ukhondoz- ukhondo, coude à coude" Lh.
Mende hunek ekarri daukun guduari ez gira den-gutienik lotsa; jarriak gira eskualdun guziak ukondoz-ukondo. JE Ber 50. Huna nun giren, zazpiak, jateko-sala baten mahain ttipi batzuen inguruan ukondoz-ukondo jarriak. Ib. 96. Erran dute ez direla [laborari gaztek] zaharretarik berexten. Heiekin ukondoz-ukondo ibili direla batzarretan gobernuari laborantzaren dretxoen galdatzeko. Herr 24-3-1960, 1.
azpisarrerakoSense-9.1
Hiru haur, elgarri ukondoz-ukondo, lerroan guri so daudenak.JE Ber 28. Euren ukondoz ukondo, antxen egozan Kerman eta Arantza ere. Erkiag Arran 195.
azpisarrera-10
UKONDO-ZULO. "Okondo-zulo (AN-5vill), rincón" A.
ukondo
<< txar 0 / 0 ume >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper