OEH - Bilaketa
221 emaitza laborari bilaketarentzat
Sarrera buruan (3)
Sarrera osoan (218)
- agudo
- ahal
- ahuña
- aipu
- airarazi
- aitama
- aitzin
- akadoikeria
- almanaka
- alor
- 1 amakatu
- amerikano
- angeles
- anitz
- ardo
- 1 arinki
- arotz
- artaburu
- 1 arte
- artoburuketa
- 1 artzain
- 1 ate
- atzeman
- 1 auzi
- auzo
- azienda
- 1 azkar
- aztaparkatu
- 1 ba-
- 1 bakun
- balentria
- barkatu
- barreiatu
- baserritar
- batu
- begiratu
- behar izan
- beharrik
- behe
- 1 belar
- belarri
- beltzaran
- beregain
- beribilari
- berraldakuntza
- beste
- betiere
- bezainbat
- 1 bidatu
- bihotz
- bipil
- bista
- bizi
- bizkitartean
- bizkor
- bonetun
- 1 borroka
- 1 bortu
- bulartaraka
- burropil
- 2 buruketa
- 1 denda
- dolu
- dozena
- duda
- edozein
- eite
- erdizka
- erromeski
- 1 eskuaire
- eskuratu
- 1 estakuruketa
- estimagarri
- estreina
- etxalde
- etxedun
- etxetiar
- familia
- funts
- gaixo
- gaizki
- 1 garraio
- gazteria
- gehientsu
- geinatu
- gizentze
- 2 gori
- gorputz
- gutarte
- haboro
- halere
- handixko
- hantxe
- harakai
- harrigarri
- 1 hartu
- hatu
- hausgarri
- hausnar
- hazte
- hegoalde
- herritar
- hihaur
- hiritar
- hoben
- hok
- horrenbeste
- 1 huts
- 1 iduri
- iheska
- ikasle
- ikerrarazi
- ikustaldi
- ilkitze
- iltzegile
- intziri
- iraultze
- izkirione
- izpi
- jakitant
- 1 jarraiki
- 1 jokatu
- kabalzain
- kanpañar
- komertziante
- kume
- kurtso
- kutxot
- laborarisa
- labrari
- laburari
- langile
- lastima
- lepraduntegi
- lerro
- lili
- litatu
- lugin
- lur
- lurlantzaile
- mahasti
- maizter
- menditar
- mestura
- mintzo
- mitriolatu
- multzo
- mundu
- nagusi
- nahibada
- nasai
- nekatzaile
- nekazale
- nekazari
- neskato
- ofizialdun
- ogi
- 1 oi
- okertu
- omen
- 2 ondo
- ondorio
- ondu
- 1 ongarri
- ongarriztatzaile
- onketa
- ontsatto
- 2 oratu
- osoki
- peontza
- petenta
- primaketa
- propio
- saihets
- sakelaño
- saldo
- sano
- saratu
- 1 sarga
- sarraskitu
- solas
- sorgin
- sozial
- suhi
- sutatuki
- tetele
- tretu
- triste
- ttipi
- txar
- ukondo
- ume
- umil
- unai
- 1 unatu
- urrikalgarri
- xarrua
- xedarratu
- ximenki
- xuhurki
- xume
- xurgatzaile
- xuxen
- xuxendu
- zahar
- zaldi
- 1 zar
- zaunka
- zedarri
- zenbat
- zer
- zerrenda
- zerriki
- zikoitz
- zizta
- zoko
- zola
- zurruburru
goiburua
geinatu.
etimologikoa
Etim. Quizá préstamo del gasc. ganhà .
sense-1
1.
(-nh- S ap. A
; vEys, Dv, H),
eheinatu (SP, H (BN, S)),
geñhatu (BN-mix, S ap. A
; Foix ap. Lh.),
genhatu (SP→vEys, O VocPo (S)),
eheñatu,
ehenatu (BN ap. A; O VocPo (BN), Hb (S), Dv, H),
ieinhatu (BN ap. A; VocBN <yein->, H),
jeñatu
Cuidar; cuidar a un enfermo; criar, alimentar. "Ehenatzea (BN), soigner un malade & le gouverner" O VocPo ( Dv y A). "Genhatzea (S), nourrir ou entretenir" Ib. ( A, que lo escribe <geñhatu>). "Yeinhatu, soigner, en fournissant les aliments nécessaires et tout ce que la propreté exige. Ce verbe s'emploie pour les animaux, comme aussi pour les enfants, les vieillards, les malades, et enfin, pour le soin que l'on doit prendre pour la conservation des fruits" VocBN ( A). v. artatu, zaindu, errekaitatu.
Hark, erian nol' eheinatzen, / Sendoan er', ene geinhatzen / Zakien. 'Comme elle savait me soigner quand j'étais malade, elle savait aussi s'occuper de moi quand j'étais bien portant' . O Po 50. Idia geinha dezanak uztar diro. "Celui qui nourrit le bœuf pourra bien l'accoupler" . O Pr 272. Erien eheñatzeko kargia. AR 14. Zunbait lore edo lili, besthiak oro beno arrangurozkiago nehork eheñatzen eta lantzen baitu. Ib. 135. Oi laborari gaxua, / hihaurek jaten arthua; / ogi eta ardu geñhatzen auherren asetzekua. Etch 302 (en la versión recogida por A CPV 1018, jeñatzen). Zure mentsian ditzat nik / ahal nüntiano geiñhatü. "[J']en ai pris soin dans la mesure de mes moyens" . Casve SGrazi 140.
Hark, erian nol' eheinatzen, / Sendoan er', ene geinhatzen / Zakien. 'Comme elle savait me soigner quand j'étais malade, elle savait aussi s'occuper de moi quand j'étais bien portant' . O Po 50. Idia geinha dezanak uztar diro. "Celui qui nourrit le bœuf pourra bien l'accoupler" . O Pr 272. Erien eheñatzeko kargia. AR 14. Zunbait lore edo lili, besthiak oro beno arrangurozkiago nehork eheñatzen eta lantzen baitu. Ib. 135. Oi laborari gaxua, / hihaurek jaten arthua; / ogi eta ardu geñhatzen auherren asetzekua. Etch 302 (en la versión recogida por A CPV 1018, jeñatzen). Zure mentsian ditzat nik / ahal nüntiano geiñhatü. "[J']en ai pris soin dans la mesure de mes moyens" . Casve SGrazi 140.
sense-2
2.
(S; Dv),
geñhatu
(BN, S; Gèze, Foix (-eiñh-)),
giñatu,
gañatu.
Ref.: A (geinha, geñhatu); Lrq /gen'ha/.
Ahorrar, economizar, acumular, guardar.
"Amasser"
Gèze.
"
Mütil harek mütil egoitez mila libera geinhatü dik (S)"
A.
"Épargner"
Foix.
Jinkoaren honkiak onsa geñhatü behar dütügüla. Bp II 95. Kunplitü nütianin, berregeta zazpi / haurren zerbait geinhatzen izan ninzan hasi. 'J'avais commencé à économiser' . Etch 188. Ordian behar die hanitx gañatü / hanitx gañatü eta güti despendiatü. Ib. 398 (otras versiones dan geiñhatü y geiñatü). Khritxa! ez ahatz negia / Üdako beruetan! / Geñha ezazü bihia, / Zireno indarretan! P. Chibero GH 1931, 205. Franziako huna ez die aski hersiki giñatzen. Herr 19-3-1959, 3.
Jinkoaren honkiak onsa geñhatü behar dütügüla. Bp II 95. Kunplitü nütianin, berregeta zazpi / haurren zerbait geinhatzen izan ninzan hasi. 'J'avais commencé à économiser' . Etch 188. Ordian behar die hanitx gañatü / hanitx gañatü eta güti despendiatü. Ib. 398 (otras versiones dan geiñhatü y geiñatü). Khritxa! ez ahatz negia / Üdako beruetan! / Geñha ezazü bihia, / Zireno indarretan! P. Chibero GH 1931, 205. Franziako huna ez die aski hersiki giñatzen. Herr 19-3-1959, 3.
sense-3
3.
"
Geñhatu (BN-mix), aplicarse, esforzarse, procurar"
A.
geinatu
-
geinatu....
-
Etim. Quizá préstamo del gasc. ganhà ...
-
1. (-nh- S ap. A ; vEys, Dv, H), eheinat...
-
2. (S; Dv), geñhatu (BN, S; Gèze, Foix...
-
3. " Geñhatu (BN-mix), aplicarse, esfor...
<< gehientsu 0 / 0 gizentze >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
