OEH - Bilaketa

221 emaitza laborari bilaketarentzat

Sarrera buruan (3)


Sarrera osoan (218)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 garraio.
tradizioa
Tr. Documentado desde mediados del s. XVII tanto al Norte como al Sur; no se encuentran ejs. suletinos. Garraio es la forma propia sobre todo de los autores labortanos. Al Norte hay además kharraio en Oxobi, garreiu en Barbier, garreio en un ej. de Prop, y, además, karreon en Iraultza, karreian en Hiriart-Urruty, karrean en un ej. de Herria y karregun en Arradoy. Al Sur, donde no se atestigua hasta la segunda mitad del s. XIX, karraio es la forma más general en los textos (karrio en V. Moguel, S. Mitxelena, y Etxaburu, karreoan en este último). En DFrec hay 30 ejs., meridionales, de garraio .
sense-1
1. (L, B; SP, Urt I 98, Lar, H), karraio (G-to, AN-5vill; O-SP 222, Lar), karrio (V-gip, G-azp), karreiu ( kh- Chaho s.v. karraio ) Ref.: A (garraio, karraio); Etxba Eib (karriua); Izeta BHizt; Etxabu Ond 114; Elexp Berg (karrio); ZestErret ( karrio ) .
Acarreo, transporte. "Charroi" SP. "(Todo le viene de) acarreo, guzia garraioz datorkio " Lar. "Trajin <-g->, acarreo de mercadurías, merkaderien karraioa " Ib. "Charroi, transport par voiture. Guzia garraioz dakhar, il fait tout porter par charroi" H. " Karrixu(a): acarreo. Siempre con énfasis" Etxabu Ond 114. " Millaka, txindurrixak, abixa batetik beste batera, eten bako karriua erebixen " Etxba Eib. " Ansolak eitteittu lasto karrio gehixenak " Elexp Berg. v. garraiatze.
Garraioaren gastuak. Ax 23 (V 13). Noizere baitzare xaluparekin edo garraioarekin tarte hersi batean. INav 135. (Interpr?) Pagatu oianetik hari[tz] horien garraioarenzat: 16 L. (1745). SenperEus 30. Elefantak behar zuen [...] / gudurako behar diren tresnen garraioa egiñ. Gy 154. Laborari on denek arthatzen idiak, / garraio, iraultzetan, bethi yarrekiak. Hb Esk 230. Itzaina garraiotik ontzen da. Dv Lab 235. Zergak, garraioak, salerospenak. Isoard 43. (ap. DRA) Baionarat gatza, Baionatik Beskoitzeko labetarat lur-ikatza, kharraio itzulian hamar liberetaraino egiten ahal zuen. Ox 194. Orduan Artibai ibaian gora ta bera ebillen karrioa jakinda. Etxabu Kontu 138. Kamioitan egiten genduen garraioa. MMant 17. Karreuza edo garraioa bederen merkea zuketen. Larre ArtzainE 14.
v. tbn. Gerrika 286. Karrario: AZink 132.
sense-2
2. (Tema nudo usado como posposición; tras tema nominal nudo).Acarreando, transportando. " Karraio ibilli (G-to, AN-5vill), acarrear" A.
--Hola! Nun zabiltza, tokaio? --Ni ementxe, neskazar garraio! Auspoa 97, 14. Naparruatik ardo-karraio / itzai asko zan ikusi. Tx B II 112. Gauza-karraio / baldin baziña asiko [...]. Ib. 150. Gari-karraio gurdika dabil. Or Eus 332. Bi gizon beltz zebiltzan ur-karraio beetik gora. Anab Aprika 47. Arri-karraio ibiltzen zan. EgutTo. (ap. DRA) Erle zintzuak lore-karrio / eztia egiteko bezela. MendaroTx 91. Batzuek landatan, bertziak egur garraio. Auspoa 77-78, 19. Bidea ondo zedukan arte / gauza ta jende-karraio. AZink 132.
azpiadiera-2.1
(Tras sust. en caso absoluto det.).
Indarra zekan arte / zikiña karraio, / [zaldiari] eragiten zioten / makiña bat saio. Bil 43. Asi zan mandoa etxea karraio. Anab Poli 118 (refiriéndose al transporte de una caravana).
azpiadiera-2.2
(Tras gen.).
Gau eta egun gelditu gabe / beti zerbaiten karraio. Tx B II 114. Aitaren maitasun-aitzakitan gauzen karraio zebillela. Ataño TxanKan 125.
azpiadiera-2.3
(Con valor adv., no precedido de sust.).
Dana bertako gauza. Etzin karraio ibilli bearrik. Ataño TxanKan 26. Iru-lau bei-pare karraio. JAzpiroz 61.
azpisarrera-1
GARRAIOAN (karrioan V-gip; garraian B; karrean H). Ref.: Gand Eusk 1956, 207; Izeta BHizt (garraian). Acarreando, transportando. "Karrean, au charroi" H ap. Lh. "Asi ziran tronkuak ekarten, karrioan, obra egiteko" Gand Eusk 1956, 207. "Egun garraian ibiliak gara" Izeta BHizt. Cf. ReinEusk2 85 (Aranguren, 1552): "le dijo [...] si quería ahí con él al pelo, diciéndole en vascuence, tus tus carrean", de sdo. poco claro. v. GARRAION.
Itxi ibilteari beti karrioan: / bearra egin zoli / etxeko soloan. Zav Fab, RIEV 1909, 38. Bera dabil karrioan / bera bi bei ta gurdi. SMitx Aranz 81. Galdu du [...] bere moltsa diruketa handi batekin Baionatik Hazparnerako karrean. Herr 12-5-1960, 2. Ta gu ur tanta barik, karreoan lertu bearrean! Etxabu Kontu 211. Artoetan, belarretan, egurrean edo garraioan beren tresneria alimale horiekin. Larre ArtzainE 57.
azpisarrerakoSense-1.1
(Tras tema nominal nudo). "Harri karrean ari da, il fait le transport des pierres" H (ap. Lh). "Piñu karriuan dihardue jota sua" Elexp Berg.
Goizeko izar, arako eguna dakartenak, illunabarreko arako gau-karraioan dabiltzanak. Lar SAgust 3. [Auzoetarat] gauza karreian ari zirenak. HU Zez 168.
azpisarrerakoSense-1.2
(Tras sintagma nominal det.).
Bi edo iru ganadu-aldiak karreoan, gurdiz kargatuta, kamiorik etzegoan eta. Albeniz 32.
azpisarrerakoSense-1.3
(Tras gen.). " Sagarran karriyuan ibili gea " ZestErret.
Hasti guzia eraman batetik bestera, saldu erosian, itxeak egiten, gauzen karrioan. Mb IArg I 455. Izpirituaren garreiuan lagunduko haut berehala! Barb I 16.
azpisarrera-2
GARRAION. Acarreando, transportando. "Garraion ebili, faire les charrois" Lh. "Karraion ibili, faire du charroi" Ib.
Zer nahi mariñel bazen bazterretan garraion ari zirenak. Lf Murtuts 1. Ez galda errexinolari karreun artzea, ez eta zaldiari kantatzea. Herr 2-8-1957 (ap. DRA ).
azpisarrerakoSense-2.1
(Tras gen.).
[Nola erle] gazteak bere mantenuaren eta bizikaien garraion kanpotik hari diren. Ax 35 (V 21). Morroin gisa, Migel Landibar [...] behar zituen soineko eta oinetakoen karregun. "Porteur des vêtements et chaussures" . Ardoy SFran 90.
azpisarrerakoSense-2.2
(Tras tema nudo).
Hil karreon nekaturik besoak. Iraultza 18. Bertzentzat lanean, karga garreion edo mandatu egiten. Prop 1891, 206. Hoteleko gizon bat lagun nuala maleta karraion. Anab Aprika 20s.
azpisarrera-3
GARRAIOZ (Tras tema nudo). Acarreando, transportando.
Sukaldetik dendara pastel karraioz. Anab Poli 77.
garraio
<< gaizki 0 / 0 gazteria >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper