OEH - Bilaketa

18057 emaitza la bilaketarentzat

Sarrera buruan (10)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
agitu.
etimologikoa
Etim. Verbo denominativo cuyo radical parece encontrarse en agian, etc.
sense-1
1. (AN, S; Gèze, Arch UFH, Dv (AN-mer, S), H) Ref.: A; Lh .
Acontecer, suceder, ocurrir. "Arriver" Arch UFH, Gèze. v. gertatu (2). Tr. Documentado desde mediados del s. XVIII en textos suletinos, alto-navarros (es frecuente en Mendiburu y Lizarraga), salacencos y roncaleses. Desde finales del s. XIX se encuentra tbn. en textos septentrionales no suletinos, y en el XX lo emplean tbn. autores guipuzcoanos y vizcaínos. En DFrec hay 3 ejs.
Munduko erreinu andi oni agitu zaiona agi ta gertatzen zaie beste guziei ere. Mb IArg I 342. Bada agi-gertatzen zaie zeruko irabanz beretan [...] erromatar bati gerta-agitua. Ib. 211. Bere bekatuaren putzuan badatza, agituko zaio ur-putzuan hau egiten duenari gertatzen zaiona. Ib. 248. Ikus ahal dezagün / Eia zer den agitüren. StJul 125. Agitzendéna dá pleitugisabát danza generogorrengain. LE Bail 222. Alá zeuka lendaník Jangoikoak ofreziturik agitukozéla. LE Doc 35. Etzázun yago bekaturik egin, eztakízun agítu gaizkiágo. LE Ong 22v. Ordian galdia zira / hala agitzen bada. Xarlem 1214. Ürxaphal gaxo bati zer zaion agitü, / lümarik ederrena betzaio faltatü. Etch 676. Nula agitü zen hori? Ip Dial 21 (It nola izan zan ori?, Dv nola gerthatu zen hori?). Eta agi dakizula xinetsi tziuan bikala. Hual Mt 8, 13 (Samper agitu; Lç, He, TB, Dv, Ip egin, Ur egiña izan, Ol, Leon, Or, IBk, IBe gert(h)atu, Ker jazo). Nula agitü zen Espiritü-Saintiaren jaitste hura? CatS 105. Banago bethi beha zer agituko den azkenekotz gutaz. Prop 1886, 176. Zer nahi agi dakigün nahigabe eta gerthü gaisto. Ip Hil 127. Harentzat etxerik, / hain güti khüñarik, / etzen agitü. UNLilia 8. Jakin zian zelütik / zer zen agitüren. Ib. 6.
( s. XX) Agitu zen kemengo Elizan mezaren erraiteko tenpran eskandalo bat. Mdg 125. Behazue Eskualdunen artean zer agitzen (avoir lieu; tener lugar) den. JE Bur 102. Medel etzan ageri [...] Zer agitu ote zaio? zinoan batek. A Ardi 121. Ontara dator Madrilen agitu zitzaitana. ADonostia Itzald II 10. Edozein izkuntzetan sarri jazo oi da, ta, euskeran be beste orrenbeste agitzea ez da arrigarri. Eguzk RIEV 1924, 593. Etzerona lehen müntian / Maria Magdalenari, / kasü hori agitü. PierKat 46. Ai iri Korozain! ai iri Betsaida! Zuengan agitu diran mirariak agitu balira Tiro ta Sidonen. Ir YKBiz 263. Ez al da olakorik agituko (gertatuko). Ib. 387. Agitu ziran agitzekoak. Etxde JJ 192. Ta bizitza osoan auxe agituko zaidala uste dut. Txill Let 45. Hala non herritar-guda bat agitu baitzen. Mde Pr 298. Lehen pasatu zen gertakaria orai agitzen balitz bezala emaiten dute ikusliarren bixtarat. Lf ( in Casve SGrazi 17 ). Ezta bein ere agitu bi etxeak egin zaela señalea berdin. ZMoso 56. Egun hartan, bezperan nahiz hamabost egun lehenago agitu zen zerbait. MEIG IX 93. Antzekoetan beste edozein lekutan agitzen denez. MEIG VI 108.
sense-2
2. Ocurrirse, pasar por la cabeza.
Gu ezkára sandu. Eztakiziéla ági errátea itzgói, dió ene Sanda Teresak. LE Bail 227.
sense-3
3. (H).
Resultar, hacerse. "Devenir" H.
Izorra agitü delakoz orain nizü mespretxatzen. Abraham. (ap. DRA) Jesüs-Kristen promesen jardietsteko diñe agi ahal gitian amorekatik. UskLiB 143. Santa Elisabet badüzü; / Saintü zahar bate-ganik oküpü agitü düzü. Etch 422. Libertate, hunak, uhurik galdürik agitzen nüzü. Ib. 246. Zerbütxari eta süjet zena, zelü lürretako Erregiña agitzen dela. msS 8. Hanitz graziaz gabe agi leite [konfirmazionezko sakramentia ützi lezana] . CatS 113. Zertako Jesüs-Krist nahi izan da Haur agitü? Ib. 97. Gaizkiala ekharriak agitü ziren. Ib. 23. [Jundane Phaule] zuin hatsarrian izan beitzen Khiristien persekütazale gaitz bat; bena gero Jesüs-Kristen Apostolü bero bat agitü zen. Ib. 108. Miraküllü handirik egün da egiten / jentia sabantürik delakoz agitzen. Xikito 5. Debotetan badüzü emazte xüxenik / saldun agitzen düzü zonbait okher denik. Ib. 9.
azpiadiera-3.1
Encontrarse en un lugar o situación.
Nula Birjina Sainta agitü zen Bethlemen Jesüs-Krist gure Jauna sorthü zian mementuan? CatS 96. Gizunak berotiak, omen, / dira agitzen aharan, / pare gabe, borrokatzen / makhila gorriekilan. Casve SGrazi 22.
sense-4
4. Encontrarse con. " Mendian ardiareki agitü niz (S)" Gte Erd 288 (junto a topatu, gertatu, etc., de otras zonas).
Berriz agitzen baniz holako lagünekin. 'Si je me trouve' . Etch 358. Sukaldean sartu zen berehala, haiekin agitu nahi izan ez balitz bezala. Mde HaurB 44.
azpisarrera-1
ZER AGI. Por si acaso. "Zer gerta ere harat noa (= bazpada ere) (BN-ciz), zer agit (S)" Gte Erd 136. v. ZER GERTA ERE (s.v. gertatu).
agitu
<< agirre 0 / 0 agnus >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper