OEH - Bilaketa
7 emaitza kakagale bilaketarentzat
goiburua
gale.
sense-1
I .
(Sust.).
azpiadiera-1.1
(Lar).
"Gana, apetito" Lar. Cf. A Morf 199: "No se usa ya este elemento como vocablo separado".
Pekatuen ganak edo galeak kenduko zaizkitzu. Cb Eg II 196. Sufritu du amaika / gose eta gale. Noe 61. Ori dezu, aizpatxo, galea, leia. A Ardi 43. Gizon gosetienaren galea atsetzeko beste. TAg GaGo 4. Galeak irrikitzen, biyar an ziren zai, / dultzainak as-ordukotz, txintxo bai ta garai. (1961). Agerre PV 2016, 230.
"Gana, apetito" Lar. Cf. A Morf 199: "No se usa ya este elemento como vocablo separado".
Pekatuen ganak edo galeak kenduko zaizkitzu. Cb Eg II 196. Sufritu du amaika / gose eta gale. Noe 61. Ori dezu, aizpatxo, galea, leia. A Ardi 43. Gizon gosetienaren galea atsetzeko beste. TAg GaGo 4. Galeak irrikitzen, biyar an ziren zai, / dultzainak as-ordukotz, txintxo bai ta garai. (1961). Agerre PV 2016, 230.
sense-2
II .
(Como segundo miembro de compuestos).
azpiadiera-2.1
1.
(c. sg. A; S ap. Lrq). (Con valor adj.). "Gale, ansioso. Logale (c.), loegale (R-vid), soñoliento, ansioso de dormir" A. "Indiquant un appétit ou besoin physique: Ex.: lo, sommeil; logale, qui a sommeil" Lrq. Para compuestos más antiguos o lexicalizados, v. hazgale, goragale, kakagale, pixagale, logale
(II).
Deabruak anhitz sare badu ere arimen atzemaiteko, eztu batez ere hanbat atrapatzen, nola emazte gaixtoez eta gizon atsegalez. AxIp 161s (Azkue traduce "rascazón"; en Ax 341 (V 226) sólo aparece emazte gaixtoez; v. emazte atsegalea Mde Pr 178). Eriotz-gale dan añako erorik ez da. Zait Sof 167. Ene biotza olako kezka-gale zalarik. Or Aitork 134.
Deabruak anhitz sare badu ere arimen atzemaiteko, eztu batez ere hanbat atrapatzen, nola emazte gaixtoez eta gizon atsegalez. AxIp 161s (Azkue traduce "rascazón"; en Ax 341 (V 226) sólo aparece emazte gaixtoez; v. emazte atsegalea Mde Pr 178). Eriotz-gale dan añako erorik ez da. Zait Sof 167. Ene biotza olako kezka-gale zalarik. Or Aitork 134.
azpiadiera-2.1.1
(Precedido de participio o rad. vbal.). Para compuestos más antiguos o lexicalizados, v. asegale, botagale, edagale, egozgale, goitigale,
Biamonean zer gerta an doa / urrutia arrapagale. Or Eus 327. Neska bera da, bere lana egingale. Ib. 102. Ez naiz inor samindu-gale. Zait Sof 66. Ez zaite guzia agindu-gale. Ib. 99. Zeren yakin-gale zera? Ib. 121. Luzaroago bizi-gale dana ergeltzat dut. Ib. 140s. Ez ikusgura izan, ezta entzungale ere. Ib. 151. Beti ziñez ta miñez ikusi-gale ziñana. Ib. 13.
Biamonean zer gerta an doa / urrutia arrapagale. Or Eus 327. Neska bera da, bere lana egingale. Ib. 102. Ez naiz inor samindu-gale. Zait Sof 66. Ez zaite guzia agindu-gale. Ib. 99. Zeren yakin-gale zera? Ib. 121. Luzaroago bizi-gale dana ergeltzat dut. Ib. 140s. Ez ikusgura izan, ezta entzungale ere. Ib. 151. Beti ziñez ta miñez ikusi-gale ziñana. Ib. 13.
azpiadiera-2.2
2.
(Con valor sust.).
"Rijo, gana, movimiento a lo sensual, emagalea
"
Lar.
Para compuestos más antiguos o lexicalizados, v. hazgale, goragale, logale, negargale.
Ara emen erri guziak sortu oi dituztenetako itsukeri bat, kristauari parragalea ez baño errukia eman bear diona. Mok EEs 1924, 104. Iria mozkin-galez limurtuz. Zait Sof 142. Nagusi-izan-nahia, berekoitasuna eta atsegalea. Mde Pr 229. Ez zan ardo-galeak eramana. Or Aitork 127.
Ara emen erri guziak sortu oi dituztenetako itsukeri bat, kristauari parragalea ez baño errukia eman bear diona. Mok EEs 1924, 104. Iria mozkin-galez limurtuz. Zait Sof 142. Nagusi-izan-nahia, berekoitasuna eta atsegalea. Mde Pr 229. Ez zan ardo-galeak eramana. Or Aitork 127.
azpiadiera-2.2.1
(Precedido de part. o rad. vbal.).
"Santiscario, capricho, burutazioa, txoragalea
"
Lar.
Para compuestos más antiguos o lexicalizados, v. jostagale.
Yakingale ta ikermiñok etekiñik ez dakarte. Ol Imit III 58, 2 (SP, Mst jakin nahiak). "Orain galdu aiz" dio berrituz jogale [aizkolariak] . "Renovando su brío" . Or Eus 150. Iakin-galea sortarazi nai izango nuke gure artean. Zait Plat 1. Etzuen irabazi galerik. Ib. 85. Erri-miña, zerura-naia, Yainkoa ikusgalea. Or QA 115.
Yakingale ta ikermiñok etekiñik ez dakarte. Ol Imit III 58, 2 (SP, Mst jakin nahiak). "Orain galdu aiz" dio berrituz jogale [aizkolariak] . "Renovando su brío" . Or Eus 150. Iakin-galea sortarazi nai izango nuke gure artean. Zait Plat 1. Etzuen irabazi galerik. Ib. 85. Erri-miña, zerura-naia, Yainkoa ikusgalea. Or QA 115.
azpisarrera-1
GALEZ.
Con ganas de, ávido de.
Luzatu-galez ari da gizon au, antza. Zait Sof 90. Nere anima [...] zauriz beterik zoan, urrikarri, sumagauzen uki-galez. "Avida contactu sensibilium" . Or Aitork 53.
Luzatu-galez ari da gizon au, antza. Zait Sof 90. Nere anima [...] zauriz beterik zoan, urrikarri, sumagauzen uki-galez. "Avida contactu sensibilium" . Or Aitork 53.
gale
-
gale....
-
I . (Sust.). (Lar). "Gana, apetito" Lar....
-
(Lar). "Gana, apetito" Lar. Cf. A Morf 1...
-
II . (Como segundo miembro de compuestos...
-
1. (c. sg. A; S ap. Lrq). (Con valor adj...
-
2. (Con valor sust.). "Rijo, gana, movim...
-
GALEZ. Con ganas de, ávido de. Luzatu-g...
<< kakagale 0 / 0 kakaale >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
