OEH - Bilaketa
131 emaitza kaka bilaketarentzat
Sarrera buruan (45)
- kaka
- ARDI-KAKA (2 ardi)
- BEGI-KAKA (1 begi)
- BELARRI-KAKA (belarri)
- BURDIN KAKA (burdina)
- DEABRUEZ KAKA EGIN (deabru)
- EULI-KAKA (euli)
- IGEL-KAKA (1 igel)
- KAKA-ADAR (kaka)
- KAKA AGERTU (kaka)
- KAKA-ALE (kaka)
- KAKA-ARRASTO (kaka)
- KAKA ATERATZEKO MODUAN (kaka)
- KAKA BAINO ERRAZAGO (kaka)
- KAKA-BARBALOT (kaka)
- KAKA BEZAIN MERKE (kaka)
- KAKA DARIOLA EGON (kaka)
- KAKA EGIN (kaka)
- KAKA-ERRE (kaka)
- KAKA ESPLIKATU (kaka)
- KAKA-GIZON (gizon)
- KAKA-GIZON (kaka)
- KAKA HIRETAKO (kaka)
- KAKA JAN (kaka)
- KAKA-JATEN (kaka)
- KAKA-LEKU (kaka)
- KAKA-LORATU (kaka)
- KAKA-LORE (kaka)
- KAKA-MOKORDO (kaka)
- KAKA-MOKORDO (mokordo)
- KAKA MORRALEAN (kaka)
- KAKA-NAHASTE (nahaste)
- KAKA-PILA (kaka)
- kaka-pirri
- KAKA-TANTO (kaka)
- KAKA-TIRRIN (kaka)
- KAKA-URRIN (kaka)
- KAKA-USAIN (kaka)
- KAKA ZAHAR (kaka)
- LEHER KAKA EGIN (leher egin)
- OILO-KAKA (oilo)
- SUDUR-KAKA (sudur)
- TXAKUR-KAKA (txakur)
- TXORI-KAKA (1 txori)
- ZIZARE-KAKA (zizare)
Sarrera osoan (86)
- 1 adur
- 3 ali
- apopilo
- 2 ardi
- arraskaka
- asentu
- atzera
- baino
- banaka
- 1 barren
- behar
- bekorotz
- belarri
- bertatik
- botikariosa
- brinko
- burdina
- deabru
- eder
- 1 egikari
- elementu
- errejidore
- euli
- garraiatu
- gauza
- gizon
- gorotz
- haskeria
- hobetasun
- 1 igel
- ipurdi
- isilean
- jario
- 1 jarki
- kakagile
- kakagin
- kakakur
- kakalarri
- kakanahaste
- kakarantz
- kakati
- 2 kakazi
- kakerre
- kakin
- kakontzi
- kakurrin
- kakuts
- 1 karro
- komun
- kostadu
- 1 kurruska
- kutxualdi
- laska
- leher egin
- lodi
- lohitegi
- mailatu
- 1 makar
- mindu
- mokordo
- morral
- mukulu
- nahaste
- 1 nahiz
- oilo
- 1 piku
- pixa
- pizar
- poz
- puzker
- salbu
- sententzia
- soltatu
- sudur
- 3 tata
- txakur
- txatxi
- txerritegi
- 1 txori
- uzker
- zikin
- zinturoi
- zipriztin
- zirin
- zizalkaka
- zizare
goiburua
1 makar.
tradizioa
Tr. Documentado en textos meridionales desde finales del s. XIX.
etimologikoa
Etim. De bekar, derivado de begi .
sense-1
1.
(G-azp-to-bet-nav, AN-gip-5vill-araq, B; VP 61r, Lar, Añ (G), Dv (G), H (+ -kh-)),
makarra (AN-ulz),
makarre,
malkar (AN-araq)
Ref.:
A; Iz Ulz (makarra), Als , To ; Satr VocP.
Legaña. "Lagaña" Lar, Añ. "Pitaña, pitarra" , "ojos de breque, begi andi makarrez beteak" Lar. " Makarrik eztu begietan, il y voit clair, il n'a pas de chassie aux yeux" H. " Makarra batzuk, unas legañas" Iz Ulz. Cf. VocNav: "Macarra, [...] legaña (Pamplona)". v. bekar.
Begi gorri aietan / jarririk makarra, / eguerdia baño len / dirudi kottorra. JanEd I 62. Alboko guztiari / dago ostikoka; / badariyo makarra, / adurra ta kaka. Ib. 71. Obeto egingo zenduan begietako makarrok be garbitu bazenduz. Ag Kr 69 (v. tbn. G 221). Paulinok makar aundirik / etzuan bi begietan. EusJok II 150. Begiko makarra baino gutxiago ikusi nai zuten. (AN-larr) "No le podían ver" . A EY III 347. Mari-begibakarra ken zan besteko makarra. Or Eus 100. Lendabaiziko lana / kendu makarrak. Yanzi 217. Odei beltzen makarra, obenen laiñoa. "Legaña" . Or Poem 534. Egiña, urre uts; loa, makarre uts. (G-goi). EZBB I 85. Begietako miña edo makarrak sortzen bazaizkizu gauean. Ostolaiz 62.
v. tbn. A Txirrist 251. Alkain 127.
Legaña. "Lagaña" Lar, Añ. "Pitaña, pitarra" , "ojos de breque, begi andi makarrez beteak" Lar. " Makarrik eztu begietan, il y voit clair, il n'a pas de chassie aux yeux" H. " Makarra batzuk, unas legañas" Iz Ulz. Cf. VocNav: "Macarra, [...] legaña (Pamplona)". v. bekar.
Begi gorri aietan / jarririk makarra, / eguerdia baño len / dirudi kottorra. JanEd I 62. Alboko guztiari / dago ostikoka; / badariyo makarra, / adurra ta kaka. Ib. 71. Obeto egingo zenduan begietako makarrok be garbitu bazenduz. Ag Kr 69 (v. tbn. G 221). Paulinok makar aundirik / etzuan bi begietan. EusJok II 150. Begiko makarra baino gutxiago ikusi nai zuten. (AN-larr) "No le podían ver" . A EY III 347. Mari-begibakarra ken zan besteko makarra. Or Eus 100. Lendabaiziko lana / kendu makarrak. Yanzi 217. Odei beltzen makarra, obenen laiñoa. "Legaña" . Or Poem 534. Egiña, urre uts; loa, makarre uts. (G-goi). EZBB I 85. Begietako miña edo makarrak sortzen bazaizkizu gauean. Ostolaiz 62.
v. tbn. A Txirrist 251. Alkain 127.
sense-2
2.
Defecto, fallo.
Cf. Inza Eusk 1926 (III-IV), 13: "Norberak eztu bere makarrik ikusten (G-bet), no vemos nuestros propios defectos" (tbn. en EY III 218).
Zer gaitz, zer makar degu gaurko euskaldunak? Or SCruz 144. Baditu orraatik, itzuri-bear zenbait. Erraztasunak aizatuak diran makarrak. TAg Y 1933, 23. Makar sistrinak dira oek, barrengo edertasunaren ondoan. Ib. 23. Makar aundirik etzun gizona, / jan-edanean txit xûrra. "Defectos" . Or Eus 422. Narrio edo makarren bat luken ardi edo idirik. Ol Deut 17, 1 (Dv baia, Ker, BiblE akats). Ez ezazu beldur izan amaren makarren batek iñoiz itsusituko zaitunik. 'Audacia' . Zait Sof 49.
Zer gaitz, zer makar degu gaurko euskaldunak? Or SCruz 144. Baditu orraatik, itzuri-bear zenbait. Erraztasunak aizatuak diran makarrak. TAg Y 1933, 23. Makar sistrinak dira oek, barrengo edertasunaren ondoan. Ib. 23. Makar aundirik etzun gizona, / jan-edanean txit xûrra. "Defectos" . Or Eus 422. Narrio edo makarren bat luken ardi edo idirik. Ol Deut 17, 1 (Dv baia, Ker, BiblE akats). Ez ezazu beldur izan amaren makarren batek iñoiz itsusituko zaitunik. 'Audacia' . Zait Sof 49.
azpiadiera-2.1
Ez du irabazi onek, ez lakarik, ez makarrik.TAg Uzt 181.
azpiadiera-2.2
Inconveniente.
Familia azi ta / gaude erdi bakar, / irugarren adiñak / badu naiko makar. Zendoia 147.
Familia azi ta / gaude erdi bakar, / irugarren adiñak / badu naiko makar. Zendoia 147.
azpisarrera-1
MAKARDUN.
"Chassieux" H.
azpisarrera-2
MAKAR GABEKO.
Egun aretan eguzki ere / makar-gabeko jeki da. "Limpio" . Or Eus 389.
Egun aretan eguzki ere / makar-gabeko jeki da. "Limpio" . Or Eus 389.
azpisarrera-3
MAKAR GORRI.
Begi batetik itsu dala alegia eta bestetik makar-gorria ta sufre-koxkorrak darizkiola. "Bermellón" . Berron Kijote 64.
Begi batetik itsu dala alegia eta bestetik makar-gorria ta sufre-koxkorrak darizkiola. "Bermellón" . Berron Kijote 64.
azpisarrera-4
MAKAR-JARIO
(G-bet, AN-gip ap. A; Lar, Añ (G), H). "Lagañoso, makartsua, makarjario" Lar (Añ makar-darioa). "Chassieux" H. "Makar-jario bat, un legañoso" A.
makar
-
1 makar. Tr. Documentado en textos merid...
-
Etim. De bekar, derivado de begi ....
-
1. (G-azp-to-bet-nav, AN-gip-5vill-araq,...
-
2. Defecto, fallo. Cf. Inza Eusk 1926 (I...
-
Ez du irabazi onek, ez lakarik, ez makar...
-
Inconveniente. Familia azi ta / gaude er...
-
MAKARDUN. "Chassieux" H....
-
MAKAR GABEKO. Egun aretan eguzki ere / m...
-
MAKAR GORRI. Begi batetik itsu dala aleg...
-
MAKAR-JARIO (G-bet, AN-gip ap. A; Lar, A...
<< mailatu 0 / 0 mindu >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
